@@VT @@15 Vergelijkende test: Kleuren TV-loepen Gerrit Van den Breede en Jeroen Baldewijns 1. Inleiding Het is alweer sinds eind '92 geleden dat TV-loepen het onderwerp uitmaakten van een test. Er is de laatste jaren heel wat vooruitgang geboekt bij de ontwikkeling van nieuwe TV-loepen: CCD-camera's werden gemeengoed, de kwaliteit van beeldschermen ging er sterk op vooruit, kleurenmodellen raakten ingeburgerd en nieuwe technieken zoals autofocus en elektronische zoom deden hun intrede. Het is dus de hoogste tijd voor een nieuwe stand van zaken. 2. Geteste toestellen Aangezien de TV-loepenmarkt zo'n uitgebreid gamma beslaat, moesten we ons een beperking opleggen. Voor deze test viel onze keuze op de tafelmodel kleuren TV-loepen. De toestellen die met een PC gecombineerd kunnen worden, hebben we buiten beschouwing gelaten, omdat zij het thema vormen van een afzonderlijke test in ‚‚n van de volgende nummers. Omdat er toch een wezenlijk verschil bestaat tussen TV- loepen waarbij de gebruiker het beeld manueel moet scherpstellen -meestal door middel van een draaiknop- en toestellen die het beeld automatisch scherpstellen door middel van een zogenaamd autofocus-systeem, behandelen we de geteste TV-loepen in twee aparte groepen. Deze tabel geeft een overzicht van de geteste toestellen. ========== Tabel ---------- TV-loepen zonder autofocus -Naam toestel (producent): Aladdin Rainbow (TeleSensory) -Bereik vergroting: 4,5 tot 34 maal -Diagonaal beeldscherm: 34 cm -Technische fiche: pg 40 ---------- TV-loepen zonder autofocus -Naam toestel (producent): Color-CCD (Tagarno) -Bereik vergroting: 3,3 tot 32 maal -Diagonaal beeldscherm: 41 cm -Technische fiche: pg 42 ---------- TV-loepen zonder autofocus -Naam toestel (producent): Piccolo-c (Reinecker) -Bereik vergroting: 5 tot 30 maal -Diagonaal beeldscherm: 34 cm -Technische fiche: pg 45 ---------- TV-loepen zonder autofocus -Naam toestel (producent): Reader Color (Tieman) -Bereik vergroting: 4 tot 47 maal -Diagonaal beeldscherm: 41 cm -Technische fiche: pg 48 ---------- TV-loepen zonder autofocus -Naam toestel (producent): Videomatic Ec (Reinecker) -Bereik vergroting: 6,4 tot 37 maal -Diagonaal beeldscherm: 41 cm -Technische fiche: pg 49 ---------- TV-loepen met autofocus -Naam toestel (producent): Astra AF (Koba Vision) -Bereik vergroting: 3,7 tot 30 maal -Diagonaal beeldscherm: 51 cm -Technische fiche: pg 41 ---------- TV-loepen met autofocus -Naam toestel (producent): Magnilink 709 (LVI) -Bereik vergroting: 4 tot 46 maal -Diagonaal beeldscherm: 41 cm -Technische fiche: pg 43 ---------- TV-loepen met autofocus -Naam toestel (producent): Orion Autocolor (Tagarno) -Bereik vergroting: 1,6 tot 26 maal -Diagonaal beeldscherm: 34 cm -Technische fiche: pg 44 ---------- TV-loepen met autofocus -Naam toestel (producent): Primavision (TechniBraille) -Bereik vergroting: 2 tot 15 maal -Diagonaal beeldscherm: 34 cm -Technische fiche: pg 46 ---------- TV-loepen met autofocus -Naam toestel (producent): VideoLight (Frank Audiodata) -Bereik vergroting: 2,5 tot 60 maal -Diagonaal beeldscherm: 51 cm -Technische fiche: pg 48 ========== Het zal u wellicht opvallen dat deze tabel zich beperkt tot een opsomming van de toestellen met hun basiskenmerken en dus heel wat korter is dan wat u van ons gewend bent. De reden hiervoor is dat we het testverslag voortaan koppelen aan de technische fiches. U merkt dat we vanuit de tabel verwijzen naar de technische fiche in dit nummer, waar u de technische kenmerken van het betreffende toestel aantreft. Dankzij deze werkwijze kunnen we ons in het testverslag nog meer toeleggen op het beoordelen van de toestellen. 3. Basiskenmerken Al de geteste toestellen voldoen aan ‚‚n gemeenschappelijk kenmerk: de gebruiker kan steeds kiezen tussen weergave in re‰le kleuren -zoals ze op het origineel te zien zijn- of weergave in artifici‰le kleuren waarbij de tekst- en achtergrondkleur kunnen gekozen worden uit een vast palet. De keuzemogelijkheden die dit palet biedt, zijn door de fabrikant gedefinieerd en verschillen per toestel. Bij Koba Vision, LVI en Tagarno kunnen kleurencombinaties die niet standaard voorzien zijn op aanvraag ge‹nstalleerd worden. 