INFOVISIE MAGAZINE - DECEMBER 2001 - JAARGANG 15 NR. 4

Inhoud

Woord vooraf
Update-info
Vergelijkende test: brailleleesregels met 40 cellen
Telefooncentrales aanpassen: waar kunt u terecht?
Verslag RehaCare en Brailleliga-infobeurs

Websitebesprekingen
Hobbyweb
Blindenzorg Licht en Liefde
Sonneheerdt
Visio - TOVG

Technische fiches
Beeldschermloepen
Delta
ELG-03
Lupo
Sentry
Uno
Zenith
Brailledrukkers
Btec 100
Brailleleesregels
Braillex EL 40 desktop
Braillex EL 40p
Zéphyr
GUI-toegangsprogramma's
Connect Outloud
Kleurendetectoren
Color Talk
ColorTest 2000
Notitietoestellen
Galatee
Memospeech 2
Tekstherkenningssystemen
Reporter

Adressen leveranciers
Agenda
Colofon

Terug naar de inhoudstafel

Woord vooraf

Beste lezer,
In de aanloop naar 2002 hebben we opnieuw een nummer volgeschreven met kakelverse informatie. Ondertussen staat de technologische dienstverlening aan gehandicapte personen in Vlaanderen voor een grote verandering: de organisatie Vlicht stopt op 31 december 2001. Vanaf volgend jaar wordt de werking van Vlicht overgenomen door het KOC, het Kennis- en Ondersteuningscentrum. Dit KOC valt onder de bevoegdheid van het Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap in Brussel. Dienstverlening blijft ook bij het KOC een ordewoord. Wat echter deze verandering concreet voor dit tijdschrift betekent, weten we op dit ogenblik zelf nog niet.
Om terug te komen op de verse informatie: op RehaCare in Düsseldorf en tijdens de infobeurs bij de Brailleliga hebben we heel wat nieuwigheden ontdekt. We zetten de belangwekkendste producten en trends op een rijtje.
De redactie heeft het aangedurfd een vergelijkende test te doen van 40-cellige brailleleesregels voor thuisgebruik. Daarbij bleek het nodig om de testcriteria erg strikt af te bakenen; want zoals jullie kunnen weten, kan zo'n test zeer veelomvattend opgezet worden, temeer omdat deze apparaten manusjes-van-alles geworden zijn.
Gecomputeriseerde telefooncentrales zorgen ervoor dat het klassieke beeld van een centralist al lang niet meer strookt met de werkelijkheid. Het zuivere doorverbinden is geëvolueerd naar doorverwijzen, met daarnaast een aantal administratieve opdrachten op pc. Wat dit betekent voor de aanpassingen die gerealiseerd moeten worden, kunt u lezen in het artikel over telefonie en aanpassingen.
Voor de websitebesprekingen gingen we eens kijken op de sites van de redactiepartners. De technische fiches vormen in hoge mate een weerspiegeling van de oogst op de twee oktoberse hulpmiddelenbeurzen. De agenda geeft een overzicht van op stapel staande beurzen en conferenties.
We wensen u veel leesplezier en hopen u opnieuw te mogen ontmoeten aan de andere kant van de eindejaarsfeesten, vanuit de nieuwe constellatie!

Terug naar de inhoudstafel

Update-info

• Van Alva vernamen we dat de ontwikkeling van Outspoken voor Windows 2000 en Windows XP is stilgezet. Er werd ook meegedeeld dat dit niet betekent dat er geen Outspoken meer zal komen voor deze nieuwe platforms. Het zou gaan om een herschikking van prioriteiten. De hoop werd uitgesproken dat in de nabije toekomst opnieuw aan dit product gewerkt zal worden. De levering van Outspoken voor Windows 95/98/Me gaat gewoon verder. Voor verbeterde internettoegang is inmiddels de Webformatter toegevoegd aan Outspoken 3.0.
• Fabrikant Dolphin kondigt aan dat Supernova 5 compatibel zal zijn met Windows XP. De definitieve lancering van de Engelse Supernova versie 5 laat al een tijdje op zich wachten. Blijkbaar heeft de fabrikant ernaar gestreefd om ook compatibel te zijn met Windows XP. Op het ogenblik van dit schrijven was er geen duidelijkheid te krijgen over wanneer versie 5 beschikbaar komt.
• Op 14 september jongstleden lanceerde Freedom Scientific (USA) Jaws versie 4. Deze versie wordt echter niet in Europa uitgebracht. Het opvallendste kenmerk van Jaws 4 is dat ze GEEN ondersteuning heeft voor Windows XP. In Europa blijft het dus uitkijken naar versie 4.1, die wel Windows XP zal ondersteunen. De Belgische leverancier verwacht dat Jaws 4.1 in het voorjaar van 2002 Europa zal bereiken. Meer inlichtingen bij Sensotec in België en Alva in Nederland.

Terug naar de inhoudstafel

Vergelijkende test: Brailleleesregels met 40 cellen

Christiaan Pinkster

Inleiding
Meer en meer wordt de computer gebruikt als communicatiemiddel. Woorden als Windows, e-mail en internet zijn dagelijkse begrippen geworden, computerproblemen vormen vaste gespreksstof op verjaardagsfeestjes.
Ik denk aan mijn vader, die een aantal jaren geleden een videorecorder kocht. Op aanraden van de verkoper koos hij de recorder met de meeste instelmogelijkheden. Achteraf is dat niet zo’n verstandige keuze gebleken. Ieder jaar kunnen wij als kinderen de hele afstandsbediening herprogrammeren met behulp van een Engelstalige handleiding.
Ik denk ook aan de oudere braillelezer die met de computer wil leren werken. Hij moet niet alleen leren omgaan met de computer, maar ook de leesregel leren bedienen. Een leesregel moet logisch en eenvoudig te gebruiken zijn.

Test
De leesregels zijn op drie onderdelen getest. De belangrijkste gegevens staan vermeld bij het onderdeel “Conclusies”.

Ergonomie
Mijn werkgebied verkennend, kom ik een leesregel en een toetsenbord tegen. Hoe is de opstelling van beide apparaten en de positionering van de braillecellen op de leesregel?

Toetsen
Op een leesregel zitten een aantal toetsen. Hoe voelen ze en wat doen ze?

Tekstverwerken
Hoe werkt een leesregel nu eigenlijk?

Conclusies
Wat zijn uit bovenstaande punten de opvallendste eigenschappen?

