@@ 102ea020.txt -p20- Thuisbankieren onder MS-DOS: kan dit nog? Gerrit Van den Breede en Roderik Erens De titel laat reeds vermoeden dat het aantal mogelijkheden voor thuisbankieren onder MS-DOS eerder beperkt zal zijn. Dat klopt ook. Tegenwoordig wordt de software bij voorkeur in een MS-Windows versie op de markt gebracht omdat dit commercieel ook het interessantst is vanwege de massale verspreiding van deze grafische gebruikersinterface. Omdat programmatuur onder DOS weinig tot geen problemen stelt qua toegankelijkheid met spraak of braille, zijn we toch voor u eens nagegaan welke banken nog dergelijke software aanbieden. In het themanummer over telebanking van december 1988 hebben we reeds een gelijkaardig overzicht gepubliceerd. Gedurende de afgelopen zeven jaar is er binnen de bankwereld heel wat veranderd. 1. Wat verstaan we onder thuisbankieren? Deze term dekt een hele lading bankzaken die de consument vanuit zijn huiskamer op een automatische manier kan afhandelen. De klant kan kiezen tussen twee vormen van thuisbankieren: telefoonbankieren en PC- bankieren. Via telefoonbankieren belt de klant naar een sprekende computer van de bank. Met een standaard telefoontoestel kan hij op die manier een aantal courante bankverrichtingen zoals overschrijvingen en het opvragen van uittreksels uitvoeren. Deze systemen zijn zonder meer bruikbaar door visueel gehandicapten die een telefoontoestel met druktoetsen kunnen bedienen. Omdat vrijwel iedere bank een systeem van telefoonbankieren aanbiedt, gaan we ervan uit dat deze diensten in ruime mate bekend zijn en laten we ze voor dit artikel buiten beschouwing. Om als visueel gehandicapte aan PC-bankieren te kunnen doen, dient men te beschikken over een aangepaste PC (met braille en/of spraak) met modem. Daarnaast zijn meestal speciale communicatieprogramma's vereist die geleverd worden door de diverse banken. Het zijn die programma's die beschikbaar moeten zijn in een DOS-versie. Slechtzienden kunnen eventueel de Windows-versie gebruiken samen met een vergrotingssysteem. 2. Situatie in Belgi‰ Twaalf banken hebben gereageerd op onze vraag naar systemen voor thuisbankieren. Acht ervan beschikken over ‚‚n of zelfs meerdere mogelijkheden om met behulp van een DOS programma aan thuisbankieren te doen. Bij deze acht banken gaan we eens na wat zij precies te bieden hebben. 2.1. Gemeenschappelijke eigenschappen Volgende verrichtingen zijn bij een systeem voor PC-bankieren steeds mogelijk: rekeninginformatie opvragen, overschrijvingen uitvoeren, cheques bestellen en doorlopende opdrachten beheren. Daarnaast beschikken veel banken over een elektronische postbus voor berichten tussen de klant en zijn bank en kunnen ook de wisselkoersen en de rentetarieven geraadpleegd worden. De meer specifieke mogelijkheden laten we verderop aan bod komen in de bespreking per bank. De meest opvallende verbetering ten opzichte van het overzicht dat we in 1988 gepubliceerd hebben, is dat alle banken er trachten voor te zorgen dat de telefoonkosten van de klant zo laag mogelijk blijven. Het communicatieprogramma zorgt er voor dat de klant op voorhand al zijn verrichtingen en informatie-aanvragen kan klaarmaken en dat de telefonische verbinding pas tot stand komt wanneer al de gegevens in groep kunnen worden doorgestuurd naar de computer van de bank. Voor de beveiliging maken alle banken gebruik van de Digipass. Dit toestelletje ziet eruit als een zeer klein rekenmachientje. Het genereert bij elke transactie een uniek controlegetal dat de gebruiker moet overtikken op het toetsenbord van de PC. Hier stelt zich een probleem voor de visueel gehandicapten: het kleine LCD-schermpje van de Digipass is voor de meeste onder hen onleesbaar. De Digipass schaft men zich ‚‚nmalig aan voor 1.000 … 2.000 BEF, afhankelijk van de bank. Enkele banken bieden echter de mogelijkheid om gebruik te maken van een persoonlijk paswoord in plaats van de Digipass. Voorwaarde hiervoor is dat het maximum over te schrijven bedrag beperkt is. Voor particulier gebruik zal dit echter in de meeste gevallen voldoende zijn. Telebankieren is in principe de klok rond (24 op 24 uur) gedurende 7 dagen op 7 mogelijk. Enkele banken sluiten deze dienst, gewoonlijk gedurende het tweede deel van de nacht. Bij een ander aantal banken die toch non-stop toegankelijk zijn, worden gedurende enkele, meestal nachtelijke, uren sommige diensten uitgeschakeld voor onderhoud en verwerking. Het communicatieprogramma dat nodig is om een verbinding met de bank tot stand te brengen wordt steeds gratis geleverd. 