3.1. Modellen zonder autofocus *Aladdin Rainbow De Aladdin Rainbow herbergt alles in ‚‚n enkele behuizing: een leesplateau met daarboven camera en beeldscherm (34 cm werkelijke beelddiagonaal). Langs weerszijden van de camera is een spaarlamp ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de voorzijde van dit plateau zit een hendel voor verticale en/of horizontale blokkering. Kantlijninstellingen zijn niet voorzien. De overige bedieningsknoppen zijn verspreid opgesteld: hendeltjes aan de linker- en rechterzijde en twee knoppen vooraan. De Aladdin Rainbow biedt geen mogelijkheid tot elektronische beeldafdekking of leeslijnen. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 4 tot 50 maal op terwijl wij bij het geteste exemplaar een maximale vergroting van slechts 34 maal vaststelden. *Color-CCD De Color-CCD herbergt alles in ‚‚n enkele behuizing: een leesplateau met daarboven camera en beeldscherm (41 cm werkelijke beelddiagonaal). Achter de camera is ‚‚n halogeenlampje ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de achterzijde van dit plateau zit een hendel voor verticale en/of horizontale blokkering. Kantlijninstellingen zijn niet voorzien. Het bedieningspaneel situeert zich vooraan onder het beeldscherm en bestaat voornamelijk uit draaiknoppen. De Color-CCD biedt geen elektronische beeldafdekking maar indien gewenst wel ‚‚n horizontale leeslijn op een vaste plaats. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 3,5 tot 35 maal op en dat stemt overeen met onze eigen metingen. *Piccolo-c De Piccolo-c herbergt alles in ‚‚n behuizing: een leesplateau met daarboven camera en beeldscherm (34 cm werkelijke beelddiagonaal). Langs weerszijden van de camera is een halogeenlampje ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de voorzijde van dit plateau zit een hendel voor verticale en/of horizontale blokkering. Kantlijninstellingen zijn niet voorzien. Het bedieningspaneel situeert zich vooraan onder het beeldscherm en bestaat voornamelijk uit draaiknoppen. De Piccolo-c biedt geen mogelijkheid tot elektronische beeldafdekking of leeslijnen. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 5 tot 30 maal op en dat stemt overeen met onze eigen metingen. *Reader Color De Reader Color bestaat uit twee delen: een leesplateau met daarboven de in hoogte verstelbare camera-eenheid en een apart beeldscherm (41 cm werkelijke beelddiagonaal). Langs weerszijden van de camera is een spaarlamp ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de voorzijde van dit plateau zitten twee drukknoppen om de kantlijninstellingen in te stellen en een draaiknopje om de weerstand van de horizontale beweging te regelen. Aan de rechterkant zit een tweede draaiknopje om de weerstand van de verticale beweging te regelen. Het bedieningspaneel situeert zich vooraan op de camera-eenheid en bestaat uit membraantoetsen en draaiknoppen. De Reader Color biedt zeer uitgebreide mogelijkheden tot elektronische horizontale en verticale beeldafdekking en leeslijnen. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 4 tot 52 maal op en dat stemt overeen met onze eigen metingen. Om de grootste vergroting te verkrijgen moet men de camera-eenheid tot in de laagste stand laten zakken. *Videomatic Ec De Videomatic Ec herbergt alles in ‚‚n enkele behuizing: een leesplateau met daarboven camera en beeldscherm (41 cm werkelijke beelddiagonaal). Langs weerszijden van de camera is een halogeenlampje ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de voorzijde van dit plateau zit een hendel voor verticale en/of horizontale blokkering. Kantlijninstellingen zijn niet voorzien. Het bedieningspaneel situeert zich vooraan onder het beeldscherm en bestaat voornamelijk uit draaiknoppen. De Videomatic Ec biedt de mogelijkheid tot elektronische horizontale beeldafdekking. Elektronische leeslijnen zijn niet voorzien. