@@AR
@@36


Verslag: Ziezo 1999
Ruth de Vijlder

Ziezo 1999, de Nationale beurs voor aangepast zien, werd gehouden
van 14 tot 16 januari in het vergadercentrum de Blokhoeve in
Nieuwegein. Op deze beurs presenteerden Nederlandse leveranciers
van hulpmiddelen en dienstverleners hun producten.
Tevens werden er op donderdag en zaterdag in een aparte ruimte
presentaties gehouden door medewerkers van Zorgverzekeraars
Nederland en GAK Nederland.
Op de beurs kwamen we een aantal nieuwe producten tegen:
Vergrotingsprogrammas met spraak
Is het monopolie van ZoomText Xtra Level 2 ten einde ? Tijdens de
beurs werden alvast twee concurrenten gepresenteerd: Supernova en
LP-Winspeech.
Supernova, de combinatie van het vergrotingsprogramma Lunar en
het GUI-toegangsprogramma Hal, wordt door diverse leveranciers
(binnenkort in het Nederlands) geleverd en gepresenteerd als een
veelbelovend product. In overleg met Dolphin Computer Access
bouwt Tieman dit product uit met het oog op betere ondersteuning
voor de Combibraille leesregels.
Naast Supernova brengt LVBC ook LP-Winspeech op de markt. Hoewel
het een tijdje stil was rond dit product, is er nu een nieuwe
versie voor Windows 95 en 98, die met het spraaksyntheseprogramma
Flextalk wordt geleverd. Wat de prijs betreft is het in ieder
geval een interessant product. Over de mogelijkheden en kenmerken
van het product wordt u in ons volgende nummer ge‹nformeerd.

Hulpmiddelen voor Windows NT
Opvallend was het aantal beta-versies voor Windows NT producten.
De nieuwe versies van Jaws NT en Supernova NT zijn in aantocht.
Van ZoomText Xtra wordt voor de zomer een NT-versie verwacht.
Over Supernova en ZoomText kan u elders in dit nummer meer
inhoudelijke informatie vinden.

Educatieve programmas
Bij de firma Spin was het leesprogramma de Uil (Uitgesproken
Lezen) te zien en te horen. De Uil is ontworpen voor wie niet op
de gebruikelijke manier kan lezen: mensen met afasie of dyslexie.
Dit programma kan binnen Word informatie op het scherm voorlezen
met behulp van het (Nederlandse) spraaksyntheseprogramma Fluently
Speech Technology (bekend van onder andere het van Dale
woordenboek). Het pakket kan voor een groot deel met
functietoetsen worden bediend. De nadruk ligt echter op de
mogelijkheden van lezen en is wellicht beperkt toepasbaar voor
blinde en slechtziende mensen.
Bij Tieman was de Edurom (zie Update-Info in het vorige nummer)
te bewonderen. Naast de tafeltrainer demonstreerde Tieman hoe ze
met behulp van macros binnen Window Bridge nog andere Bruna CDs
benaderbaar maakten.

TV-loepen
Bij Tieman was, naast de TV-loepen TVi en Liberty, een nieuw
mobiel tekstvergrotingssysteem te zien, namelijk de OPTi. Dit
toestel maakt gebruik van een handcamera, een PCMCIA-
uitbreidingskaart en bijbehorende software. Instelbaar zijn onder
andere de tekst- en achtergrondkleuren, de vergrotingsfactor en
de grootte van de vergrotingsvensters. De OPTi wordt via de
computer gevoed. Jammer is dat de OPTi niet te gebruiken is in
combinatie met een vergrotingsprogramma: het venster wordt wel
vergroot, maar de inhoud niet !
Bij LVBC was de Magnilink Colibri te zien. Deze TV-loep is
relatief eenvoudig in gebruik. Het computerbeeld en het
camerabeeld worden via de monitor weergegeven. Weergave van twee
deelbeelden is niet mogelijk. Dit product biedt een goede
beeldweergave voor een redelijke prijs en kan wellicht een
alternatief vormen voor de andere TV-loepen die meestal
geavanceerder en duurder zijn.
Reinecker presenteerde haar nieuwe Videomatic Semi S1 Color PC,
een kleuren TV-loep, die uitgerust is met een afstandscamera en
aan een PC kan gekoppeld worden.

Spraaksyntheseprogrammas
De spraaksynthesesoftware, die intussen al een tijdje in het
Nederlands leverbaar is, neemt een steeds grotere plaats in op de
hulpmiddelenmarkt. Verheugend is te zien dat de meeste
spraaksyntheseprogrammas behoorlijk in prijs zijn gezakt. Zo
betaal je voor de Infovox op dit moment ongeveer 1.400
NLG/63 euro. Orpheus kost (in combinatie met Supernova) ongeveer
200 NLG/90 euro en Flextalk wordt gratis meegeleverd met LP-
Winspeech. Een serieuze concurrent dus voor de hardwarematige
spraaksynthesizers. Let er echter wel op dat niet ieder
spraaksyntheseprogramma met om het even welk schermuitleespro-
gramma gecombineerd kan worden.

Tekstherkenningssystemen
Een primeur op de beurs was de Nederlandstalige Lese-As. Deze
autonome leesmachine heeft naast de aan/uit schakelaar 4 knoppen
en is dus eenvoudig te bedienen. De zwartdruktekst die op de
scanner wordt gelegd, wordt met ‚‚n druk op de knop gescand,
herkend en voorgelezen. De Nederlandstalige stem is duidelijk en
desgewenst kan het document nog een keer worden herlezen. Hoewel
het apparaat duur is, lijkt het een welgekomen oplossing voor
mensen die het gebruik van een computer te complex vinden.

Brailleleesregels
LVBC presenteerde trots de nieuwe brailleleesregel
Braillex 1D Screen. Opvallend is het ontbreken van duimtoetsen.
In plaats hiervan zien we aan de voorzijde van de leesregel ‚‚n
brede toets die in vier richtingen kan worden bewogen. De
brailleleesregel is te gebruiken in combinatie met de
schermuitleesprogrammas DosDots en WinDots.