2.2. Overzicht per bank *ASLK: PC Banking De klant kan met een zelf te wijzigen paswoord werken om de transacties te beveiligen. De Digipass is geen vereiste. Met deze methode kan maximum 100.000 BEF per overschrijving en maximum 200.000 BEF per zeven opeenvolgende dagen naar een willekeurige rekening getransfereerd worden. Na een proefperiode van drie maanden wordt een abonnementsgeld van 700 BEF per jaar aangerekend. *BBL: Home'Bank De klant krijgt gratis een lijstje met 20 codes om de transacties te beveiligen. De Digipass is geen vereiste. Met deze methode kan maximum 100.000 BEF per week overgeschreven worden (500.000 BEF met memo) en een beursorder van maximum 1.000.000 BEF per dag geplaatst worden. Na een proefperiode van zes maanden wordt een abonnementsgeld van 600 BEF per jaar aangerekend. De dienst is gesloten tussen middernacht en vier uur 's morgens. Een particulier kan via Home'Bank ook zijn belastingen laten berekenen. Dit kost 181 BEF per berekening. *CERA: CERA-Homebanking De klant kan met een zelf te wijzigen paswoord werken om de transacties te beveiligen. De Digipass is geen vereiste. Met deze methode heeft men recht op 50.000 BEF per overschrijving. Na een proefperiode van zes maanden wordt een abonnementsgeld van 1.800 BEF per jaar aangerekend. De dienst is gesloten tussen tien uur 's avonds en zeven uur 's morgens. Dankzij een gratis nummer zijn er voor de klant geen telefoonkosten! Indien men jonger is dan 21 jaar wordt geen abonnementsgeld aangerekend. *Gemeentekrediet: Quadralink De Digipass is een minimum vereiste en men kan hiermee tot 5.000.000 BEF per order overschrijven. De dienst is gesloten tussen middernacht en zes uur 's morgens. Het abonnementsgeld bedraagt 1.452 BEF per jaar. Wie de installatie van de software door de technische dienst van de bank laat uitvoeren betaalt hiervoor 6.050 BEF. Indien het aantal verrichtingen via Quadralink hoger ligt dan 100 per jaar of indien het gemiddeld credit- of debetkapitaal op zichtrekening hoger is dan 100.000 BEF dan worden geen kosten voor de installatie en geen abonnementsgeld aangerekend. *Generale Bank: G-Personal Line De Digipass is een minimum vereiste en men kan hiermee tot 500.000 BEF per dag per rekening overschrijven tussen eigen rekeningen en tot 100.000 BEF per dag per rekening naar andere rekeningen. De Digipass is echter gratis. Het abonnementsgeld bedraagt 1.200 BEF per jaar. Men kan deze dienst raadplegen door middel van elk standaard communicatieprogramma, zoals Telix of Procomm. *HBK Spaarbank: PC-Bank De Digipass is een minimum vereiste. Het abonnementsgeld bedraagt 1.452 BEF per jaar. *Ippa: Ippa-Connect De Digipass is een minimum vereiste. De dienst is gratis. *Kredietbank: Tele-KB-Priv‚ en Tele-KB-Basic Tele-KB-Priv‚ is eerder bedoeld voor particuliere gebruikers. De klant kan met een zelf te wijzigen paswoord werken om de transacties te beveiligen. De Digipass is geen vereiste. Met deze methode kan maximum 50.000 BEF per week overgeschreven worden aan derden. Er is keuze uit vier modules (basismodule, beleggersmodule, module beurskoersen-FIA/TIJD, module nieuwslijn-FIA-nieuws) waarvan alleen de basismodule onder DOS beschikbaar is. De andere modules werken onder MS-Windows. Er wordt geen abonnementsgeld gevraagd. Tele-KB-Basic is eerder bedoeld voor KMO's (Kleine en Middelgrote Ondernemingen). De Digipass is een minimum vereiste. Er wordt geen abonnementsgeld gevraagd. 2.3. De toekomst: Isabel Er zijn nu eenmaal niet zo verschrikkelijk veel verschillende manieren om op een doordachte wijze programmatuur voor PC-bankieren te ontwerpen. Vooral de Windows versies van deze software lijken heel sterk op elkaar. Tegen de tweede helft van 1996 zal een nieuw programma voor PC-bankieren beschikbaar zijn. Daarvoor hebben een 7-tal grote Belgische banken de koppen bij elkaar gestoken en gewerkt aan ‚‚n universeel programma voor PC-bankieren. Deze software kan door elk van hen van een persoonlijke toets voorzien worden, naast een basispakket van diensten die door alle banken aangeboden worden. De naam van dit programma is Isabel en het zal onder MS-Windows draaien. 