@@VT
@@24


Vergelijkende test: Geavanceerde memorecorders
Jeroen Baldewijns, Gerrit Van den Breede, Sylvia Pont

1. De geteste memorecorders
Zoals in ons vorige nummer beloofd, krijgt u ditmaal de
testresultaten van vier geavanceerde memorecorders
voorgeschoteld. Het belangrijkste verschil met de eerder
besproken eenvoudige varianten, situeert zich voornamelijk op het
vlak van de ingebouwde functionaliteit (naast een memoblokje zijn
meestal ook een elektronische agenda en een adressenboekje
voorzien) en de daaraan verbonden complexiteit van de bediening.
We beginnen met een overzicht van de functionaliteit die de
geteste toestellen te bieden hebben:

==========
Tabel: overzicht geavanceerde memorecorders
==========
-Product: ICD-70 PC
-Producent: Sony
-Ingebouwde functies: memoblokje, agenda en takenlijstje
-technische fiche: zie pg.
----------
-Product: Magnum
-Producent: VisuAide
-Ingebouwde functies: memoblokje, agenda, adresboekje en
 rekenmachine
-technische fiche: pg.
----------
-Product: Voice Diary
-Producent: Voice Diary
-Ingebouwde functies: memoblokje, agenda, adresboekje,
 takenlijstje en rekenmachine
-technische fiche: pg.
----------
-Product: Parrot Plus
-Producent: Parrot
-Ingebouwde functies: memoblokje, agenda, adresboekje en
 rekenmachine
-technische fiche: pg.
==========

2. Testresultaten en beoordeling
De Sony ICD-70 PC is niet specifiek voor mensen met een visuele
handicap ontworpen. De Voice Diary en de Magnum zijn dat wel. De
Parrot (voorloper van de Parrot Plus) werd oorspronkelijk niet
specifiek voor niet- en slechtzienden ontwikkeld, maar werd
nadien wel sterk verbeterd en als Parrot Plus ten behoeve van
deze doelgroep op de markt gebracht.

*ICD-70 PC
=========================
Opvallende eigenschappen:
-------------------------
-Compact
-Uitgebreide functionaliteit
-Eenvoudige bediening
-Geen auditieve controle bij schakelen tussen mappen
-Zeer goede geluidskwaliteit
-Goede geluidstoonindicaties
-Volgorde van boodschappen is wijzigbaar
-Batterij- en geheugenstatus enkel op scherm te zien
-Alarmsignalen enkel met scherm instelbaar
-Menu-instellingen enkel met scherm toegankelijk
=========================
De ICD-70 PC leunt dicht aan bij de eenvoudige memorecorders,
maar omwille van zijn agenda-functie hebben we hem toch bij de
geavanceerde toestellen ondergebracht. Het is een compact
apparaatje dat bediend wordt via goed voelbare druktoetsen
(verspreid over de voor- en zijkanten), een multifunctioneel jog-
knopje en een volumedraaiknop. Aan de voorzijde zien we een
luidspreker, een goed geplaatste microfoon en ook een LCD-
schermpje en een LED-lampje die echter dankzij goede
geluidsindicaties overbodig zijn. Rechts zitten oortelefoon- en
microfoonaansluitingen en links zien we een PC-aansluiting. Een
scharnierend klepje achteraan herbergt de batterijtjes, die een
niet- of slechtziende makkelijk zelfstandig kan vervangen. Het
flash-geheugen behoudt zijn inhoud bij het vervangen van de
batterijen.
