@@ 104ea043.txt -p43- Prikbord Reactie van Jak Rijploeg: Bij deze wil ik graag reageren op het artikel uit het vorige nummer van Infovisie Magazine waarin verschillende spraakprogramma's met elkaar vergeleken worden. Tot mijn verbazing worden er over Vocal-Eyes enkele beweringen gedaan die niet waar zijn. Zo wordt beweerd dat functietoetsen en leestekens in het Engels uitgesproken worden. Ook wordt er wel wat erg gemakkelijk het volgende gesteld: "Bij Vocal-Eyes, Hal en MagniRead kan men alleen de belangrijke leesfuncties van de spraak bedienen zonder naar de leesmode over te gaan." Dat is in sommige gevallen voor Vocal-Eyes juist (denk aan hulpschermen) al is vrijwel altijd de Vocal-Eyes-cursor (numerieke bordje) bruikbaar, maar met goede profielen kan de noodzaak van het overschakelen naar de leesmode behoorlijk beperkt worden. Voor bijvoorbeeld de spellingscontrole in WP is overschakelen naar de leesmode doorgaans niet noodzakelijk. Een opmerking over een aantal functies die sommige pakketten wel hebben maar niet met Apollo werken of omgekeerd zou ook op zijn plaats zijn geweest. Zo werkt de doorleesfunctie van Vocal-Eyes volgens de handleiding wel met veel andere synthesizers en wellicht is ook het omgekeerde soms het geval. Het is niet zo belangrijk omdat er in feite maar ‚‚n synthesizer beschikbaar is. Ik vind het jammer dat in de vergelijkende test niet is gekeken naar de mogelijkheden van het goed omgaan met diacritische tekens. Antwoord van de redactie: Uw reactie op de test van spraaksoftware geeft ons de gelegenheid om de testprocedure die wij volgen eens uit te leggen. Voor de aanvang van elke test worden alle Belgische en Nederlandse leveranciers aangeschreven en ontvangen zij de criteria die bij de test worden gehanteerd. Hierop kunnen zij reageren en aanvullingen aandragen. Tevens verzoeken wij om de meest recente versie van de programmatuur en handleidingen ter beschikking te stellen. Het conceptartikel dat gemaakt wordt naar aanleiding van de testresultaten wordt aan de leveranciers bezorgd, zodat zij onmiskenbare fouten kunnen verbeteren. Deze reacties worden verwerkt in het uiteindelijke artikel. Hulpmiddelen en software die wij testen worden ge‹nstalleerd zoals in de documentatie is aangegeven. Nergens wordt afgeweken van de standaard-installatie. Toepassingsprogramma's worden getest met de profielen die de leverancier ons verschaft. In het geval van Vocal-Eyes zijn de Nederlandse set-bestanden die de firma Jonker levert geheel volgens de documentatie ge‹nstalleerd. Gebruiken we Vocal-Eyes met WP5.1 en de Nederlandse set-bestand, dan worden de functietoetsen in het Nederlands benoemd. De leestekens en de grafische tekens worden echter in het Engels uitgesproken. In de test wordt erop gewezen dat profielen gemakkelijk te maken zijn. Een geoefende computergebruiker zal aanpassingen kunnen maken zodat Nederlandse uitspraak van leestekens en andere tekens zeker mogelijk is. De spraaksoftware is getest met de Apollo II, de Juno SP en de Eurovocs II. Opties van de spraaksoftware die in de test genoemd worden, werken met al deze apparaten tenzij anders vermeld is. Het omgaan met diacritische tekens is voor alle spraakprogramma's een probleem. De enige mogelijkheid om te zorgen voor een juiste uitspraak, is om woorden waar deze tekens in voorkomen op te nemen in de uitzonderingswoordenlijst. De doorleesfunctie kan bereikt worden met iedere spraaksynthesizer. Het is afhankelijk van de spraaksoftware of een doorleesfunctie aanwezig is. Hier is inderdaad een fout in de test geslopen, met Ctrl-L wordt bij Vocal-Eyes 3.0 het hele document doorgelezen, ook met de Apollo en de Eurovocs. Wij hopen dat u na het lezen van dit commentaar het vertrouwen in onze testen heeft teruggewonnen. Vraag van Raoul Claeys uit Aarschot: Hoe kan ik als niet ziende muziekpartituren in zwartdruk afdrukken ? Lezers die op ‚‚n of meerdere van deze onderwerpen wensen te reageren, kunnen zich richten tot onze redactie. Wij zorgen er dan voor dat uw suggesties naar de betrokken personen worden doorgespeeld en zo mogelijk ook gepubliceerd worden in het volgende nummer.