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 5 tot 30 maal op maar wij stelden bij het geteste exemplaar een maximale vergroting van 37 maal vast. 3.2. Modellen met autofocus *Astra AF De Astra AF bestaat uit twee delen: een leesplateau met daarboven de camera en een TV-toestel dat fungeert als beeldscherm (51 cm werkelijke beelddiagonaal). Langs weerszijden van de camera is een spaarlamp ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Dit plateau is eenvoudig gehouden qua concept en biedt geen kantlijninstellingen of blokkeermechanisme. Het bedieningspaneel situeert zich op de voor- en onderzijde van de camera-eenheid en bestaat uit schakelaars en draaiknoppen. De elektronische zoom wordt via een schakelaartje bediend. Het autofocussysteem is uitschakelbaar. De Astra AF biedt in standaarduitvoering geen mogelijkheid tot elektronische beeldafdekking of leeslijnen. Optioneel zijn deze functionaliteiten wel verkrijgbaar. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 3 tot 40 maal op maar wij stelden bij het geteste exemplaar een vergrotingsbereik van 3,7 tot 30 maal vast. De maximale vergroting kan nog verhoogd worden door een groter TV- toestel te gebruiken. *Magnilink 709 De Magnilink 709 bestaat uit twee delen: een leesplateau met daarboven de camera en een apart beeldscherm (41 cm werkelijke beelddiagonaal). Langs weerszijden van de camera is een spaarlamp ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de voor- en rechterzijde van dit plateau zit telkens ‚‚n hendeltje om de weerstand van respectievelijk de verticale en horizontale beweging te regelen en zonodig het plateau te blokkeren. Kantlijninstellingen zijn niet voorzien. Het bedieningspaneel bestaat uit twee delen: de bedieningsknoppen voor het autofocus- en zoomgedeelte situeren zich op de camera-eenheid; de overige bedieningsknoppen zitten aan de voorzijde van de monitor. De elektronische zoom wordt via een schuifknop bediend. Het autofocussysteem is uitschakelbaar en indien nodig kan het beeld manueel scherpgesteld worden. De Magnilink 709 biedt de mogelijkheid tot elektronische horizontale beeldafdekking en een positioneerbare horizontale leeslijn. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 3,5 tot 45 maal op en dat stemt overeen met onze eigen metingen. Dit vergrotingsbereik verschuift naar onder of naar boven bij gebruik van een monitor met 36 of 53 cm schermdiagonaal. *Orion Autocolor De Orion Autocolor bestaat uit twee delen: een leesplateau met daarboven de camera en een TV-toestel dat fungeert als beeldscherm (34 cm werkelijke beelddiagonaal). Langs weerszijden van de camera is een halogeenlampje ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de achterzijde van dit plateau zit een hendel voor verticale en/of horizontale blokkering. Kantlijninstellingen zijn niet voorzien. Het bedieningspaneel situeert zich vooraan op de camera-eenheid en bestaat voornamelijk uit drie draaiknoppen. De elektronische zoom wordt via een draaiknop bediend. Het autofocussysteem is niet uitschakelbaar. De Orion Autocolor biedt geen mogelijkheid tot elektronische beeldafdekking of leeslijnen. Bij het geteste exemplaar stelden we een vergrotingsbereik van 1,6 tot 26 maal vast. De maximale vergroting kan nog opgeschroefd worden door een groter TV-toestel te gebruiken. *Primavision De Primavision bestaat uit twee delen: een leesplateau met daarboven de camera en een TV-toestel dat fungeert als beeldscherm (34 cm werkelijke beelddiagonaal). Doordat de camera op een arm gemonteerd is, wordt het beeldscherm naast de camera-eenheid geplaatst. In de arm van de camera is een halogeenlampje ingebouwd voor de verlichting van het leesplateau. Aan de voor- en rechterzijde van dit plateau zitten draaiknopjes om de weerstand van respectievelijk de horizontale en verticale beweging te regelen en zonodig het plateau te blokkeren. Kantlijninstellingen zijn niet voorzien. Het bedieningspaneel situeert zich aan de voor- en linkerzijde van de camera-eenheid en bestaat uit twee draaiknoppen, een schakelaar en twee tiptoetsen. De elektronische zoom wordt via een schakelaartje bediend. Het autofocussysteem is uitschakelbaar. De Primavision biedt geen elektronische beeldafdekking maar indien gewenst wel ‚‚n vaste horizontale leeslijn. De fabrikant geeft een vergrotingsbereik van 2,1 tot 33 maal op, maar wij stelden bij het geteste exemplaar een maximale vergroting van slechts 15x vast. De maximale vergroting kan verhoogd worden bij gebruik van een groter TV-toestel. *VideoLight De VideoLight omvat in standaarduitvoering een metalen arm die aan de tafelrand kan worden vastgeschroefd en waarop de camera bevestigd is. Een leesplateau en een TV-toestel zijn optioneel verkrijgbaar, maar