Zoals sommige eenvoudige toestellen (in deel 1 van deze test),
biedt ook de ICD-70 PC een aantal mappen om de memos in op te
slaan. Nieuw is echter dat elk van de vijf voorziene mappen een
eigen functie toebedeeld krijgt. Zo zijn er twee mappen voor
gewone memos, een map voor een takenlijstje, een map voor geheime
memos (enkel leesbaar na het ingeven van een paswoord) en een map
voor de agenda. Bij het schakelen tussen de mappen krijg je geen
auditieve controle. Om een map te herkennen zal je de eerste
boodschap dus als identificatie moeten gebruiken. Binnen elk van
de vijf mappen worden, naast de opname-, weergave-, pauze- en
wisfuncties, zeer uitgebreide mogelijkheden geboden. We sommen de
belangrijkste even op. De gebruiker kan: verder- en terugspoelen
tijdens de weergave, alle boodschappen na elkaar laten weergeven,
‚‚n boodschap voortdurend laten herhalen, de eerste vijf seconden
van iedere boodschap laten weergeven (intro-scan), een stukje
tekst inlassen in een eerder opgenomen boodschap, de volgorde van
de opgenomen boodschappen bepalen door prioriteiten (vier
niveaus) toe te kennen, boodschappen naar een andere map
verplaatsen of de stemgestuurde opname aanzetten, waardoor er
tijdens de opname van een boodschap automatisch gepauzeerd wordt
zodra er een stilte valt. Bovendien kan je bij elke boodschap een
tijdstip instellen waarop er een alarmsignaal moet weerklinken.
Dit is uiteraard vooral interessant in de takenlijst- en
agendamap.
De maximale opnamecapaciteit van 24 minuten is goed bruikbaar
dankzij de prima weergavekwaliteit in Long Play-modus. In de
Short Play-modus is de kwaliteit van de opnamen nog iets beter,
maar wordt de capaciteit beperkt tot 16 minuten. Je bent
overigens niet verplicht om alle opnamen in dezelfde modus te
maken. Bij weergave van een boodschap wordt automatisch naar de
bij de opname gebruikte modus overgeschakeld.
Tot slot gaan we na in hoeverre de indicaties op het LCD-scherm
door een visueel gehandicapte misbaar zijn. Kunnen gemist worden:
Long Play/Short Play-indicaties (auditief controleerbaar), de
teller die aangeeft welke boodschap actief is en de
prioriteitsaanduidingen (op voorwaarde dat de prioriteiten
tijdens de opname toegekend worden). Worden als een gemis
aangevoeld: de aanduiding van de actieve map (bij gebrek aan
auditieve weergave, wat bovendien het verplaatsen van een
boodschap naar een andere map bemoeilijkt), de indicaties van de
batterijstand en van het opgebruikte geheugen (hier waren extra
geluidstonen welkom geweest) en de alarm-indicatie (alarmtijden
niet zelfstandig instelbaar, wat de agendafunctie toch wel
beknot !). Tot slot kan je ook het instelmenu niet zonder het
scherm gebruiken, maar dit kan je ‚‚nmalig door iemand anders
laten doen. Al met al valt er, gebruik makend van enkele
truukjes, toch goed met het toestel te werken.

*Magnum
=========================
Opvallende eigenschappen:
-------------------------
-Zeer uitgebreide functionaliteit
-Goede spraakkwaliteit
-PC-interface
-Onbegrensde opslagcapaciteit
-Goede hulpfuncties
-Moeilijk aan te leren en te bedienen
-Geen spraakherkenning of kiesfunctie (dial)
=========================
De Magnum is een buitenbeentje in deze test. Zijn formaat maakt
het niet mogelijk om hem in een vestzak te steken, maar ter
compensatie wordt een handige schoudertas meegeleverd. Aan de
bovenzijde zien we een telefoontoetsenbord, een rij
cassetterecorder-toetsen en twee roostertjes die de luidspreker
en microfoon herbergen. Aan de voorzijde zit een disketteeenheid.
Op de achterzijde vinden we de aan/ uit-knop, een aansluiting
voor de netadapter en een seri‰le poort. Aan de rechterzijde zijn
aan-sluitingen voor een oortelefoon, een externe mi-crofoon en
een extra geluidsbron ondergebracht.
Ook qua gegevensopslag is de Magnum een buitenbeentje. De
gesproken boodschappen worden namelijk niet in een elektronisch
geheugen maar op een diskette opgeslagen. E‚n diskette biedt
opslagruimte voor ongeveer 45 minuten spraak. Het grote voordeel
is dus dat de opslagcapaciteit onbegrensd is, waardoor het
toestel gemakkelijk als volwaardig alternatief voor een dictafoon
kan fungeren.