Uitgangspunten
Om een leesregel te kunnen gebruiken, is het nodig de basis-toetsencombinaties van Windows en Word te beheersen.
Er is voor gekozen om één leesregel te koppelen aan één schermuitleesprogramma. De keuze is gemaakt op grond van de meest gebruikte of door de leverancier aanbevolen combinatie.
Er wordt gebruik gemaakt van één computerconfiguratie.

Algemene gegevens

==========
Tabel Productoverzicht Brailleleesregels
----------
Product: Braille Voyager 44 (Supernova 4.5)
Producent: Tieman
Leverancier NL: Tieman
Prijs NL: 11.514 NLG, 5.225 EUR
Leverancier B: Tieman
Prijs B: 220.000 BEF, 5.454 EUR
Technische fiche: IM 15,1
----------
Product: Braillex EL 40 desktop (Jaws 3.7)
Producent: Papenmeier
Leverancier NL: LVBC
Prijs NL: 12.517 NLG, 5.680 EUR
Leverancier B: Sensotec
Prijs B: 218.868 BEF, 5.426 EUR
Technische fiche: IM 15,4
----------
Product: Braudi Pro 401 (Supernova 4.5)
Producent: Data Braille Service
Leverancier NL: -
Prijs NL: -
Leverancier B: Data Braille Service
Prijs B: 340.000 BEF, 8.428 EUR
Technische fiche: IM 15,1
----------
Product: Delphi 440 M (Outspoken 3.0)
Producent: Alva
Leverancier NL: Alva
Prijs NL: 10.500 NLG, 4.765 EUR
Leverancier B: Sensotec
Prijs B: 268.868 BEF, 6.665 EUR
Technische fiche: IM 13,4
----------
Product: Pegasus 40 (Supernova 4.5)
Producent: JZ Automatisering
Leverancier NL: -
Prijs NL: -
Leverancier B: Integra
Prijs B: 312.000 BEF, 7.734 EUR
Technische fiche: IM 14,1
----------
Product: Satellite 544 (Jaws 3.7)
Producent: Alva
Leverancier NL: Alva
Prijs NL: 12.500 NLG, 5.672 EUR
Leverancier B: Sensotec
Prijs B: 267.000 BEF, 6.619 EUR
Technische fiche: IM 14,1
----------
Product: Vario 40 / Cyber Braille (Virgo NT)
Producent: Baum
Leverancier NL: -
Prijs NL: -
Leverancier B: Erocos
Prijs B: 280.950 BEF, 6.965 EUR
Technische fiche: IM 11,3
==========

==========
Tabel Productoverzicht GUI-toegangssoftware
----------
Product: Jaws 3.7
Producent: Freedom Scientific
Leverancier NL: Alva
Prijs NL: 3.150 NLG, 1.429 EUR
Leverancier B: Sensotec, Erocos
Prijs B: Sensotec: 74.151 BEF, 1.838 EUR (98/Me)
Technische fiche: IM 14,2 + update IM 15,1
----------
Product: Outspoken Ensemble 3.0
Producent: Alva
Leverancier NL: Alva
Prijs NL: 2.500 NLG, 1.134 EUR
Leverancier B: Sensotec
Prijs B: 49.057 BEF, 1.216 EUR
Technische fiche: IM 14,1
----------
Product: Supernova 4.5
Producent: Dolphin
Leverancier NL: Tieman
Prijs NL: 1.695 NLG, 769 EUR
Leverancier B: Data Braille Service, Erocos, Integra, Sensotec, Tieman
Prijs B: 33.000 tot 59.000 BEF, 818 tot 1.463 EUR, afh. van de versie
Technische fiche: IM 14,3 (v. 4.03)
----------
Product: Virgo NT 2.4
Producent: Baum
Leverancier NL: -
Prijs NL: -
Leverancier B: Erocos
Prijs B: 58.900 BEF, 1.460 EUR
Technische fiche: IM 14,1 (v. 1.3)
==========

Op de Vario na zijn alle leesregels getest met Windows Me en Word 2000.
De Vario is getest met Windows 2000 en Word 2000, omdat het bijhorende Virgo niet werkt met Windows Me. Voor de test heeft dit verder geen consequenties.
De opgegeven prijzen zijn exclusief 6% BTW.

Vergelijkende test

Braudi Pro 401

Ergonomie
Het toetsenbord kan volledig op de leesregel liggen. Voordeel daarvan is dat de kantelmogelijkheid van het toetsenbord beschikbaar blijft. De bovenkant van de leesregel is wel zo glad afgewerkt dat het toetsenbord verschuift tijdens het typen.
De braillecellen zijn middenin de kast geplaatst. Dat kan lastig zijn voor de linkshandige braillelezer, omdat hij pas kan gaan lezen onder de spatiebalk en vervolgens moet doorlezen tot naast het typegedeelte van het toetsenbord.

Toetsen
De leesregel heeft 10 programmeerbare toetsen met in totaal 21 instelmogelijkheden.
Links en rechts van de braillecellen zitten drie toetsen, aan de voorzijde vier toetsen. De toetsen zijn makkelijk in te drukken. Ze dienen om over het beeldscherm te navigeren, om instellingen te kiezen en om extra informatie te krijgen over de tekst.

Tekstverwerken
Binnen het tekstverwerken wordt de leesregel gebruikt voor zijn oorspronkelijke doel: lezen. Om tekst te verbeteren, kan gebruik worden gemaakt van de cursorrouting.
Windows-handelingen om de tekstverwerker op te starten en af te sluiten en handelingen binnen het tekstverwerken, zoals een document openen en opslaan, worden grotendeels uitgevoerd met het toetsenbord. De cursorrouting kan gebruikt worden om een object te selecteren (eenmaal klikken) of te activeren (dubbelklikken).

Conclusies
Het formaat van de leesregel is afgestemd op het toetsenbord van een bureaucomputer.
De programmeerbare toetsen dienen met name om te navigeren in tekst, instellingen te kiezen en extra informatie te krijgen over de tekst.
De 3 pagina’s tellende handleiding eindigt toepasselijk: “wij hebben getracht om de bediening van de Braudi Pro zo eenvoudig mogelijk te houden en toch van de nodige functies te voorzien om een prettig gebruik te kunnen waarborgen”.
Een korte instructie is inderdaad voldoende om met de leesregel te leren werken.