desgewenst kan om het even welk TV-toestel gebruikt worden. Doordat de camera op een arm gemonteerd is, wordt het beeldscherm naast of achter het leesplateau geplaatst. Op de arm is een halogeenlampje bevestigd voor de verlichting van het leesplateau. Dit plateau is eenvoudig gehouden qua concept en biedt geen blokkermechanisme of kantlijninstellingen. Het bedieningskastje zit rond de camera-arm bevestigd en biedt een aantal draaiknoppen en kanteltoetsen. De elektronische zoom wordt met kanteltoetsen bediend. Het autofocussysteem is uitschakelbaar. De VideoLight biedt horizontale elektronische beeldafdekking die in zes stappen instelbaar is. Elektronische leeslijnen zijn niet voorzien. Bij het geteste exemplaar in combinatie met een TV met 51 cm schermdiagonaal stelden we een vergrotingsbereik van 2,5 tot 60 maal vast. De maximale vergroting kan nog opgeschroefd worden door een groter TV-toestel te gebruiken. De VideoLight is niet enkel omwille van zijn modulaire aanpak maar ook omwille van de polyvalente gebruiksmogelijkheden van de camera een buitenbeentje in deze test. De camera kan namelijk gericht worden en is daardoor als afstandscamera bruikbaar. 4. Beoordeling 4.1. Modellen zonder autofocus De meeste beoordeelde eigenschappen spreken voor zich. Toch vraagt de beoordeling van de scherptediepte bij TV-loepen met manuele scherpstelling enige toelichting. Om dit kenmerk te beoordelen hebben we de TV-loep in de gemiddelde vergrotingsfactor en bij weergave van re‰le kleuren scherpgesteld op de eerste pagina van de Gouden Gids en zijn we vervolgens nagegaan tot waar we konden bladeren vooraleer het beeld te onscherp en dus lastig leesbaar werd. *Aladdin Rainbow Pro -zeer vlotte bediening -goede beeldkwaliteit -concurrenti‰le prijs Contra -slecht leesplateau -geen contrastregelaar De Aladdin Rainbow is zeer vlot bedienbaar via knoppen en hendels die logisch opgesteld zijn en goed contrasteren tegen de witte kleur van de behuizing. De beperking tot enkel de essenti‰le bedieningsknoppen is een pluspunt voor minder technisch aangelegde gebruikers. Dat daarvoor ook een contrastregelaar opgeofferd werd en achtergrondcorrectie dus onmogelijk is, vinden we echter jammer. De gebruiker kan enkel kiezen uit twee contrastniveaus bij weergave in re‰le kleuren. De algehele beeldkwaliteit van dit toestel staat op een hoog niveau: egaal, mooi helder, geen spoor van beeldvervorming en vlot scherp te stellen bij alle vergrotingsfactoren. De scherptediepte van de camera ligt in de middelmaat: bij het raadplegen van een Gouden Gids bleef het beeld nog behoorlijk scherp tot bladzijde 363, wat overeenkomt met een bereik van ongeveer 12 mm. De kwaliteit van het leesplateau is beneden alle peil. Het voelt rammelig aan, er zit veel te veel speling op, het beweegt niet soepel en het is onbruikbaar onder het gewicht van een telefoonboek. Verder zit de bedieningshendel regelmatig in de weg bij het bewegen van het leesplateau. Tegen een meerprijs van 10.639 BEF / 270 NLG is een beter leesplateau verkrijgbaar. Er is ook nog een positieve noot: de verlichting van het leesplateau is doeltreffend. De prijs is weliswaar bijzonder concurrenti‰el, maar dat mag geen excuus zijn voor het gammele standaard geleverde leesplateau. *Color-CCD Pro -topkwaliteit leesplateau -achtergrondcorrectie -meegeleverde plexiplaat -goede scherptediepte Contra -verlichting kan beter -hoge prijs Het bedieningspaneel is overzichtelijk: de grijze knoppen bieden voldoende contrast ten opzichte van de zwarte achtergrond. De iconen bij de knoppen mogen wel iets groter zijn. Het gebruik van de contrastknop bij weergave met artifici‰le kleuren maakt achtergrondcorrectie zeer goed mogelijk. De beeldkwaliteit is van hoog niveau: vrij egaal, mooi helder, geen spoor van vervorming en vlot scherp te stellen bij alle vergrotingsfactoren. De effici‰ntie van de anti- reflexlaag op de beeldbuis steekt boven het gemiddelde uit. De camera biedt een uitstekende scherptediepte. De test met de Gouden Gids leverde behoorlijk scherpe tekst op tot bladzijde 624, wat overeenkomt met een bereik van ongeveer 22 mm. Samen met de meegeleverde plexiplaat, die niveauverschillen in een document wegwerkt en daardoor een onscherp beeld voorkomt, vangt