De basisfuncties van de Magnum omvatten een notitieboek, een
agenda, een adressenboek en een rekenmachine. Elke basisfunctie
biedt echter zoveel mogelijkheden dat we ons in dit verslag
moeten beperken tot het opsommen van de belangrijkste. In het
notitieboek kan je bij iedere ingesproken memo een titel
inspreken en een referentie intypen. Deze titels en referenties
komen dan automatisch terecht in de inhoudstafel, die een
overzicht geeft van al de notities en een krachtig instrument is
om een bepaalde memo vlug terug te vinden. De memos worden
gesorteerd volgens de referentie. Verder is er de mogelijkheid om
indexen te plaatsen en zijn zowat alle nuttige navigeer- en
editeerfuncties voorhanden. De agenda hanteert een standaard
dagindeling per half uur, maar als gebruiker kan je nauwkeuriger
werken door zelf een uur in te geven. Het principe bestaat erin
dat je afspraken inspreekt en die koppelt aan een datum en een
uur en eventueel voorziet van een alarm. Je kan jammer genoeg
niet aangeven dat een afspraak iedere dag, week of maand op
hetzelfde tijdstip moet terugkeren. Er zijn wel ruime navigatie-
en editeerfuncties voorhanden. In het adressenboek heb je voor
ieder adres vier velden ter beschikking, waar je de naam, het
adres, het telefoonnummer en bijkomende opmerkingen kan
inspreken. Bovendien kan je bij elk adres nog een referentie
intypen, die je achteraf als zoekcriterium kan gebruiken. Het is
jammer dat spraakherkenning en een kiesfunctie voor het vormen
van telefoonnummers niet voorzien werden. Wel zijn er ruim
voldoende navigatie- en editeerfuncties beschikbaar en kan je
bovendien indexmarkeringen plaatsen. Tot slot is er de sprekende
rekenmachine waarmee je probleemloos de vier basisbewerkingen kan
uitvoeren.
Het toetsenbord van de Magnum kent een logische indeling in een
numeriek blok en een rij cassetterecorder-toetsen. Sommige
toetsen krijgen een andere functie toegemeten naargelang de
toepassing, maar daar hadden we geen problemen mee. Het schakelen
tussen de drie basistoepassingen verloopt vlotjes via de toetsen
1, 2 en 3. Soms vonden we wel dat er nogal veel toetsen na elkaar
moesten worden ingedrukt om bepaalde bewerkingen tot een goed
einde te brengen. Voor enige verbetering vatbaar zijn verder dat
de toetsen erg gevoelig zijn en daardoor gemakkelijk per ongeluk
ingedrukt kunnen worden en dat de tactiele puntjes op de toetsen
5, record en play slecht voelbaar zijn.
Voor het ingeven van referenties in het notitieboek of het
adressenboek kan je kiezen tussen een numeriek, een alfabetisch
of een brailletoetsenbord (dat gesimuleerd wordt op de
cassetterecordertoetsen). Deze oplossing vinden we erg doordacht.
We willen de fabrikant in dit verband nog een tip geven.
Aangezien de Magnum over een goed brailletoetsenbord beschikt,
moet het mits een softwarematige aanpassing mogelijk zijn om hem
ook als braillenotitietoestel te gebruiken. Het toestel zou
hierdoor nog multifunctioneler worden !
De Magnum biedt drie hulpfuncties die erg welkom zijn. Je kan
vragen om de betekenis toe te lichten van de functies die bij de
verschillende toetsen horen. Je kan ten allen tijde opvragen in
welke functie van welke toepassing de Magnum zich bevindt. Tot
slot kan je de laatste gesproken boodschap die het toestel
uitbracht, laten herhalen.
Het geluidsvolume en de spreeksnelheid zijn afzonderlijk
instelbaar voor de eigen ingesproken memos en de
systeemboodschappen. De manier om beide in te stellen vonden we
wat omslachtig. De taal van de systeemboodschappen is het
Nederlands, we hopen er dat een Nederlandstalige handleiding
volgt.