Braille Voyager 44

Ergonomie
De leesregel is erg goed afgestemd op het gebruik bij een draagbare computer. Het toetsenbord steekt aan beide zijden behoorlijk uit. Daardoor vervalt de kantelmogelijkheid van het toetsenbord. De rubberen strippen houden het geheel redelijk op zijn plaats. Omdat het toetsenbord midden op de leesregel geplaatst moet worden, beginnen de braillecellen bij de spatiebalk, wat nadelig kan zijn voor de linkshandige braillelezer.

Toetsen
De leesregel heeft 13 programmeerbare toetsen. Aan de voorkant zitten 4 toetsen om over het beeldscherm te navigeren en een Windows-toets om door menu’s en berichtvensters te navigeren. Daarnaast zijn boven de cursorrouting 8 brailletoetsen in een wenkbrauwvormige boog geplaatst, voor het uitvoeren van schermuitleescommando’s en toepassingscommando’s.

Tekstverwerken
Eigenlijk heb je het toetsenbord alleen nog maar nodig om te typen. Windows-handelingen en opdrachten binnen de tekstverwerker zijn bijna allemaal uit te voeren met de toetsen van de leesregel. Met de brailletoetsen en de Windows-toets zijn bijna alle toetsencombinaties mogelijk. De entertoets is standaard niet ingesteld.

Conclusies
De programmeerbare toetsen bieden tal van mogelijkheden. Naast het navigeren over het beeldscherm zijn bijna alle Windows-handelingen uit te voeren met de leesregel. Voor de braillegebruiker die zo weinig mogelijk wil wisselen tussen het gebruik van toetsenbord en leesregel, biedt deze leesregel erg veel mogelijkheden.
Instructie is nodig om optimaal van de leesregel en zijn instelmogelijkheden gebruik te kunnen maken.

Alva 544 Satellite

Ergonomie
Om het toetsenbord op de leesregel te plaatsen, worden twee steuntjes meegeleverd. Die steuntjes zijn erg glad. Het toetsenbord schuift tijdens het werken. De leesregel kan onder het toetsenbord naar links verschoven worden zonder dat dit instabiel wordt. Daarmee is de leesregel ook geschikt voor de linkshandige lezer.

Toetsen
De leesregel heeft 18 programmeerbare toetsen. Aan de linker- en rechterkant, vlak onder de rij braillecellen, bevinden zich 2 groepen van 6 toetsen (satellieten), bestaande uit een binnencirkel van 4 toetsen en 2 grotere toetsen ernaast. De linker groep toetsen wordt standaard gebruikt voor spraakfuncties, de rechter groep wordt gebruikt voor het geven van Windows-opdrachten.
Aan de voorzijde van de leesregel bevinden zich 6 duimtoetsen: 2 ronde, links en rechts, en 4 rechthoekige in het midden. Deze toetsen dienen om te navigeren over het beeldscherm.
Opvallend is de dubbele rij aanraakschakelaars boven de braillecellen. De onderste rij dient net als bij alle andere leesregels voor cursorrouting. Via de bovenste krijg je extra informatie over de braillecel en open je het snelmenu.

Tekstverwerken
Binnen het tekstverwerken navigeer je makkelijk door de tekst en verbeter je fouten met de cursorrouting. De bovenste rij aanraakschakelaars is ideaal om gebruik te maken van de spellingcontrole. Na het openen van een berichtenvenster met het toetsenbord kun je goed gebruikmaken van de rechter satelliet om door de opties te navigeren.

Conclusies
De bijgeleverde steuntjes zorgen ervoor dat je gebruik kunt blijven maken van de kantelmogelijkheid van je toetsenbord. Maar we raden de fabrikant aan de steuntjes breder en minder glad te maken.
Naast het navigeren over het beeldscherm kun je met een satelliet goed navigeren in berichtenvensters.
De extra rij aanraakschakelaars maakt een efficiënt gebruik van het snelmenu mogelijk.
Instructie is noodzakelijk om de leesregel en zijn instelmogelijkheden optimaal te kunnen gebruiken.

Alva Delphi 440 MM

Ergonomie
De plaatsing van het toetsenbord bij de Alva Delphi 440 MM is identiek aan die van de Alva Satellite.

Toetsen
De leesregel heeft aan de voorzijde 7 duimtoetsen. Deze toetsen dienen om over het beeldscherm te navigeren.
De Alva Delphi 440 heeft een dubbele rij aanraakschakelaars boven de braillecellen: de onderste rij werkt net als bij alle andere leesregels als cursorrouting, de bovenste rij is in combinatie met een duimtoets handig voor het openen van een snelmenu.

Tekstverwerken
Tijdens het tekstverwerken navigeer je makkelijk door de tekst en verbeter je fouten met de cursorrouting. De bovenste rij aanraakschakelaars zijn in combinatie met een duimtoets handig voor de spellingcontrole.

Conclusies
De bijgeleverde steuntjes zijn net als bij de Satellite te glad en te smal. We raden Alva aan om ze breder en stroever te maken.
De duimtoetsen dienen om over het beeldscherm te navigeren.
De extra rij aanraakschakelaars maakt, in combinatie met een duimtoets, een efficiënt gebruik van het snelmenu mogelijk.
De basismogelijkheden van de leesregel zijn goed aan te leren.

Pegasus 40cr

Ergonomie
Vier rubberen dopjes zorgen ervoor dat de leesregel stevig op tafel staat. Ook bij deze leesregel vervalt de kantelmogelijkheid voor het toetsenbord (te breed). Tijdens het typen verschuift echter wel het toetsenbord, omdat de bovenkant van de leesregel te glad is. Linkshandigen moeten ook hier ver naar rechts lezen.

Toetsen
Aan de voorzijde van de leesregel zijn 4 toetsen geplaatst. Op elke toets zitten 6 schakelaars. De schakelaars moeten vrij stevig worden ingedrukt. Naast het navigeren over het beeldscherm kan gebruik worden gemaakt van een pijltoets-simulatie. Daarmee kunnen standaard Windows-navigatiehandelingen worden uitgevoerd.
Het geteste model beschikt niet over cursorrouting, hoewel de leesregel dat wel doet vermoeden. De voorbereiding voor cursorrouting, aanraakpunten boven de braillecellen, is wel aanwezig.