de scherptediepte het gemis aan autofocus vrij behoorlijk op. Het leesplateau is van topkwaliteit: het beweegt erg soepel, is heel ruim qua formaat en bereik en heeft een contrasterende kleur; het blokkeerhendeltje werkt prima maar mag wat zichtbaarder zijn. E‚n enkel halogeenlampje voor de verlichting van het leesplateau vinden we iets te krap en omdat de lichtbundel richting gebruiker schijnt mag een afdekplaatje standaard zijn. We vinden de Color-CCD, als duurste toestel uit de test, wel erg prijzig. *Piccolo-c Pro -topkwaliteit leesplateau -zeer effici‰nte anti-reflexlaag -concurrenti‰le prijs Contra -beperkt bereik leesplateau -geen overzichtsbeeld mogelijk -achtergrondcorrectie niet mogelijk De draaiknoppen op het bedieningspaneel laten zich vlot bedienen en zijn goed tactiel herkenbaar en voldoende contrastrijk, maar de iconen bij die knoppen zijn wat te klein en bieden erg weinig contrast tegen de blauwe achtergrond. Ondanks de beschikbare contrast- en kleurverzadigingsregelaars blijkt achtergrondcorrectie onmogelijk. De beeldkwaliteit is zeer behoorlijk maar aan de linkerkant van het scherm konden we toch een lichte vervorming bij verticale lijnen vaststtellen. Het gebruik van een verouderde bolle beeldbuis vinden we niet echt vooruitstrevend, maar het verklaart misschien ten dele de lage prijs van het toestel. Aan de effici‰ntie van de anti- reflexlaag op het beeldscherm kan geen enkel ander merk tippen. De camera biedt een zeer behoorlijke scherptediepte. In de Gouden Gids bleef de tekst goed leesbaar tot op pagina 516, wat overeenkomt met een bereik van ongeveer 17 mm. Jammer is dan weer dat het, zelfs bij de kleinste vergroting, zeer moeilijk blijkt een overzicht over een document te krijgen. Het Reinecker leesplateau durven we pure topklasse te noemen: het beweegt ongezien soepel, het is voldoende ruim qua formaat en het blokkeerhendeltje werkt prima. Het te kleine bewegingsbereik is echter zonde. *Reader Color Pro -ruime instelmogelijkheden -achtergrondcorrectie -goede contrastregeling Contra -bediening vergt gewenning en is niet voor iedereen geschikt -geringe scherptediepte Het bedieningspaneel is wat eigenzinnig door de vele toetsen die zeer uitgebreide instelmogelijkheden bieden, maar wellicht niet voor iedereen even gemakkelijk bedienbaar zijn. Daarom is er ook een versie met slechts drie draaiknoppen verkrijgbaar: de Reader Color Min. De contrasterende kleuren en de tactiele herkenbaarheid van de drie belangrijkste (draai-) knoppen is een pluspunt. De icoontjes bij de knoppen mochten wat vetter en contrastrijker zijn. De originele contrastregelaar kwijt zich voortreffelijk van zijn taak en maakt achtergrondcorrectie vlot mogelijk. De algehele beeldkwaliteit staat op een hoog niveau: zeer egaal, mooi helder, geen spoor van beeldvervorming en vlot scherp te stellen bij alle vergrotingen. De scherptediepte van de camera kan beter. In de Gouden Gids bleef de tekst leesbaar tot op pagina 162, wat overeenkomt met een bereik van ñ6 mm. Het leesplateau geeft een gevoel van algehele kwaliteit en biedt ruime instelmogelijkheden (enige plateau uit de test dat kantlijninstellinegn biedt). We maken toch twee kanttekeningen: in de horizontale richting maakte het plateau een licht slepend geluid en de zwarte draaiknoppen voor de instelling van de weerstand contrasteren niet tegen de zwarte achtergrond. De verlichting van het leesplateau voldoet uitstekend. Het afdekplaatje is nuttig maar zou vlotter afneembaar moeten zijn. De prijs van dit toestel is, rekening houdend met het gebodene, zeer redelijk. *Videomatic Ec Pro -topkwaliteit leesplateau -zeer effici‰nte anti-reflexlaag Contra -beperkt bereik leesplateau -geen overzichtsbeeld mogelijk -achtergrondcorrectie niet mogelijk De draaiknoppen op het bedieningspaneel laten zich vlot bedienen en zijn goed tactiel herkenbaar maar mogen wat meer contrasteren ten opzichte van de lichte achtergrond. Dit laatste geldt ook voor de iconen die tevens wat groter mogen zijn. Ondanks de beschikbare kleurverzadigings- en contrastregelaars blijkt achtergrondcorrectie onmogelijk. De beeldkwaliteit is vrij behoorlijk maar is lichtjes blauw getint en mag naar onze mening wat helderder zijn. Aan de effici‰ntie van de anti-reflexlaag op het beeldscherm kan geen enkel ander merk tippen. Lichtreflecties worden weggefilterd tot een vage waas die nog amper storend kan werken. De camera biedt jammerlijk minder scherptediepte dan die van zijn goedkopere broer. In de Gouden Gids bleven we steken bij pagina 328, wat overeenkomt met een bereik van ongeveer 11 mm. De beperkte overzichtsmogelijkheden zijn vergelijkbaar met die van de Piccolo. Het leesplateau is identiek aan dat van de Piccolo, onze commentaar dus ook. In tegenstelling tot wat dikwijls over Reinecker beweerd wordt, vinden we de prijs zeer redelijk. 