2.4. Conclusies -Bij de ASLK, de BBL, de CERA en de KB kan men terecht voor een DOS pakket waarmee het ook mogelijk is zonder Digipass aan telebanking te doen. De beperking zit 'm dan wel in de maximum bedragen die mogen overgeschreven worden. -De CERA neemt de telefoonkosten voor zijn rekening door te werken met een speciaal nummer. Bij de andere banken worden de telefoonkosten voor de gebruiker tot een minimum gereduceerd doordat alle transacties gebundeld overgestuurd worden. -Het voortbestaan van DOS-programmatuur voor het PC-bankieren is erg onzeker vanwege het kortelings lanceren van Isabel dat uitsluitend in een Windows-versie verkrijgbaar zal zijn. 3. Situatie in Nederland In vergelijking met Belgi‰ heeft het thuisbankieren in Nederland nog lang niet zo'n vaart genomen. Alhoewel door de heisa rond Internet het thuisbankieren vanachter de PC aan populariteit blijkt te winnen. De Postbank is met Girotel in Nederland de trendsetter en is nog altijd marktleider op dit gebied. Vorig jaar hebben ook de Rabobank en ABN/AMRO het gemak van thuisbankieren voor hun klanten ontdekt. Voor ons voldoende reden om aan de hand van demopakketten wat bankzaken op een te rijtje zetten. 3.1. Overzicht per bank *ABN/AMRO: Homenet Wanneer u bij uw ABN/AMRO-kantoor informatie over Homenet aanvraagt, dan zal u vernemen dat dit pakket onder MS-DOS draait. Na installatie blijkt helaas dat het hele programma grafisch geori‰nteerd is. Werkelijk schitterende graphics worden gebruikt en de bediening is vooral gericht op de muis. Deze aanpak betekent dat de Homenet-schermen niet uitgelezen kunnen worden met een brailleleesregel of spraaksynthesizer. Ook het werken met een vergrotingsprogramma blijft moeilijk, omdat grafische vergroting onder MS-DOS zeer beperkt is. We kunnen gerust stellen dat Homenet niet bruikbaar is voor slechtzienden en blinden. *Rabobank: Rabo telebankieren Het programma Rabo telebankieren is tekstgeori‰nteerd en werkt onder MS-DOS. Op zich prima toegankelijk met leesregel, spraak en vergroting, toch is dit systeem moeilijk te gebruiken door slechtzienden en blinden vanwege het gebruik van de Digipass. Wie dit niet onoverkomelijk vindt, kan met het Rabo telebankieren zijn lopende rekeningen consulteren en alle financi‰le transacties regelen. Daarnaast kan men elektronische berichten ontvangen van en versturen naar de bank. De Rabobank gebruikt dit systeem ook om elektronische brochures over diverse bankzaken te verspreiden. De abonnementskosten bedragen 48 NLG per jaar. *Postbank: Girotel Girotel is een tekstgeori‰nteerd programma dat onder MS-DOS werkt. De software stelt weinig eisen aan de computer; een 286 PC en een 2400 bps modem voldoen. Het systeem is erop gericht om de telefoonkosten zo laag mogelijk te houden. U bereidt de betalingsopdrachten voor op de PC, waarna het modem de verbinding legt en alle betalingstransacties tegelijk worden overgestuurd. De computer van de Postbank zendt hierop de laatste gegevens van uw girorekeningen terug, waarna de verbinding direct wordt verbroken. De code die bij een transactie ingegeven moet worden, wordt in een lijstje op het beeldscherm getoond. Er is dus geen omslachtig gedoe met extra apparaatjes die de code generen. De mogelijkheden van Girotel breiden ieder jaar verder uit: overschrijven op een gewenste datum, toegang tot spaarrekeningen en beleggingsfondsen, voldoen van acceptgiro's. Heel wat slechtziende en blinde mensen gebruiken Girotel voor hun bankzaken. De menu's moet men bedienen door het hulpmiddel de softcursor te laten volgen. Lastig is dat in ieder menu een andere kleurencombinatie is gekozen voor de softcursor. Dit levert soms schermen op waarvan de tekst zelfs voor zienden slecht leesbaar is. Toch zal telebankieren via Girotel voor veel visueel gehandicapten goed te gebruiken zijn. Navraag bij de Postbank leerde dat deze MS-DOS versie voorlopig nog in gebruik zal blijven. De Postbank rekent voor het gebruik van Girotel 4 NLG per maand aan.