-p26- Reha '95 : De hoogtepunten van een klassieker Jeroen Baldewijns De editie '95 van de tweejaarlijkse internationale hulpmiddelenbeurs Reha was ook ditmaal weer een evenement van formaat. De beurs was zodanig groots dat we ons moesten reppen om op ‚‚n dag tijd de belangrijkste nieuwigheden te kunnen ontdekken. Laat staan dat we nog iets anders konden gaan bekijken dan de hulpmiddelen voor niet- en slechtzienden. We geven u graag een beknopt overzicht van onze speurtocht naar primeurs. GUI-toegangsprogramma's Uiteraard wilde iedere fabrikant tonen hoever hij al staat met het aanpassen van zijn produkt aan Windows 95. We kunnen bevestigen dat ze er zonder uitzondering allemaal mee bezig zijn. Twee produkten die we ons konden laten demonstreren waren Jaws for Windows en ProTalk. We kwamen er nog niet echt zwaar van onder de indruk, maar het belangrijkste is toch dat de hulpmiddelenfabrikanten hun produkten ijverig blijven verder ontwikkelen. Naast Windows 95 stak hier en daar ook OS/2 Warp de kop op. Een aantal leesregelfabrikanten (waaronder Alva, Tieman, Papenmeier, HandyTech en KTS) vindt het terecht belangrijk om ook de inspanning te doen hun produkten aan dit besturingssysteem aan te passen. Zeer onverwacht was toch wel de ontdekking van een Apple Macintosh waaraan niet alleen een Duitstalig spraaksysteem, maar ook een EHG BW/2 brailleleesregel gekoppeld was. De leesregel biedt weliswaar lang niet evenveel funktionaliteit als dit onder MS-DOS het geval zou zijn, maar het is niettemin een zeer verassende combinatie. Brailleleesregels Bij de brailleleesregels waren er vrij veel nieuwigheden te rapen. Bij Papenmeier zagen we de nieuwe Braillex 2D-Lite (een 40-cellige leesregel met tevens een vertikale rij cellen en een ge‹ntegreerd toetsenbord; er wordt echter ook aan een versie zonder toetsenbord gewerkt) en de Braillex Compact (een 486 PC met een ingebouwde 40-cellige brailleleesregel). Op de Alva stand maakte dan weer de nieuwe Delphi reeks furore. Dit gamma bestaat uit een Alva Delphi 440 en 480 (40- respectievelijk 80-cellige brailleleesregel met ingebouwde meertalige spraaksynthesizer en een tweede rij toetsen boven de rij cursor-routingtoetsen) en een Alva Delphi PC (een 486 PC met ingebouwde 40-cellige brailleleesregel en meertalige spraaksynthesizer). Tieman toonde de CombiBraille-reeks, waarvan recent de CombiBraille 85 (een 80-cellige leesregel met ingebouwde meertalige spraaksynthesizer) ge- lanceerd werd. Zowel bij Alva als bij Tieman maakten we kennis met een extra numeriek toetsenbord en een vertikaal brailledisplay, die als optie aangeboden worden. Meldenswaardig is ook de nieuwe 80-cellige Brailloterm leesregel van KTS. Tot slot willen we nog een paar nieuwe toestellen vermelden die in de Benelux niet op de markt zijn : de Felix (verkrijgbaar met 40 of 80 cellen) van Metec, de Infobraille (verkrijgbaar met 40 of 80 cellen) van Infotec en de ProfiLine (verkrijgbaar met 20, 40 of 80 cellen) van Hedo. Brailledrukkers We zagen voor het eerst de nieuwe Index Basic modellen : enkelzijdige en dubbelzijdige drukkers voor thuisgebruik. Volledig nieuw voor ons was de Magnum 860i van fabrikant Suebix. Dit is een dubbelzijdige brailledrukker voor grote oplagen, die een snelheid van 600 bladzijden per uur haalt. OCR-systemen In Duitsland zijn de autonome leesmachines blijkbaar erg in trek, want je kan haast geen hulpmiddelenverdeler verzinnen of hij heeft een dergelijk toestel in zijn gamma. Aangezien het hier gaat om toestellen met meestal uitsluitend Duitstalige spraakweergave laten we ze buiten beschouwing. De belangrijkste nieuwigheid op OCR-vlak vonden we bij Dolphin Systems, waar Lexis zich profileert als een eenvoudig tekstherkenningsprogramma voor de beginnende gebruiker. Vergrotingssystemen We konden nergens operationele versies van vergrotingsprogramma's voor Windows 95 ontdekken. Bij Papenmeier zagen we een nieuwe versie van LP-DOS voor Windows, die onder andere over een split-screen mogelijkheid beschikt. Het hardwarematig vergrotingssysteem Argus 3000/I was een interessant produkt op de Reinecker-stand. Voor de besturing van deze kaart is geen aanstuurprogramma vereist, waardoor dit produkt compatibel is met diverse besturingssystemen, zoals : MS-DOS, MS-Windows, OS/2 en Unix. Op deze kaart kan verder ook de Videomatic S1-VGA camera-eenheid worden aangesloten. TV-loepen Over TV-loepen viel er niet echt opzienbarend nieuws te rapen. Bij Baum kregen we een voorproefje op twee toekomstige modellen van de Aladdin TV-loep van TeleSensory : een monochroom model met meer funktionaliteit en een eenvoudig kleurenmodel. Ook Reinecker toonde een paar nieuwigheden. Er was een prototype met auto- focus en een elektronische zoom. Daarnaast zagen we twee nieuwe TV-loepen die specifiek ontwikkeld waren voor mensen met een welbepaalde oogaandoening : de Videomatic MD (voor personen met Maculadegeneratie) en de Videomatic RP (voor personen met Retinitis Pigmentosa). Bij Audiodata Medichip zagen we de Videolight : een compacte TV-loep die met een tafelklem wordt bevestigd. Tieman toonde de TVi, een draagbare monochrome TV-loep met een handcamera die op een televisietoestel kan worden aangesloten. Mobiliteitshulpmiddelen De firma RTB toonde het Berlin-gamma, dat bestaat uit akoestische signalisatiesystemen die inzetbaar zijn in het verkeer of op andere openbare plaatsen. Verder toonde deze firma ook de Ultra-Body-Guard, een ultrasoon geleidingssysteem dat zijn gebruiker op de hoogte brengt van obstakels op borst- en hoofdhoogte. Op de Baum-stand zagen we de Pathfinder, een ultrasone bril ter aanvulling van de witte stok. Diversen Toch wel een zeer welgekomen toestel (nu het Minolta oventje voor zwel- papier voorgoed van de aardbol verdwenen lijkt) is de nieuwe Tactile Image Enhancer, een toestel voor de aanmaak van taktiel materiaal op zwelpapier. Dit apparaat werd voorgesteld door de firma Ludwig Becker. Op de stand van de braillecellenfabrikant Metec zagen we de DMD 120060, een elektronisch taktiel tablet van 120 bij 60 punten waarop een voorwerp kan worden voorgesteld. Tot slot konden we voor het eerst kennis maken met het Low Vision Enhancement System van het John Hopkins Willmer Eye Institute. Dit is een elektronische bril voor slechtzienden (zie ook technische fiche in IM jg. 9, nr. 3).