4.2. Modellen met autofocus *Astra AF Pro -veel beeldinstelmogelijkheden -goede verlichting leesplateau -zeer concurrenti‰le prijs Contra -onscherp beeld bij grote vergrotingen -lastig schrijven op leesplateau -ergonomie bedieningspaneel Het bedieningspaneel is vanuit ergonomisch opzicht voor verbetering vatbaar. Knoppen met beter contrasterende kleuren en grote iconen bij alle knoppen zouden welkom zijn. De redelijk verborgen plaatsing van drie draaiknoppen voor de beeldafstelling zal een zegen zijn voor wie een simpele bediening wenst en toch zorgen voor een vlotte bereikbaarheid voor wie ze toch wenst te gebruiken. De vele regelaars voor contrast, lichtsterkte en kleurverzadiging op de Astra en het TV-toestel bieden optimale mogelijkheden tot achtergrondcorrectie. De beeldkwaliteit is erg goed: egaal, zeer helder en nauwelijks een spoor van beeldvervorming. De autofocus stelt het beeld vlot en nauwkeurig scherp, maar boet toch wat aan scherpte in bij hoge vergrotingen. De niet be‹nvloedbare zoomsnelheid is goed aangepast aan de noden van de gebruiker. De zoomstand wordt niet onthouden na uitschakelen van het toestel. Bij het leesplateau valt de horizontale beweging, die nogal metaalachtig aanvoelt en wat te soepel loopt, niet echt in de smaak. Deze soepelheid en het gebrek aan een blokkeermechanisme bemoeilijkt het schrijven nogal. Toch heeft dit leesplateau ook een paar sterke troeven. De algehele kwaliteit bevalt zeer zeker. Het is bovendien het enige plateau uit de test dat volledig uit beeld kan worden geschoven, wat handig kan zijn bij knutselwerkjes. De verlichting is zeer adequaat en mede verantwoordelijk voor het heldere beeld. De prijs van de Astra kan ons alleen verheugen, het is namelijk het goedkoopste autofocus toestel uit de test. *Magnilink 709 Pro -uitmuntende autofocus en zoom -ergonomie bedieningspaneel -werktafel meegeleverd -goed leesplateau Contra -achtergrondcorrectie kan beter -vrij hoge prijs Het bedieningspaneel van de 709 kan als referentie gelden: logisch gegroepeerde, goed contrasterende en tactiel herkenbare knoppen, die bovendien vlot bedienbaar zijn. We vinden het wel jammer dat LVI de erg herkenbare icoontjes van de vorige Magnilink-modellen overboord gegooid heeft. De helderheidsregelaar, die zich bij gebruik van artifici‰le kleuren vreemd gedraagt, voldoet niet echt om achtergrondcorrectie (kan door LVI bijgesteld worden) mogelijk te maken. Een contrastknop, die wel op het model met 36 cm scherm zit, zou welkom zijn. De beeldkwaliteit is erg goed: egaal, helder, steeds scherp en geen spoor van beeldvervorming. Op het geteste exemplaar stond de tekst lichtjes schuin op het scherm, maar we nemen aan dat dit een occasionele fout was. De autofocus/zoom-combinatie is subliem. De autofocus stelt het beeld snel en nauwkeurig scherp en kan desgewenst uitgeschakeld en (als enige uit de test) manueel bediend worden. Het zoommechanisme met twee bereiken (voor kleine en grote vergrotingen) werkt dankzij de schuifknop uiterst precies en geeft de gebruiker volledige controle over de zoomsnelheid. De zoomstand wordt bovendien onthouden na het uitschakelen van het toestel. Het leesplateau is van een goede kwaliteit; het beweegt soepel en de weerstand is vlot in te stellen, maar de kleur van hendels mag wat meer contrasteren. Jammer dat er geen kantlijninstellingen voorzien zijn. De verlichting van het leesplateau is afdoende. Het lichtafschermkapje levert goed werk en is bovendien vlot afneembaar, wat handig is bij schrijf- of knutselwerk. Een goede autofocus heeft zo zijn prijs: de 709 is het duurste geteste toestel. *Orion Autocolor Pro -topkwaliteit leesplateau -eenvoudige bediening