De ingebouwde oplaadbare batterijen zijn niet door de gebruiker
vervangbaar.

*Parrot Plus
=========================
Opvallende eigenschappen:
-------------------------
-Compact
-Zeer uitgebreide functionaliteit
-Intu‹tieve bediening
-Goed concept toetsenbord
-Spraakherkenning bij agenda en telefoonboekje
-Kiesfunctie (dial)
-Gebruikersonvriendelijke rekenmachine
-Geen Flash-geheugen
-LCD-scherm bevat soms info die niet uitgesproken wordt
-Nog geen Nederlandstalige interface
=========================
De Parrot Plus is een zeer compact toestelletje met aan de
voorzijde het LCD-scherm, de toets om te schakelen tussen de vier
ingebouwde toepassingen en twee roostertjes waarachter de
luidspreker en de microfoon zitten. Een uitgebreid
bedieningstoetsenbord met duidelijk voelbare en logisch
gegroepeerde toetsen krijg je pas te zien als je een dekseltje
openklapt. Aan de linkerzijde zitten de opnameknop en een PC-
aansluiting. Aan de achterzijde zien we een gaatje met een reset-
toets en twee scharnierende dekseltjes voor de batterijvakjes.
Het vervangen van de potloodbatterijtjes is goed doenbaar voor
een niet- of slechtziende. Handig hierbij is dat de dekseltjes
aan het toestel blijven hangen en dus niet zoek kunnen raken. De
Parrot heeft geen flash-geheugen. Dit betekent dat de
geheugeninhoud verdwijnt als beide batterijtjes verwijderd
worden. Vervang je ze echter ‚‚n voor ‚‚n, dan blijft de
geheugeninhoud bewaard. Bij het geteste toestel werkte de
auditieve waarschuwing voor leeg rakende batterijen niet.
De vier basisfuncties van de Parrot Plus zijn een telefoonboekje,
een memoblokje, een agenda en een rekenmachine. Het schakelen
tussen deze toepassingen werkt vlot via de functietoets dankzij
de hoorbare terugkoppeling. In het telefoonboekje kan je iemands
naam en adres inspreken en daar maximaal zes bijbehorende
telefoonnummers bij intypen. Om een telefoonnummer op te zoeken
moet je gewoon de naam van een persoon inspreken. De Parrot
spreekt vervolgens adres en telefoonnummer van die persoon uit en
biedt de mogelijkheid om dit telefoonnummer als een serie van
geluidstonen ten gehore te brengen. De gegevens in dit
telefoonboekje worden op naam gesorteerd. Het memoblokje is erg
eenvoudig van opzet. Het biedt de mogelijkheid om memos in te
spreken en achteraf met behulp van twee pijltjestoetsen doorheen
de memos te bladeren. Verder kan je de weergave van een memo
pauzeren, verder- of terugspoelen, een memo editeren (maar niet
alle editeerfuncties zijn bruikbaar als je het LCD-scherm niet
kan lezen) of een memo verwijderen. De memos worden bewaard in
volgorde van opname en dit kan je niet wijzigen. Zoals de andere
functies werkt ook de agenda erg intu‹tief. Eerst spreek je een
afspraak in. Vervolgens vraagt de Parrot om het uur en de datum
in te typen en tot slot moet je aangeven of er een alarmsignaal
moet gegeven worden op het moment van de afspraak. Het toestel
sorteert de afspraken op datum en uur. Achteraf kan je de een
afspraak via spraakherkenning opzoeken of de afspraken gewoon
manueel doorbladeren en ze eventueel wijzigen of schrappen. Nadat
de Parrot het alarm van een afspraak heeft laten afgaan, kan je
de bijhorende boodschap beluisteren, maar het zou ook nuttig zijn
mocht hij vervolgens voorstellen om de afspraak uit de agenda te
schrappen. De rekenmachine, tenslotte, is niet erg
gebruiksvriendelijk. De toetsaanslagen en de scherminhoud worden
niet automatisch uitgesproken. De gebruiker moet telkens zelf de
opdracht geven om het getal op het LCD-scherm uit te spreken.
