@@AR
@@26


ZoomText Xtra! 6.0: een intelligente combinatie van vergroting
met spraak

Roderik Erens

Al enkele jaren is AI-Squared een toonaangevende producent van
vergrotingsprogramma's. Met ZoomText Xtra! 6.0 lanceert deze
firma een nieuwe standaard, namelijk een vergrotingsprogramma
waaraan spraak is toegevoegd.
Spraakprogramma's met beperkte vergrotingsmogelijkheden zijn er
al enkele jaren. Powerama van SynthaVoice (alleen voor Windows
3.11) en Protalk van Biolink zijn daar voorbeelden van.
Bij ZoomText Xtra! is het uitgangspunt anders. Dit is een
volledig vergrotingsprogramma waaraan spraakfuncties zijn
toegevoegd.

1. Vergrotingsmogelijkheden
ZoomText Xtra! 6.0 biedt nieuwe vergrotingsmogelijkheden ten
opzichte van versie 5.12. Voor een overzicht van de mogelijkheden
van ZoomText 5.12 verwijzen we naar de test in Infovisie Magazine
van december '96.
ZoomText Xtra! bezit uitgebreide mogelijkheden voor het aanpassen
van de kleuren. Naast de mogelijkheid tot inverteren van de
kleuren kan nu ook het contrast ingesteld worden. Instellingen om
de kleur en de grootte van de muiscursor van Windows te wijzigen
zijn eveneens toegevoegd. Een zeer fraaie nieuwe optie is de
zogenaamde "caret locator". Vaak is het moeilijk om een
tekstcursor terug te vinden in een tekst. ZoomText Xtra! geeft
daarom met een groot knipperend blok de positie van de
tekstcursor aan. Dit blok gaat pas knipperen nadat de cursor
enkele seconden niet verplaatst werd, zodat het niet stoort bij
het typen van tekst.
De vergroting is instelbaar tussen ‚‚n en 16 maal. Alle
mogelijkheden van ZoomText Xtra! blijven dus bruikbaar zonder dat
de vergroting aanstaat. De "caret locator" en de instellingen
voor kleur en contrast blijven dus ook zonder vergroting
beschikbaar. Wanneer een vergroting van twee maal of meer
ingesteld is, worden de letters mooi afgerond weergegeven. Bij
ZoomText Xtra! wordt niet enkel zwarte maar gekleurde tekst
afgerond.

2. Spraakopties
De spraak van ZoomText Xtra! is een toevoeging aan de vergroting.
Het is niet zo dat alle tekst die vergroot in beeld komt,
automatisch wordt voorgelezen. Bij dialoogvensters wordt niet al
de tekst uit het venster voorgelezen. ZoomText Xtra! is dus niet
zo compleet als een volwaardig GUI-toegangsprogramma voor
Windows. Wel worden alle ingetypte tekens en de tekst uit menu's
uitgesproken. Bij het verplaatsen van de tekstcursor over het
scherm wordt de tekst op de overeenkomstige schermregel
uitgesproken.
De gebruiker kan instellen dat tekst waar men met de
muisaanwijzer naartoe beweegt, vervolgens voorgelezen wordt. Een
andere optie is de zogenaamde "doc reader". Hiermee kan een
geheel tekstdocument worden voorgelezen, waarbij een blok met
ge‹nverteerde kleuren (aanpasbaar door de gebruiker) aangeeft
welk woord wordt uitgesproken. Verder kan men instellen dat de
uitgesproken tekst als een lichtkrant op een regel wordt getoond,
of op een aantal regels op het scherm staat.
Interessant is dat de "doc reader" ook prima werkt met Internet
pagina's die opgehaald zijn met Netscape Navigator of Internet
Explorer van Microsoft. Ook de hulpfunctie van programma's is
vlot te lezen met de "doc reader".
Dat ZoomText Xtra! geen volledig spraakprogramma voor Windows is
blijkt uit de bediening, die gericht is op de vergroting en uit
het feit dat er slechts een beperkte besturing voor de spraak
aanwezig is. Bovendien worden grafische elementen zoals knoppen,
iconen en aankruisvakjes niet naar spraak omgezet. Ze zijn immers
vergroot zichtbaar.
ZoomText Xtra! mag dan geen volledig spraaksysteem zijn, het
programma werkt wel met alle spraaksynthesizers en
spraaksyntheseprogramma's die de SSIL-standaard ondersteunen. Dit
betekent dat ondermeer de Dolphin-familie, de Eurovocs, de
Eurovocs Soft, de Keynote Gold en de Keynote Gold Multimedia
gebruikt kunnen worden. Daarnaast genereert ZoomText Xtra! een
eigen Engelstalige softwarematige spraak die weergegeven wordt
door een Soundblaster-compatible geluidskaart.
ZoomText Xtra! ondersteunt verder Microsoft Active Accessibilty
en werkt daardoor redelijk goed met Office 97.

3. Levels
ZoomText Xtra! is leverbaar als zuiver vergrotingsprogramma of
als combinatie van vergroting met spraak. De variant met enkel de
vergrotingsmogelijkheden wordt aangeboden als Level 1. De variant
die vergroting en spraak combineert heet Level 2. Level 3, die
vergroting en spraak met scan- en OCR-mogelijkheden combineert,
is in ontwikkeling.

4. Conclusie
De mogelijkheden van de vergroting op zich (Level 1) betekenen
weer nieuwe belangrijke aanvullingen op hetgeen ZoomText 5.2 al
bood.
De spraak is verder een waardevolle aanvulling voor wie doorgaans
met een flinke vergroting moet werken. Men moet zich hierbij wel
realiseren dat de spraak slechts ondersteunend is aan de
vergroting. De vergroting blijft dus de belangrijkste manier van
werken met Windows onder ZoomText Xtra!.
Wie een spraaksysteem met volwaardige mogelijkheden wil en de
vergroting slechts als ondersteuning gebruikt, zal ondervinden
dat ZoomText Xtra! hiervoor minder geschikt is. In dit geval zal
de combinatie van een bekend GUI-toegangsprogramma (zoals
Slimware Window Bridge, Window-Eyes, Jaws, OutSpoken of Hal 95)
in combinatie met een klassiek vergrotingsprogramma (zoals Lunar
95, ZoomText 5.2 of LP-DOS) doorgaans een betere oplossing zijn.