Tekstverwerken
Alle, veel gebruikte, opties om te navigeren in de tekst zijn uitvoerbaar op de leesregel. Met de pijlsimulatie kun je door het startmenu navigeren. Om te navigeren door berichtenvensters heb je het toetsenbord nodig. Nadeel bij het navigeren naar links en rechts is dat 2 schakelaars tegelijk ingedrukt moeten worden. Veelvuldig gebruik hiervan, wat bij het nalezen van een document nodig is, werkt vermoeiend.

Conclusies
Ook bij de Pegasus 40cr zijn een paar goede toetsenbordsteunen geen overbodige luxe.
De schakelaars drukken te zwaar in, met name als twee schakelaars tegelijk ingedrukt moeten worden. Handig is wel dat de 4 toetsen aan de voorkant dezelfde werking hebben.
Uitgebreide instructie is nodig om efficiënt van de toetsencombinaties gebruik te kunnen maken. Met name de combinaties waarbij 2 toetsen tegelijk moeten worden ingedrukt, zijn niet altijd even logisch.

Braillex EL 40 desktop

Ergonomie
De leesregel staat stabiel op vier rubberen doppen. Het toetsenbord kan volledig op de leesregel liggen. De braillecellen zijn aan de linkerzijde van de kast geplaatst. Daardoor komt het leesgedeelte min of meer onder het typegedeelte van het toetsenbord te liggen. Voor linkshandigen is dat een goede oplossing. Om het glijden van het toetsenbord te voorkomen, worden 4 ronde antislipstickers meegeleverd.

Toetsen
De leesregel heeft 3 schakelaars. Links en rechts van de braillecellen zit een schakelaar met twee standen. Naast de rechter schakelaar is nog een driestandenschakelaar geplaatst.
Bijzonder is de voorkant van de leesregel. Een beweegbare balk, de “easy access bar” genoemd, is geplaatst over de breedte van het braillecellengedeelte. Deze balk kan in twee stapjes omhoog, omlaag, naar links en naar rechts bewegen. De balk naar alle kanten in de verste stand duwen werkt nogal zwaar.

Tekstverwerken
Je verplaatsen door de tekst gaat erg handig met de "easy access bar". De handelingen zijn logisch en eenvoudig. De toetsen op de leesregel maken het lastig, omdat er zoveel verschillende standen mogelijk zijn.

Conclusies
Het formaat van de leesregel en de plaats van de braillecellen zijn afgestemd op een standaard toetsenbord.
De “easy access bar” is bijzonder handig bij het lezen, omdat je over de gehele breedte van de leesregel over dezelfde functies beschikt.
Instructie is met name nodig om efficiënt met de schakelaars te leren omgaan in combinatie met de “easy access bar”. Daarbij is een Nederlandstalige handleiding zeker geen overbodige luxe. (LVBC verzekert mij dat ze inmiddels leverbaar is.)

Baum Vario

Ergonomie
Ook hier is de leesregel te klein (of het toetsenbord te groot). Dezelfde kantel- en schuifproblemen als bij de meeste leesregels doen zich voor. Een leuke vondst is dat de lege ruimte achterin de leesregelkast benut wordt als opbergsysteem voor diskettes.

Toetsen
De leesregel heeft links en rechts van de braillecellen 3 boven elkaar geplaatste ronde duimtoetsen. Met die toetsen zijn ontzettend veel toetsencombinaties mogelijk, zowel voor beeldschermnavigatie als voor Windows-navigatie. De toetsen moeten vrij stevig worden ingedrukt. Met name een aantal toetsen tegelijk indrukken kan lastig zijn. Wat verder opvalt, is dat er aan de voorkant geen toetsen zitten.

Tekstverwerken
Als je eenmaal weet welke toetsen voor welke functie zijn, gaat het lezen en verbeteren van tekst vrij eenvoudig. Ook binnen de berichtenvensters kun je met de duimtoetsen navigeren.

Conclusies
De aanwezigheid van opbergruimte voor diskettes in de leesregelkast laat zien dat voor het leesregelmechanisme in totaal maar 7 centimeter diepte nodig is.
Het gebruik van de toetsen aan de zijkant van de braillecellen is even wennen, maar goed te doen.
Instructie is met name nodig om alle toetsencombinaties te leren gebruiken.

Tot slot
Om makkelijker met programma’s als Windows en Word te kunnen werken, worden jaarlijks miljarden aan onderzoeks- en productiekosten uitgegeven. Iedereen doet zijn best om het gebruik van de computer eenvoudiger te maken.
Producent Microsoft denkt daarbij iedere twee jaar met een verbeterde Windows- en Wordversie op de markt te moeten komen.
Maar ook mijn toetsenbord wordt steeds voller met allerhande handige knopjes. Vandaag kwam op kantoor een nieuw toetsenbord binnen. Weer een twintigtal nieuwe knopjes. Met één druk op de knop kan ik een nieuwe e-mail maken, Word opstarten, naar mijn eigen homepagina gaan, mijn computer uitzetten en nog veel meer.
Dit werkt nog sneller dan de geleerde toetsencombinaties die ik op mijn computercursus heb geleerd.
Ook de fabrikanten van leesregels doen hun best. Voor de doelgroep braillegebruikers willen zij een leesregel ontwerpen die zo gebruiksvriendelijk mogelijk is.
Naast het lezen en navigeren over het scherm worden in toenemende mate Windows-handelingen, al dan niet in een toepassing, bedienbaar vanaf de leesregel.
Als mijn vader zich nu eens geen videorecorder wilde aanschaffen maar een leesregel, hoe zou hij tot een goede keuze komen? Duidelijk is dat hij om goed te kunnen kiezen basiskennis nodig heeft van Windows en de programma’s die hij wil gaan gebruiken. Wil hij met name met het toetsenbord werken of met de leesregel?
De keuze van een op de persoon afgestemde leesregel is niet eenvoudig. Wat een voordeel kan zijn bij de ene leesregel, kan een nadeel zijn bij een andere. In deze test is er dan ook geen winnaar. Ik hoop en denk dat iedere leesregel winnaar kan zijn voor zijn specifieke gebruiker.
Na zo’n 40 uur testen met 7 leesregels is mij duidelijk geworden dat de term “leesregel” achterhaald is.
Als een leesregel alleen maar zou dienen om te lezen, zouden 4 toetsen om te kunnen navigeren door de tekst voldoende zijn.
Een uitdaging aan de fabrikanten van brailleleesregels: wie bedenkt als eerste een naam voor zijn product die werkelijk de lading van het gebruiksgebied dekt?