Contra -traag zoomsysteem -achtergrondcorrectie niet mogelijk Het bedieningspaneel werd zeer eenvoudig gehouden en bestaat uit slechts drie draaiknoppen. Deze knoppen zijn goed tactiel herkenbaar maar contrasteren niet voldoende ten opzichte van de achtergrond. De beperking tot slechts de essenti‰le bedieningsknoppen is een pluspunt voor minder technisch aangelegde gebruikers. Dat daarvoor ook een contrastregelaar opgeofferd werd vinden we echter jammer. Achtergrondcorrectie is dan ook niet mogelijk, zelfs niet met de contrast- en helderheidsknoppen van het TV- toestel. De beeldkwaliteit is goed: egaal, mooi helder en geen spoor van vervorming. Het beeld is mooi scherp bij gemiddelde vergrotingen. Bij kleinere vergrotingen neigt het beeld wat naar het onscherpe toe en bij grote vergrotingsfactoren lijdt de scherpte wat onder de duidelijk zichtbare beelddigitalisatie. Het autofocus-systeem stelt het beeld zeer nauwkeurig scherp maar werkt soms wat traag. Deze functie kan niet uitgeschakeld worden, maar wij hebben daar ook nooit behoefte aan gehad. Het zoomen ging duidelijk te traag. Dit werkt storend als je vlot wil kunnen schakelen van een overzichtsbeeld naar een detail. De zoomstand blijft bewaard na uitschakelen van het toestel. Het leesplateau is van dezelfde topkwaliteit als dat van de Color-CCD. Het blokkeerhendeltje staat bovendien iets handiger opgesteld. De verlichting doet het dankzij twee lampen merkelijk beter dan die van de Color-CCD. Over de prijs kunnen we kort zijn: die is gewoon wat hij moet zijn. *Primavision Pro -achtergrondcorrectie -goed zichtbaar leesplateau -concurrenti‰le prijs Contra -autofocus presteert matig -klein leesplateau -te klein vergrotingsbereik Het bedieningspaneel is vrij eenvoudig gehouden en biedt knoppen die goed tactiel herkenbaar zijn maar die slechts matig contrasteren tegen de achtergrond. Via een selectieknop die vijf contrastniveaus biedt is achtergrondcorrectie zeer vlot mogelijk. Het beeldscherm vertoont een egaal, helder beeld met te verwaarlozen vervormingen aan kruisende lijnen. In gemiddelde en hoge vergrotingen is het beeld mooi scherp maar bij kleinere vergrotingen wordt het beeld lichtjes onscherp. Het autofocus-systeem werkt goed bij gemiddeld leeswerk. Maar zodra je voorwerpen wil bekijken, kleine knutselwerkjes uitvoeren of uit dikke boeken lezen en je hebt hierbij een gemiddelde tot grote vergroting nodig hebt, raakt de autofocus gemakkelijk de kluts kwijt en krijg je geen scherp beeld meer. Hadden we hier maar de extra manuele scherpstelling van de Magnilink! De elektronische zoom, waarvan de stand onthouden wordt na uitschakeling van het toestel, doet goed zijn werk maar mocht naar ons gevoel iets sneller functioneren en de logica van de schakelaar lijkt ons vreemd: naar boven bewegen geeft een kleinere vergroting, naar onder bewegen geeft een grotere vergroting. Tot slot vinden we het vergrotingsbereik van 2 tot 15 maal bijzonder matig. Ook het leesplateau scoort niet echt goed. Hoewel de constructie en de afwerking degelijk overkomen zit er een storende knik halverwege de verticale beweging. Verder zijn zowel de afmetingen als het bewegingsbereik zeer krap bemeten en is de verlichting met slechts ‚‚n halogeenlampje niet echt toereikend. Positief is dan weer de goede zichtbaarheid van het plateau. De zachte prijs is ‚‚n van de grote troeven van de PrimaVision. *VideoLight Pro -multifunctioneel karakter -goed zichtbaar leesplateau -goed autofocus-systeem Contra -traag zoomsysteem -ontoereikende verlichting De ergonomie van het bedieningskastje, dat naar de gebruiker toe gericht kan worden, valt erg in de smaak. De knoppen op het voorpaneel zijn voldoende contrasterend en tactiel herkenbaar. De knoppen op de zijkanten zijn iets minder zichtbaar, maar dienen dan ook voor minder gebruikte functies. De icoontjes mogen wat groter en contrastrijker zijn. De voetschakelaar voor in- en uitzoomen vormt een nuttig extraatje. De contrastknop maakt achtergrondcorrectie in beperkte mate mogelijk. De beeldkwaliteit is van een redelijk niveau. Hoe helder en egaal het beeld is hangt af van het omgevingslicht. De beeldscherpte is goed, maar wordt bij grote vergrotingen be‹nvloed door de duidelijk zichtbare beelddigitalisering. Bij