Het toetsenbordconcept vinden we geslaagd: een paar basisfuncties
(zoeken van een telefoonnummer of afspraak, opname van een memo)
zijn beschikbaar met gesloten dekseltje; voor de andere functies
heb je de toetsen onder het dekseltje nodig. Er is geen aan/uit-
knop: het toestel reageert direct op het indrukken van een toets
of het openklappen van het dekseltje. Een etuitje zou echter
nuttig zijn ter voorkoming van het ongewenst indrukken van de
opnametoets.
De Parrot Plus biedt twee kwaliteitsniveaus voor geluidsopname:
De Voice Quality-modus biedt een zeer behoorlijke
weergavekwaliteit, maar de Voice Compact-modus resulteert in een
ronduit slechte geluidskwaliteit, die vergelijkbaar is met die
van de oude Parrot. Hierdoor werkt de spraakherkenning enkel goed
bij gebruik van de Voice Quality-modus.
Het LCD-scherm verraadt dat de Parrot niet speciaal voor visueel
gehandicapten gemaakt is. Als je de Accessibility-optie aanzet,
krijg je echter duidelijke gesproken boodschappen (in het Frans,
Engels, Duits, Spaans, Italiaans of Chinees; aan het Nederlands
wordt gewerkt) die de scherminhoud weergeven. Heel af en toe
verschijnt er echter toch nog iets op het scherm dat niet wordt
uitgesproken, zoals de instellingen van het configuratiemenu.

*Voice Diary
=========================
Opvallende eigenschappen:
-------------------------
-Zeer uitgebreide functionaliteit
-Goede spraakkwaliteit
-Spraakherkenning bij telefoonboekje
-Kiesfunctie (dial)
-PC-interface
-Goede zelfstudiecassette
-Moeilijk aan te leren en te bedienen
-Schakelen tussen toepassingen is onlogisch
-Memory recycling
-Chaotisch toetsenbord
=========================
De Voice Diary is door zijn bolle vormgeving minder compact dan
de Parrot. Het grootste deel van de voorzijde wordt in beslag
genomen door een zeer uitgebreid toetsenbord. Nog aan de
voorzijde zit bovenaan de luidspreker en onderaan de microfoon,
die nogal ongelukkig geplaatst is: je dekt hem soms ongewild af
met een vinger. Aan de bovenzijde zit een aansluiting voor de
netadapter, aan de linkerzijde een PC-aansluiting en aan de
rechterzijde een oortelefoonaansluiting. De basisfuncties
omvatten een notitieblokje (notepad), een takenlijst (daily pad),
een agenda (diary), een telefoonboekje (phonebook) en een
rekenmachine (calculator).
Het notitieblok biedt de mogelijkheid om notities in te spreken
en daarna doorheen de opgenomen notities te bladeren en ze te
beluisteren. Tijdens de weergave van een notitie is een
pauzefunctie beschikbaar. Uiteraard kunnen notities ook gewist
worden. Logische functies zoals de volgorde van memos wijzigen,
memos editeren of indexen plaatsen zijn jammer genoeg niet
voorzien. In de takenlijst kan je dagelijks de belangrijke taken
van die dag in een lijstje inspreken. Er zijn navigatiefuncties
voorzien om de dagelijkse takenlijstjes en de taken binnen ieder
lijstje te doorlopen. Handig is verder dat je boodschappen uit
het notitieblok kan verplaatsen of copi‰ren naar een takenlijst.
De takenlijstfunctie zal door sommigen als een gadget beschouwd
worden aangezien deze info evengoed in de agenda kan worden
ondergebracht. De agenda kent een standaardindeling per half uur,
maar indien gewenst kan je met de talrijke navigatiefuncties tot
op ‚‚n minuut nauwkeurig doorheen de agenda bladeren. Het
principe bestaat erin dat je afspraken inspreekt en die koppelt
aan een datum en een uur en eventueel voorziet van een alarm. Je
kan ook afspraken ingeven die iedere dag, week, maand of jaar op
hetzelfde tijdstip terugkeren, wat een zeer nuttige functie is.
