@@ 104ea022.txt
-p22-


Smart Reader, uw slimme voorlezer
Gerrit Van den Breede

De SmartReader is een autonoom tekstherkenningssysteem met
ge‹ntegreerde spraakweergave. Van oorsprong is het een Duits
product, vandaar dat het ook bekend is onder de naam LeseFix. In
de juninummers van 1994 en 1996 verschenen reeds technische
fiches over dit apparaat. Sinds deze zomer is het toestel
verkrijgbaar met Nederlandse spraakweergave. Dit maakt het tot
een uniek toestel in zijn soort op de Belgische markt. Onlangs
werd ons door de Belgische leverancier de kans geboden om dit
hulpmiddel een paar dagen op ons kantoor uit te testen. Een
gelegenheid die we uiteraard te baat namen.

1. Beschrijving
Het toestel bestaat uit ‚‚n behuizing met een glasplaatscanner,
een ingebouwde computer, een programma voor tekstherkenning
(Arkenstone Open Book) en een spraaksynthesizer die naast
onderandere Frans ook Nederlands kan spreken. De Nederlandse
spraak werd ontwikkeld door het Belgische bedrijf
Lernaut & Hauspie en is identiek aan die van de Eurovocs spraak-
synthesizer. De bediening gebeurt via een speciaal aangepast
toetsenbord waar tevens de luidspreker werd ingebouwd. Dit
toetsenbord is met een kabel verbonden aan de SmartReader.

2. Onze bevindingen
Het algemeen gebruiksconcept is te omschrijven als "recht voor de
raap". Na het aanzetten moet men even wachten vooraleer de PC die
in de SmartReader zit kan opstarten. Dankzij het goed uitgekiende
toetsenbord is de bediening zeer intu‹tief en de aanleerfase
beperkt. Het volstaat een document op de scanner te leggen en te
starttoets in te drukken. De SmartReader doet dan de rest: eerst
scannen, dan herkennen en vervolgens voorlezen. Tijdens dit voor-
lezen heeft de gebruiker knoppen ter beschikking om het lezen te
onderbreken of naar de volgende of vorige paragraaf, zin of woord
te springen. Het toestel zegt bovendien steeds waar het mee bezig
is zodat men nooit in het ongewisse gelaten wordt.
De bediening gebeurt via de tactiel herkenbare toetsen. Aan de
rechterzijde van het bedieningspaneel bevindt zich een schuifknop
waarmee men door middel van geluidssignalen ingelicht wordt over
de bladvulling van het gescande document. Door op deze schuifknop
te drukken wordt men onmiddellijk naar de overeenstemmende
tekstlijn gebracht. Het nut hiervan lijkt ons eerder beperkt.
De tekstherkenning gebeurt relatief snel en zowel tekst als
getallen worden over het algemeen goed uitgesproken.
Krantenartikelen en faxdocumenten kunnen, ondanks de lagere
afdrukkwaliteit, toch gelezen worden. Tekst op een grijze
achtergrond daarentegen wordt niet herkend. Verklarende tekst bij
illustraties wordt vlot herkend, terwijl ook tekst die
ondersteboven ligt herkend wordt. Tekstkolommen worden enkel
herkend als ze links en rechts uitgelijnd zijn. Tekens als ‚, ‡
en … worden uitgesproken zoals ze samengesteld zijn, bijvoorbeeld
"e accent aigu".
De SmartReader wisselt niet automatisch van taal. De gebruiker
kan dit handmatig doen maar dat verliep niet erg vlot want het
toestel moest meerdere keren opnieuw opgestart worden. Wellicht
is dit een kinderziekte die te wijten is aan het recent
verschijnen van deze Nederlands sprekende versie.
De herkende tekst wordt automatisch voorgelezen en opgeslagen op
de ingebouwde harde schijf voor eventueel later gebruik. Zo
kunnen er maximum 500 bladzijden bewaard worden. Een betrouwbare
tekstherkenning is mogelijk vanaf een tekengrootte van 7 punten.

3. Praktische informatie
Zoals reeds vermeld in het vorige nummer, is het toestel een
flink stuk in prijs gedaald van 320.000 naar 235.950 BEF
(inclusief BTW). De leverancier voor Belgi‰ is Visiodata.

4. Conclusie
Dit apparaat moet gezien worden als een eenvoudig, zelfstandig
werkend en sprekend tekstherkenningssysteem. Door zijn
tweetaligheid (Nederlands en Frans) sluit het aan bij de
Belgische taalbehoeften. De Nederlands/Engelse versie spreekt
wellicht meer aan voor de Nederlandse markt. Een Duitse versie
was reeds eerder beschikbaar. Het toestel is logisch en intu‹tief
te bedienen en kan ook kranten en tijdschriften voorlezen. De
uitspraak kan op een aantal punten zeker nog verbeterd worden en
de schuifknop heeft naar ons aanvoelen een eerder beperkte
functionaliteit. Het kunnen opslaan van teksten op de ingebouwde
harde schijf vinden we een nuttige mogelijkheid. Jammer genoeg
zijn er geen uitvoermogelijkheden. Een diskettelezer en/of een
seri‰le interface kunnen we suggereren voor toekomstige
uitvoeringen. Maar wellicht wil de fabrikant zijn product bewust
zo simpel mogelijk houden. Ondanks de recente prijsdaling denken
we dat dit nog steeds te hoog gegrepen is voor de doelgroep
waarop hoofdzakelijk gemikt wordt: senioren boven 65 jaar die
geen beroep meer kunnen doen op een financi‰le tussenkomst.