@@AR @@23 Mag het even wat minder ernstig ? DOS-computerspelletjes voor spraak- en braillegebruikers Jeroen Baldewijns Bij de meeste ziende thuis-computeraars dient de PC in de eerste plaats als ontspanningsmiddel. De lucratieve markt van computerspelletjes speelt ruimschoots in op deze behoefte, maar staat er niet bij stil dat ook blinden en slechtzienden hun tekstverwerker wel eens graag aan de kant schuiven om zich op een partijtje "Space Invaders" of "Donkey Kong" te trakteren. Helaas zit het spelletjesgeweld vol van prachtige grafische animaties en videofilmpjes die zich o zo mooi naar spraak en braille laten vertalen. Dan maar weer teksten herkennen en verwerken_ Maar wij lieten het daar niet bij. Infovisie Magazine zocht en vond computerspelletjes die zich probleemloos laten combineren met een spraaksynthesizer en een brailleleesregel. De jonge Amerikaanse firma PCS (Personal Computer Systems), die enkel blinde programmeurs tewerkstelt, ontwikkelt en commercialiseert spelletjes die speciaal afgestemd zijn op de noden van niet- en slechtziende computergebruikers, dankzij: -Een zeer degelijk "readme"-tekstbestand dat vooraf de nodige uitleg verstrekt. -Een regel-geori‰nteerde DOS-gebruikersinterface: de speler communiceert met de PC door een wisselwerking van vraag en antwoord. -Een eenvoudige bediening door middel van het toetsenbord. -Goed gekozen en betekenisvolle geluidsfragmenten (weergegeven via geluidskaart of luidspreker van de PC) die de speler extra ondersteuning bieden. We hebben twee spelletjes uit het PCS-gamma kort voor u uitgetest. Monopoly Deze PC-uitvoering van dit overbekende gezelschapsspel voor 2 tot 4 spelers, waarbij men moet proberen zijn tegenstanders zo vlug mogelijk het bankroet in te jagen, vonden we erg geslaagd. Na het opstarten moet eerst iedere speler zijn pion met bijbehorend piongeluid (koekoeksklok, blaffende hond,_) kiezen, waarna hij van de bank een startkapitaal van 1.500 dollar ontvangt. Vervolgens worden de dobbelstenen voor de eerste speler geworpen en hoor je het bijpassende geluid. Het aantal ogen van de worp komt op het scherm en je hoort dat de pion wordt voortbewogen: per vakje waar hij overheen loopt hoor je het piongeluid. Tot slot wordt er gemeld op welk vakje de pion is terechtgekomen en verneem je de hieraan gekoppelde acties: een straat, huizen of hotels kopen, huur betalen, een kanskaart trekken, naar de gevangenis gaan, startgeld ontvangen. Kortom, al wat in de gewone Monopoly-versie voorkomt, vinden we ook hier terug. Deze cyclus wordt vervolgens voor iedere speler herhaald. Het gemis aan een visueel overzicht van het spelbord wordt zeer goed opgevangen door een set sneltoetsen waarmee je kan opvragen welke pionnen op welke vakjes staan, wie welke straten, huizen of hotels in zijn bezit heeft, hoe de financi‰le toestand van de spelers eruit ziet, enzovoort_ Omdat een spelletje Monopoly soms lang kan duren, wordt ook de mogelijkheid geboden de speltoestand te bewaren, om later verder te kunnen spelen. TenPin Bowling Bowling spelen op de computer zonder grafische bewegende beelden. We waren er zeker van: "Dit is onmogelijk !". Na een eerste kennismaking met TenPin Bowling moesten we deze mening echter grondig herzien. Net zoals op een echte bowlingbaan zijn er ‚‚n tot acht deelnemers die elk tien beurten krijgen om telkens tien kegels om te gooien. Voor iedere beurt krijgt men 2 ballen. De meeste punten worden uiteraard gescoord als alle kegels met ‚‚n bal gevloerd worden. De softwarematige werptechniek is goed uitgekiend. Bij iedere worp krijg je een reeks geluidstonen te horen. Iedere geluidstoon correspondeert met een bepaald raakvlak (linkerkant, frontaal, rechterkant) van een welbepaalde kegel. Door tijdens een geluidstoon op de enter-toets te drukken, werp je naar het corresponderende raakvlak van de corresponderende kegel. Het verbaasde ons dat we de werptechniek, die een goede gehoor/hand-co”rdinatie vergt, zo vlug onder de knie hadden. De instelbare moeilijkheidsgraad en de mogelijkheid om je door de computer te laten tippen op welke toon je moet enteren, dragen hier zeker toe bij. De begeleidende geluiden zijn subliem: je hoort duidelijk of de bal in het gootje naast de baan terecht komt, of hij slechts ‚‚n kegel raakt, dan wel of hij meerdere kegels neermaait. Voor wie geen tegenspeler vindt, biedt TenPin Bowling de mogelijkheid om tegen de PC te spelen. Het programma houdt tot slot ook nog een lijst met de recordscores bij. Een kwestie van met je prestaties te kunnen pronken ! Conclusie Na de korte kennismaking met deze twee spelletjes konden we enkel opgetogen zijn. De interactieve dialogen verlopen heel vlot. De bijkomende geluiden vormen geen ballast, maar zijn zonder meer functioneel. De prijs van 30 dollar per pakket vinden we zeker niet overdreven. Sommigen vinden het misschien een minpunt dat de interface geen visuele elementen biedt voor ziende medespelers, maar gezien de doelgroep van deze programma's kunnen we dit niet echt een groot gebrek noemen. Zelfs met onze gebruikelijke kritische benadering kunnen we maar ‚‚n echt minpunt vinden: de Engelse voertaal. Je moet echt wel goed Engels kennen om deze spelletjes te kunnen gebruiken. Wie voelt zich geroepen om deze programma's, gewapend met een vertaalwoordenboek, te lijf te gaan ? Praktische informatie Naast deze twee producten biedt PCS onderandere nog: -Fan95 (voetbalspel) -Pz97 (tankspel uit WOII) -Map96 (jachtspel) -Shooting Range (schietspel) -Car (autorace-spel) -Mobius Mountain (rekenspelletje voor kinderen) -World Series Baseball Demoversies van deze spelletjes vindt u op de PCS-website (zie adressenlijst). Diskette-abonnees vinden overigens de Monopoly- demo op hun diskette.