Terug naar de inhoudstafel

Telefooncentrales aanpassen: Waar kunt u terecht?

Gerhard Pape

Inleiding
De telefonie heeft zich recent enorm ontwikkeld. Dat heeft ook zijn weerslag gehad op het werk van telefonisten. Onder hen zijn er van oudsher veel blinden.
Van één aanbieder van telefonie - zowel toestel, kabel, bedienpost als centrale en ook aanleg en onderhoud - zijn we nu bij een breed marktaanbod terechtgekomen. Concurrentie is een feit. De prijzen zijn enorm gedaald. Er is niet meer één aanspreekpunt. Er is niet meer één markt.
De aldus ontstane versnipperde situatie dreigt ons de das om te doen als het gaat om aangepaste bedienposten. Of toch niet?! Ook in de telefonie heeft de pc een vaste plaats verworven. Daarmee is tevens ruimte ontstaan om de pc-aanpassingen te introduceren en ligt dit terrein weer open voor de visueel gehandicapte.

Een telefoniepost
Een telefooninstallatie bestaat principieel uit drie elementen: de telefoontoestellen zijn via bekabeling verbonden met een centrale en een bedienpost. (In het gewone taalgebruik wordt de bedienpost ook vaak centrale genoemd en de centrale ook wel automaat.)
Vanuit de bedienpost worden de gesprekken in de centrale op de juiste wijze doorgeschakeld. Informatie geven, nieuwe klanten doorverbinden naar de juiste afdeling, gesprekken aannemen bij afwezigheid of doorverbinden naar vervangende collega’s zijn de meest voorkomende werkzaamheden. De bedienpost is door de toename van doorkiesnummers en buitenlijnen steeds meer een servicelijn geworden.
Voorbijgaand aan de museumapparatuur komen we bij de huidige bedienposten, die nog het meest lijken op een uitgebreid telefoontoestel. Ook zijn ze vaak voorzien van een rij toetsen met lampjes om aan te geven welke functies actief zijn of op welke lijn een gesprek binnenkomt. Dit kan tot enkele tientallen oplopen. De bediening is vaak heel lastig voor niet-zienden. Uitzonderingen vormen de speciaal voor deze doelgroep uitgeruste toestellen. Naast de bediening van het toestel is ook het uitlezen van lcd-schermpjes met informatie problematisch, waardoor de functie vaak niet optimaal uitgeoefend kan worden.
Voor grotere installaties kunnen de bedientoestellen vaak vervangen worden door een pc met bijbehorende software. Alle functies van de oude bedientoestellen zijn mogelijk, met diverse extra’s. Via het scherm is er een beter overzicht over de situatie. Aantallen wachtenden en teruggekomen gesprekken zijn direct zichtbaar. Toestelnummers worden weergegeven met de bijbehorende naam. Er zijn snelzoekfuncties voor interne en externe telefoonlijsten.

Aanpassing
De aanpassing van de eerste bedientoestellen werd door de fabrikant verzorgd. Het kwam in hoofdzaak neer op eenvoudige akoestische meldingen, een knipperend pennetje of een toonsignaal.
Een vooruitgang waren de stuursignalen tussen bedienpost en centrale. Daarmee werd, met de juiste apparatuur, de informatie in braille beschikbaar voor de telefonist. Dit zijn de zogenaamde hardware-oplossingen. Starre maar stabiele oplossingen, die direct op de telefonieapparatuur aangesloten worden zonder tussenkomst van een pc. Er zijn geen andere functies beschikbaar dan die voor telefonie.
We hebben hier te doen met heel specifieke oplossingen die alleen beschikbaar zijn voor enkele veel voorkomende types bedienposten.
Door het gebruik van een pc als bedienpost komt de universele leesregel als aanpassing in zicht. Door middel van een screenreader wordt de informatie op het scherm van de pc omgezet naar braille en spraak. Hiermee is naast telefonie ook het gebruik van de overige software mogelijk. Meestal gaat het daarbij om tekstverwerking, e-mail en de cd-foongids.
Toch zit hier een probleem verborgen. De huidige generatie screenreaders werkt heel behoorlijk in combinatie met de standaardprogramma’s. Dat geldt helaas niet voor de meeste telefonieprogrammatuur. Vaak wordt essentiële informatie grafisch weergegeven en is de schermopbouw minder gestructureerd dat ze op het eerste gezicht lijkt. Ook verstoren pop-up vensters vaak het betrouwbaar werken in andere programma’s.
Voor een optimale weergave in braille en spraak is er heel wat programmeerwerk nodig. Ook de bediening via het toetsenbord is vaak voor verbetering vatbaar. De mate waarin dit mogelijk is, is bepalend voor de kwaliteit van het product.
Het resultaat van die inspanningen wordt dan ook als apart product aangeboden, naast de software voor telefonie, de screenreader en de leesregel (en/of de schermvergroting).
De belangrijkste producenten van aanpassingen hebben allen hun eigen producten ontwikkeld voor de meest voorkomende centrales en bedienposten. Vaak gebeurde dat in samenwerking met een Duitse partner.

Aandachtspunten
Uitgaande van de bedoeling dat de bedienpost toegankelijk is voor niet-zienden, moeten we rekening houden met een aantal punten.

• Bij een nieuwe centrale moet worden gekozen voor een merk en type met een bedieningspost die aanpasbaar is. Neem vóór de definitieve keuze contact op met de leverancier van de aanpassing. Houd rekening met extra kosten: niet alle modellen zijn geschikt om aan te passen.
• Houd bij een nieuw type rekening met een ruime tijdmarge voor het ontwikkelen en testen van de aanpassing. Overleg ook daarover vooraf met de beoogde leverancier.
• Vaak is er sprake van exclusieve levering van de bedienpost-pc door de leverancier van de centrale.
• Soms wordt de installatie van software van derden ontmoedigd door te stellen dat storingen mogelijk niet onder de garantie vallen.
• Het is mogelijk dat op zeer druk bezette plaatsen met twee afzonderlijke pc’s moet worden gewerkt. Adviezen van leveranciers zijn niet eensluidend.
• Ga kijken bij een collega en informeer naar zijn bevindingen.
• Zorg voor een goede opleiding en een inwerkperiode die gelijkloopt met de installatie.