kleine vergrotingen is een lichte vervorming in de rechte lijnen zichtbaar. Het autofocus-systeem stelt het beeld snel en nauwkeurig scherp, ook bij het draaien van de camera voor een afstandsbeeld. De autofocus is uitschakelbaar en bij het schrijven is dit ook wel gewenst. Het zoomsysteem is vlot bedienbaar dankzij het voetpedaal, maar in- en uitzoomen gaat veel te traag. De kwaliteit van het leesplateau is prima en zowel horizontaal als verticaal bewegen gaat erg soepel. Het is echter jammer dat het leesplateau krap uitvalt qua formaat en bewegingsbereik. Dankzij het modulair concept is het leesplateau bijzonder goed zichtbaar. De verlichting (‚‚n halogeenlampje) is onvoldoende. Door het lampje uit te schakelen kan echter wel een behoorlijk resultaat behaald worden op voorwaarde dat een goede omgevingsverlichting aanwezig is. De prijs van de VideoLight kunnen we moeilijk met de andere toestellen vergelijken, maar al bij al lijkt dit toestel zeker niet te duur voor wat het biedt. 5. Besluit U zal gemerkt hebben dat elk van de geteste toestellen zo zijn kwaliteiten en gebreken heeft, die we in deze conclusie niet nog eens gaan herkauwen. Daarvoor verwijzen we naar wat voorafging. Het lijkt ons echter heel wat zinvoller om nog even stil te staan bij een veel gestelde vraag, namelijk: "Kies ik voor een toestel met autofocus of opteer ik voor een TV-loep waarbij ik het beeld manueel scherpstel ?". Tijdens deze test ervaarden wij aan den lijve dat beide types wel degelijk hun bestaansredenen hebben. Hoewel deze keuze soms best ingewikkeld kan zijn, willen we toch een paar keuzecriteria op een rijtje zetten. Wie zeer veel tekst op voorwerpen (vooral op ronde voorwerpen, zoals een conserveblik) wil lezen of dikwijls opzoekwerk moet verrichten in vrij dikke boeken kan best een autofocus-model gebruiken. Wie dergelijke activiteiten eerder sporadisch verricht geven we de raad de meerprijs van een autofocus systeem te laten meespelen bij zijn keuze. Een TV-loep zonder autofocus maar met een goede scherptediepte kan beperkte niveauverschillen immers al aardig verwerken. Bovendien kan je met een plaat uit plexiglas de oneffenheden van sommige documenten (zoals een krant) mooi wegfilteren. Bij schrijf- en knutselwerk hebben we weinig verschillen ondervonden tussen beide types van toestellen. Wie nood heeft aan zeer ruime vergrotingen en zich een autofocus TV-loep wil aanschaffen, dient te letten op de beeldscherpte bij de hoogste vergrotingen. Bij sommige toestellen is de scherpte in hoge vergrotingen niet optimaal. Wie zich echt wil wapenen tegen de allermoeilijkste omstandigheden, kan opteren voor een autofocus TV-loep die daarnaast de mogelijkheid tot manuele scherpstelling biedt, al moeten we zeggen dat we hier bij het testwerk nagenoeg nooit behoefte aan hadden. Tot slot nog een woordje over het al dan niet kunnen uitschakelen van het autofocus-systeem. De ervaring leerde ons dat dit niet steeds een noodzaak is. Bij sommige autofocus toestellen functioneerde de automatische scherpstelling in alle omstandigheden perfect. Bij andere TV-loepen ging (bijvoorbeeld bij het schrijven) het autofocussysteem niet meer weten waarop scherp te stellen. Het al dan niet kunnen uitschakelen van de autofocus moet dus per toestel bekeken worden. Buitenbeentje Oorspronkelijk hadden we de Idea, een volledig nieuwe TV- loep van LVS, in deze test willen opnemen. We ervaarden echter dat dit toestel de prototype-fase nog niet geheel ontgroeid was, waardoor geen eerlijke vergelijking mogelijk was met de geteste producten. De Idea is echter dermate interessant dat we de belangrijkste kenmerken nu al meegeven: -autofocus kleuren TV-loep met camera op arm -nieuw modulair concept waarmee de leverancier kan inspelen op de functionele wensen van de klant: verplaatsbaar bedieningspaneel, tweede camera, combinatie met PC,... -drie geheugens waarin frequent gebruikte vergrotingsfactoren kunnen worden bewaard -bijkomend toetsenbordje dat extra functies zoals uurwerk en een rekenmachine biedt Zoals u ziet kunnen we dit toestel rustig als vernieuwend betitelen. Een uitgebreide technische fiche mag u in een volgend nummer verwachten. Bovendien staat dit toestel nu al op ons lijstje voor de test TV-loep/PC-combinaties.