In het telefoonboekje kan je namen en adressen inspreken en er de
corresponderende telefoonnummers bij intypen. Je kan de namen
indelen volgens type relatie (headers): familie, vrienden,
collegas,... Om een telefoonnummer op te zoeken volstaat het de
naam in te spreken en de Voice Diary zal desgewenst het nummer
als een serie van geluidstonen ten gehore brengen. Op ons
testexemplaar werkte deze kiesfunctie echter niet. Uiteraard zijn
er ook navigatietoetsen voorzien om manueel doorheen het
telefoonboekje te bladeren. De spraakherkenning werkt goed op
voorwaarde dat je rekening houdt met het systeem van rubrieken
(headers) en namen. De sprekende rekenmachine kan naast de vier
basisbewerkingen ook percenten, machten en vierkantswortels
berekenen en beschikt over een geheugen. De toetsenbordschikking
is echter zeer ongewoon voor een rekenmachine. Verder biedt dit
toestel nog een chronometer en aftelklok.
Het toetsenbord van dit toestel werd als erg chaotisch ervaren:
er zijn te veel toetsen en ze hebben te veel verschillende
functies. Hierdoor is het erg moeilijk om op korte tijd al de
geboden mogelijkheden meester te raken en vraagt het dagelijks
gebruik om de opgedane kennis in de vingers te houden. Een
voorbeeld van deze complexiteit: de toets die je moet gebruiken
voor het schakelen naar ‚‚n welbepaalde toepassing is afhankelijk
van de actieve toepassing, wat we heel onlogisch vinden.
Rekening houdend met de veelheid aan toetscombinaties en de vrij
complexe bediening, hadden we toch ook graag een permanente
hulpfunctie ter beschikking gehad.
De spraakkwaliteit is prima, zowel voor de ingesproken memos als
voor de Engelse (aan een Nederlandse versie wordt gewerkt)
systeemboodschappen. Het geluidsvolume en de spreeksnelheid zijn
wijzigbaar. Het zou echter nog beter zijn als ze beide apart voor
de memos en voor systeemboodschappen regelbaar waren (zoals bij
de Magnum).
Een eigenaardigheidje bij dit toestel is dat je af en toe de
geheugenruimte, waarin gewiste bestanden zitten, opnieuw bruibaar
moet maken (geheugenrecyclage of Memory Recycling). Het nut van
deze actie, waarvoor het toestel netspanning vereist, ontgaat ons
volledig en we zouden liever zien dat dit automatisch en
transparant zou gebeuren. Waarom dit enkel voor het memoblokje en
voor het telefoonboekje moet plaatsvinden en niet voor de andere
functies begrijpen we evenmin.
De batterijen in ons testtoestel waren kennelijk versleten. Dat
is misschien de reden waarom het opvragen van de batterijstatus
(dat nogal omslachtig is) geen betrouwbare informatie opleverde.
De ingebouwde oplaadbare batterijen zijn niet door de gebruiker
vervangbaar. De geheugeninhoud blijft bewaard bij het leeglopen
van de batterij.

4. Conclusie
We kunnen stellen dat ieder toestel zo zijn doelpubliek heeft. De
ICD-70 PC en de Parrot Plus zullen je vooral aanspreken als je
een eenvoudige en intu‹tieve bediening op prijs stelt. De Voice
Diary is een aanrader voor wie zeer veel functionaliteit in een
compact kastje wenst. En de Magnum is er tenslotte voor wie
minder belang hecht aan compactheid, maar een quasi onbeperkte
functionaliteit en opnamecapaciteit als eisen stelt.
De Voice Diary en de Magnum vergen wel enige technische voeling
en heel wat training om al de geboden functies te leren kennen.
Bovendien zal je deze twee toestellen ook bijna dagelijks moeten
gebruiken om een blijvend vlot gebruik te garanderen.
Voor elk wat wils dus. Verlies echter niet uit het oog dat er
alternatieven bestaan. Mocht je aan geen van bovenstaande
profielen beantwoorden, dan kan een dictafoontje of een
notitietoestel overwogen worden.