Productenoverzicht voornaamste leveranciers
Telecommunicatie is een internationale markt. Dat geldt ook voor de aanpassingen. In deze sector is Duitsland een belangrijke partij, omdat de functie van telefonist daar vrijwel uitsluitend aan blinden is voorbehouden. Het aanbod van aanpassingen voor telefonieapparatuur is daardoor veel groter dan in Nederland en België. De leveranciers in deze landen maken daarom vanzelfsprekend gebruik van de beschikbare producten uit Duitsland.
Hieronder vindt u een alfabetisch overzicht van producten per leverancier. Voor elk product gelden bepaalde systeemeisen en zijn nadere actuele details beschikbaar bij de leverancier.

Alva
Alva heeft het toegankelijk maken van telefooncentrales tot één van haar specialismen gemaakt. Er wordt actief samengewerkt met producenten en distributeurs om tot de best mogelijke resultaten te komen. Softwareoplossingen worden gemaakt op basis van Jaws.

==========
Tabel Specificaties
----------
Merk/Type: CSS Telecom, Lacis
Software: SBC-Win 1.11
Operating System: W95/NT
Brailledisplay: AD 480
----------
Merk/Type: Ericsson
Software: OPI-II Console
Operating System: Hardware
Brailledisplay: AD 440
----------
Merk/Type: Ericsson
Software: OWS (DNA) 4
Operating System: Win NT
Brailledisplay: AD 440/480
----------
Merk/Type: Ericsson
Software: OWS (DNA) 5
Operating System: Win NT
Brailledisplay: AD 440/480
----------
Merk/Type: Lucent Technol., Connescy
Software: 2.x
Operating System: W95
Brailledisplay: AD 480
----------
Merk/Type: Northern Telecom, Meridian
Software: Smile 1.6
Operating System: W98/NT
Brailledisplay: AD 480
----------
Merk/Type: Philips
Software: SophoSupervisor 60 2.1
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: AD 480
----------
Merk/Type: Philips
Software: SophoSupervisor 60 2.4
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: AD 480
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0 kv17, DC-Win 2.0 kv24
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: AD 480, Satellite 570
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0 kv18, DC-Win 2.1
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: AD 480, Satellite 570
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0 kv18, DC-Win 2.1
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Vergroting/Spraak
==========

DBS
Data Braille Service is de Belgische distributeur van HandyTech en producent van de Braudi brailledisplays. DBS verzorgt de installatie en service.

==========
Tabel Specificaties
----------
Merk/Type: Alcatel
Software: 4059
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Braudi Pro 801
----------
Merk/Type: Bosch, Tenovis
Software: OSPC, Com4Tel
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Braudi Pro 801
==========

LVBC
LVBC heeft als Nederlandse distributeur van Papenmeier de beschikking over de telefonieproducten van Papenmeier. LVBC verzorgt de installatie en service. Op alle producten is tevens vergroting mogelijk.

==========
Tabel Specificaties
----------
Merk/Type: Alcatel, Attendant
Software: 1000 S12, 4058, 4059
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: EL 66 + vergroting
----------
Merk/Type: Bosch, Tenovis
Software: OSPC, Com4Tel
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: EL 66 + vergroting
----------
Merk/Type: Philips
Software: SophoSupervisor 60 E
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: EL 66 + vergroting
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0, DC-Win 2.0
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: EL 66 + vergroting
==========

Sensotec
Sensotec levert de producten van Alva en Papenmeier. Zij beschikt daarmee over een brede range van stabiele producten. Zij levert meestal indirect via de telefoonmaatschappij maar verzorgt zelf de training van de gebruikers.

==========
Tabel Specificaties
----------
Merk/Type: Alcatel, Attendant
Software: 1000 S12, 4058, 4059
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: EL 66
----------
Merk/Type: Philips
Software: SophoSupervisor 60 2.4
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: AD 480
----------
Merk/Type: Philips
Software: SophoSupervisor 60 E
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: EL 66
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0 kv17, DC-Win 2.0 kv24
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: AD 480, Satellite 570
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0 kv18, DC-Win 2.1
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: AD 480, Satellite 570
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0 kv18, DC-Win 2.1
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Vergroting/Spraak
==========

Tieman
Tieman levert aanpassingen voor telefooncentrales, voornamelijk op basis van SuperNova in combinatie met Tieman-Express. Ook heeft Tieman de beschikking over een aantal producten voor hardwareconsoles.

==========
Tabel Specificaties
----------
Merk/Type: Alcatel
Software: 4034 Console
Operating System: n.v.t.
Brailledisplay: Speciaal
----------
Merk/Type: Alcatel, Attendant
Software: 4059
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Combi 85, Voyager
----------
Merk/Type: Ascom
Software: Crystal Console adapter
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Combi 85, Voyager
----------
Merk/Type: Ascom
Software: Console
Operating System: n.v.t.
Brailledisplay: Speciaal
----------
Merk/Type: Bosch/Tenovis
Software: OSPC, Com4Tel
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Combi 85, Voyager
----------
Merk/Type: Northern Telecom, Meridian
Software: Smile 2.1
Operating System: W98/NT
Brailledisplay: Combi 85, Voyager
----------
Merk/Type: Northern Telecom, Meridian
Software: 2250 Console
Operating System: n.v.t.
Brailledisplay: Speciaal
----------
Merk/Type: Philips
Software: SophoSupervisor 60 E
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Combi 85, Voyager
----------
Merk/Type: Siemens, Hicom 300/350
Software: AC-Win 3.0 kv17, DC-Win 2.0 kv24
Operating System: W95/98/NT
Brailledisplay: Combi 85, Voyager
==========

Terug naar de inhoudstafel

Verslag: RehaCare en Brailleliga-infobeurs

Gerrit Van den Breede

Oktober 2001 stond in onze agenda genoteerd als de maand bij uitstek om nieuwe hulpmiddelen te ontdekken. RehaCare gaat door voor zowat de belangrijkste hulpmiddelenbeurs op het Europese vasteland en op de Brailleliga-infobeurs staan de belangrijkste leveranciers uit Vlaanderen samen in één zaal. RehaCare geeft de mogelijkheid rechtstreeks informatie te verzamelen bij een groot aantal belangrijke fabrikanten en tijdens de Brailleliga-infobeurs zien we welke producten effectief aangeboden worden in België. We overlopen de opmerkelijkste nieuwigheden per categorie. In de mate van het mogelijke geven we ook aan hoe het staat met de beschikbaarheid in Nederland.

