@@AR @@23 Microsoft Active Accessibility, is Windows nu voor iedereen toegankelijk? Roderik Erens In mei van dit jaar lanceerde Microsoft versie 1.0 van Active Accessibility, ook aangeduid met MSAA. Microsoft belooft dat Windows en haar andere programma's dankzij MSAA beter toegankelijk zullen worden voor mensen met een visuele handicap. 1. Inleiding Iemand die met de computer werkt zal dit altijd via een gebruikersinterface doen. Bij DOS is dit voor veel toepassingsprogramma's een eenvoudige volledig tekstgeori‰nteerde interface. Bij Windows hebben we te maken met een gecompliceerde grafische gebruikersinterface. Om het ontwerpen van Windows-toepassingsprogramma's te vereenvoudigen stelt Microsoft een groot aantal programmeerfuncties (zogeheten API's of Application Programming Interfaces) ter beschikking waarmee een programmeur veelgebruikte Windows-elementen snel kan toevoegen aan een toepassingsprogramma. Een dialoogvenster voor het openen van bestanden hoeft hij bijvoorbeeld niet zelf te ontwerpen. Hiervoor kan hij de dialoogvenster-API van Microsoft gebruiken. 2. Wat is MSAA? De afgelopen jaren groeide bij Microsoft het bewustzijn dat Windows slechts met de grootste moeite toegankelijk kan worden gemaakt voor gebruikers van spraak en braille. Om de ontwikkelaars van GUI-toegangsprogramma's tegemoet te komen, lanceerde Microsoft Active Accessibility. MSAA is een set van programmeerfuncties (API's) die specifiek bedoeld zijn voor programmeurs van GUI-toegangsprogramma's. Microsoft zorgt er dus met MSAA voor dat het programmeren van oplossingen voor Windows voor blinden en slechtzienden aanzienlijk minder moeilijk wordt. 3. Toepassingsvereisten Opdat de toegankelijkheid van Windows met MSAA zou verbeteren, moet er aan een aantal eisen voldaan worden: -Allereerst moet het besturingssysteem MSAA ondersteunen. Vooralsnog is dit alleen bij Windows 95 het geval, op voorwaarde dat er een aantal nieuwe systeembestanden worden ge‹nstalleerd die u aantreft op de Microsoft internet-site (www.microsoft.com). De opvolger van Windows 95 (codenaam "Memphis") zal MSAA standaard ondersteunen, evenals Windows NT 5.0. -Vervolgens zullen de toepassingsprogramma's MSAA moeten ondersteunen. Microsoft heeft aangekondigd dat dit zal gelden voor haar toekomstige producten. Internet Explorer 3.0 was het eerste toepassingsprogramma dat MSAA ondersteunde. Ook het recent gelanceerde Office 97 (bestaande uit Word, Excel, Access en OutLook) voldoet aan de MSAA standaard. De vraag is natuurlijk in hoeverre de andere softwarebedrijven MSAA-ondersteuning zullen toevoegen aan hun toepassingen. Dit zal afhankelijk zijn van de mate waarin softwarebedrijven belang hechten aan de toegankelijkheid van hun producten voor visueel gehandicapten. -Tot slot moet ook het GUI-toegangsprogramma, dat de spraaksynthesizer en/of brailleleesregel aanstuurt, MSAA- ondersteuning bieden. De kans is groot dat aan de meeste toekomstige versies van schermuitleesprogramma's MSAA- ondersteuning toegevoegd zal worden. Op dit moment is dit reeds het geval voor Slimware Window Bridge 2.4 en Window-Eyes 2.0. Bij Microsoft is bovendien bekend dat Henter-Joyce, Baum en Papenmeier MSAA inbouwen in de volgende versies van respectievelijk Jaws, Virgo en Windots. Een zwakke schakel in de functionaliteit van MSAA is dat het in toepassingsprogramma's moet opgenomen zijn. Microsoft heeft zich hiernaar geconformeerd, maar zullen de andere softwarebedrijven dit ook doen? Vooral met het oog op een markt die razendsnel nieuwe versies van toepassingsprogramma's eist, is de vraag hoeveel belang de softwareproducenten aan MSAA zullen hechten. 4. MSAA in de praktijk. Bij MSAA wordt een eenvoudig vergrotingsprogramma geleverd: Microsoft Magnifier. Dit programma zal bij de opvolger van Windows 95 en bij Windows NT 5.0 standaard ingebakken zitten. Magnifier genereert een venster boven aan het beeldscherm waarin het beeld van 2 tot 12 maal vergroot wordt. Magnifier werkt met al de toepassingsprogramma's die gebruik maken van standaard programmeerfuncties van Windows en ondersteunt uiteraard MSAA. Magnifier blijkt bij de meeste toepassingen de focus goed te volgen wanneer deze met de tab-toets of de pijltjestoetsen verplaatst wordt. De tekstcursor in Word 97 of de actieve cel in het rekenbladprogramma Excel 97 worden zonder problemen gevolgd. Helaas blijken er in deze programma's toch enkele dialoogvensters te zijn waarbij de focus niet door de vergroting gevolgd wordt. Vooral bij OutLook 97 blijkt de vergroting niet naar de essenti‰le instelvelden te springen zodra die geactiveerd worden. Een ander voorbeeld waar MSAA te kort schiet is de hulpfunctie, waar de focus niet wordt gevolgd als men met de tab-toets de hyperlinks naar bepaalde hulponderwerpen activeert. Het lijkt er dus op dat de MSAA-ondersteuning in Office 97 niet volledig is. MSAA is pas recent gelanceerd en het is nog te vroeg om diep in te gaan op wat deze technologie betekent voor de toegankelijkheid van Windows met spraak en braille. Toch hebben we Slimware Window Bridge 2.4 en Window-Eyes 2.0 eens bekeken met de Office 97 programma's. Vooralsnog zijn de resultaten weinig bemoedigend. Het viel bijvoorbeeld op dat Slimware Window Bridge en Window-Eyes een profiel nodig hadden om met Word 97 te kunnen werken. Het gaat dan redelijk, alhoewel de werking van Word 95 (dat geen MSAA- functionaliteit heeft en waarbij ontwikkelaars van spraak- en leesregelsoftware dus zelf oplossingen hebben bedacht) een stuk beter blijkt te zijn. Bij Slimware Window Bridge deed zich het probleem voor dat zodra Word 97 met MSAA actief was, de dialoogvensters met de instellingen van Slimware Window Bridge niet meer volledig werden uitgesproken. Wanneer Word 97 werd afgesloten, was de volledige controle over de dialoogvensters van Slimware Window Bridge weer terug. Voor het programma OutLook 97 zijn noch bij Slimware Window Bridge noch bij Window-Eyes profielen meegeleverd, waardoor geen van beide programma's met deze toepassing konden werken. 5. Conclusie Om MSAA tot een succes te maken moeten naast Microsoft zowel de producenten van toepassingsprogramma's als de ontwikkelaars van hulpmiddelen op de boot springen. In hoeverre Windows toepassingen in de toekomst MSAA gaan ondersteunen is nog onduidelijk. Het blijkt immers dat in sommige producten van Microsoft zelf, zoals Office 97, MSAA niet volledig ge‹mplementeerd is. In ieder geval zullen veel ontwikkelaars van schermuitleesprogramma's, MSAA ondersteuning in hun software opnemen.