Beeldschermloepen
Het was zeer opvallend hoe het aandeel van platte TFT-schermen toeneemt. Op de stand van beeldschermloepenfabrikant Reinecker (D) was simpelweg geen enkel gewoon scherm meer te bespeuren. Een TFT-scherm mag dan al flikkervrij zijn en een zeer scherp beeld opleveren, de kans op "nazweem" bij het doorschuiven van te lezen tekst is groot. En dan is er nog de merkelijk hogere prijs van TFT-schermen ten opzichte van de klassieke beeldbuizen. Reinecker brengt twee uitvoeringen met TFT-scherm onmiddellijk op de markt: de Lupo met handcamera en leesstandaard en de Uno in een bureau-opstelling met neerklapbaar scherm. Voor de eerste helft van 2002 is de Topolino aangekondigd, een toestel met handcamera dat naar keuze op diverse schermen aansluitbaar is. Voor meer gedetailleerde info over de Lupo verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer. Voor de andere toestellen kunt u ook terecht bij Sensotec en Reinecker Nederland.
De Andromeda van Ash Technologies (GB) is een beeldschermloep van het bureaumodel, echter met neerklapbaar TFT-scherm, waardoor het toestel draagbaar wordt. Het was te zien op de Baum-stand (D). Het is onduidelijk of er leveranciers in België en Nederland zijn.
Bij leverancier Integra (B) zagen we de Videospec Colour WS, een draagbare low-budget beeldschermloep met handcamera en TFT-scherm die zowel op batterijen als op het lichtnet werkt. Deze kleurenbeeldschermloep is uitgevoerd in een zwart koffertje, waarbij het scherm in het deksel ingewerkt is. Belgische prijzen waren nog niet bekend, maar u kunt al een kijkje nemen op de website van de fabrikant: www.videospec.co.uk. Daar noteren we een prijs van 990 GBP, wat ongeveer overeenkomt met 64.000 BEF of 3.500 NLG.

Brailleleesregels
Bij Handy Tech (D) zagen we de Braille Star 40, een 40-cellige brailleleesregel die als notitietoestel kan functioneren als er een gewoon toetsenbord (azerty/qwerty) op aangesloten wordt. De verbinding met een (draagbare) computer gebeurt via een USB-poort. Gegevens over beschikbaarheid en prijs in Vlaanderen of Nederland zijn ons niet bekend.
Bij de Pegasus brailleleesregels zijn vernieuwingen aangekondigd; onder andere een schuin aflopende voorkant en meer functies voor de bedieningstoetsen. Meer info bij Integra (B).
De Zéphyr van Technibraille (F) is een combinatie van een 40-cellige brailleleesregel en een braillenotitietoestel. Het apparaat bevat onder andere een adressendatabank, een klok en een wetenschappelijke rekenmachine. Voor meer gedetailleerde info verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer. Een prijs is nog niet bekend, de leverancier voor België is Data Braille Service.

Schermuitleesprogramma's
Voor de Belgisch-Nederlandse markt is Supernova een belangrijk product. De definitieve Engelse versie 5 van dit programma was eerst aangekondigd voor oktober 2001. Uit gesprekken met de producent op de RehaCare-beurs blijkt dat er onduidelijkheid heerst over wanneer versie 5 effectief beschikbaar komt. Dolphin (GB) wil voorrang geven aan een zo stabiel mogelijk product boven een snelle beschikbaarheid.

Braillenotitietoestellen
De Galatee is een zeer compact notitietoestelletje met brailletoetsenbord en spraakweergave (Duits, Engels, Frans, Spaans en Italiaans). Het toestel werkt met Linux als uitbatingssysteem en maakt voor het opslaan van gegevens gebruik van smart-media-cards (tot 128 Mbyte) die volledig pc-compatibel zijn. De Nano is een ultra-compacte versie van de Galatee die slechts 150 gram weegt en met een koordje rond de nek gehangen kan worden. Voor meer gedetailleerde info verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer.
Zowel bij Baum (D) als bij Handy Tech (D) was een nieuw compact notitietoestelletje met spraakweergave te zien: de Paddy. Het beschikt over 4 Mbyte werkgeheugen, is ongeveer zo groot als een brillendoos en weegt circa 200 gram. De Paddy beschikt, naast de vanzelfsprekende tekstverwerker, onder andere over een wetenschappelijke rekenmachine, een euro-convertor, een thermometer en een kompas. Optioneel kan een gps-ontvanger aangesloten worden en is een barometer met hoogtemeter beschikbaar. De Paddy kan tevens aangesloten worden op de Bookworm of de Vario 40 brailleleesregel (in België bekend onder de naam Cyber Braille via Erocos), zodat brailleweergave mogelijk is. Meer info op de websites www.baum.de en www.handytech.de of bij Erocos. Er is ons geen prijs bekend.

Brailledrukkers
De Btec 100 is een compacte en lichte (4,5 kg) brailledrukker, bedoeld voor privé-gebruik. De snelheid bedraagt ongeveer 13 tekens per seconde. Het toestel beschikt over een automatische papiertoevoer voor losse bladen en wordt geleverd met aanstuursoftware voor Windows. De prijs is ongeveer 3.250 DEM, wat overeenkomt met 67.000 BEF of 3.660 NLG. Voor meer gedetailleerde info verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer.
Bij Braillo (N) konden we een nieuwe printer voor het produceren van grote hoeveelheden braille zien. Het apparaat drukt op papier op rollen en plooit en niet de afgewerkt vellen. Een naam voor het toestel was nog niet bekend. We houden u op de hoogte

Kleurendetectoren
De ColorTest 2000 is de opvolger van de sprekende ColorTest 150 en heeft uiteraard een verbeterde kleurenherkenning. Maar daarnaast zijn er tal van nieuwe faciliteiten: datum, tijd, timer, stopwatch, thermometer, elektronische teerling en een pc-aansluiting waardoor bijvoorbeeld een brailleleesregel kan worden aangesloten, zodat doofblinden het toestel ook kunnen gebruiken. Voor meer gedetailleerde info verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer.
Op de RehaCare-beurs ontdekten we een compleet nieuw toestel, afkomstig uit Japan. De Color Talk kan tot 220 kleuren herkennen en uitspreken in het Engels. In de "simple" mode kunnen tot 31 kleuren herkend worden. Voor meer gedetailleerde info verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer.

Mobiliteitshulpmiddelen
Vistac (D) presenteerde een witte stok met een obstakeldetectie die hindernissen op hoofdhoogte opspoort. De detectie gebeurt door middel van een laserstraal en in het handvat zit een trilelement dat waarschuwt als er zich een hindernis voordoet. De trilling blijft zolang de hindernis aanwezig is. Volgens de fabrikant hebben gebruikers van een witte stok geen bijkomende training nodig om met dit lasersysteem te kunnen werken. U kunt terecht op www.vistac.de voor meer info.
De Videoteleskop VVT 300 van Baum (D) ziet eruit als een kleine videocamera en geeft slechtzienden de mogelijkheid zich beter te oriënteren. De gebruiker ziet door een kijker zoals bij een videocamera en het traploos instelbare zoombereik gaat tot 20 maal. De VVT 300 heeft automatische scherpstelling en het contrast is regelbaar in tien niveaus. Bovenop het toestel bevinden zich vijf drukknoppen voor de bediening. Voorbeelden van praktische bruikbaarheid zijn het bord aflezen in de klas, volgen wat er op een pc-scherm gebeurt en verkeerssituaties beter overzien. Meer info op www.baum.de.

Tests van geavanceerde hulpmiddelen
Organisaties of personen die hoogtechnologische hulpmiddelen op een onafhankelijke manier testen, zijn zeer moeilijk te vinden. Op RehaCare hebben we er één gevonden. We spraken er met de mensen van het INCOBS-project uit Hamburg. In opdracht van het Duitse ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg hebben zij vergelijkende tests uitgevoerd van vergrotingssystemen, brailleleesregels en Windows-aanpassingen. Hun testresultaten zijn publiek en verkrijgbaar in een toegankelijk vorm voor blinden. U kunt een kijkje nemen op www.dias.de/incobs, waar alle genoemde testen onder andere als PDF-file op te halen zijn. Wij hebben zeker de intentie om contact te houden met deze organisatie.

Voorleesmachines
Tijdens de hulpmiddelenbeurs bij de Brailleliga presenteerde Sensotec de zelf ontwikkelde Reporter. Het toestel omvat één behuizing waar scanner, tekstherkenningssoftware en spraakweergaveprogramma een plaatsje vinden. Het aantal bedieningsknoppen is beperkt gehouden, maar een numeriek toetsenbord kan aangesloten worden voor geavanceerde functies. De Reporter maakt gebruik van Windows XP, Kurzweil 1000-tekstherkenningssoftware en Real Speak voor de spraakweergave. Standaard worden vier talen (hoge kwaliteit Nederlands en Frans, standaard kwaliteit Engels en Duits) meegeleverd. Bij het voorlezen kan automatisch van taal worden gewisseld, ook binnen één document. Het duurt ongeveer 20 seconden alvorens een gescande A4-pagina voorgelezen wordt. Voor meer gedetailleerde info verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer.
Ook de Lesefix 2000, verkrijgbaar bij Ergra Engelen, wordt nu uitgerust met het kwalitatief hoogstaande spraaksyntheseprogramma Real Speak. De prijs blijft gelijk, namelijk 151.200 BEF, BTW inbegrepen.

Markante en zeldzame hulpmiddelen
De spraakweergave voor de Nokia Communicator 9110/9110i, Talx, werd tijdens de infobeurs bij de Brailleliga door leverancier Integra voor zeer binnenkort aangekondigd met Nederlandse spraak. Op RehaCare konden we de geavanceerde Nokia gsm met Talx gekoppeld zien met het braillenotitietoestel Braille Wave. De bediening van een groot aantal functies, waaronder het bellen, kan dan via de Braille Wave gebeuren. De gebruiker krijgt door deze koppeling tevens toegang via braille, wat zeker zijn nut kan hebben bij het schrijven van e-mailberichten.
De Memospeech, een notitietoestel op basis van een ultralichte notebook-pc, is vernieuwd door het ondertussen "verouderde" notebook te vervangen door een Sony Vaio. Die is veel krachtiger, werkt onder Windows 98 en heeft een groter geheugen. Standaard wordt de Memospeech aangeboden met Supernova, het schermuitleesprogramma met vergroting en spraak. Andere spraakweergavesoftware is mogelijk. De prijs is gelijk gebleven. Voor meer gedetailleerde info verwijzen we naar de technische fiche in dit nummer.
Bij Brailletec (D) zagen we de sprekende multimeter Voltcraft. De vraag naar dit soort toestellen bereikt ons regelmatig. Een leverancier in België of Nederland is ons echter niet bekend. Meer info bij www.brailletec.de.
Op de stand van Handy Tech (D) werd de GWP (Graphic Window Professional) voorgesteld. Het gaat om een forse doos met een schuin aflopende kant waarop de gebruiker zijn vingertoppen moet leggen. Op die schuine kant bevindt zich een stiftenveld van 24 bij 16 punten voor de grafische weergave van letters, cijfers en pictogrammen. Op de bovenzijde van de GWP zitten 15 druktoetsen voor de bediening. De GWP kan de muiscursor volgen en zet bijvoorbeeld het printerpictogram om in een grafische voorstelling ervan. Ook tekst kan grafisch voorgesteld worden. De fabrikant stelt voor om de GWP in combinatie met een brailleleesregel te gebruiken. Zo kan het toestel zorgen voor een beter begrip van wat zich allemaal afspeelt op een Windows-scherm. Ook bij het verwerven van inzicht bij de lay-out van een document kan de GWP zijn nut bewijzen. Een prijs en gegevens over beschikbaarheid zijn niet bekend. Voor meer inlichtingen kunt u steeds terecht op de website van de fabrikant: www.handytech.de

Terug naar de inhoudstafel

Bespreking website: Hobbyweb

Toegankelijkheid

• Adres: www.hobbyweb.be
• Opmaak: voornamelijk tekst
• Keuze tussen tekst- en grafische weergave: nee (niet noodzakelijk)
• Koppelingen naar andere sites: ja
• Ophaalmogelijkheid: ja
• Invulschermen: ja
• Kaders: nee

Inhoud
Deze site is gemaakt door een blinde man en zijn vriendin. Hij gaat over hobby's en vrijetijdsbestedingen zoals schilderen, muziek, tuinieren, sport voor blinden en informatica. Ook luchtiger onderwerpen zoals mopjes en krasse uitspraken krijgen een plaatsje.

• Er wordt ruim aandacht besteed aan toegankelijkheidsaspecten van het internet en computergebruik in het algemeen.
• Men kan zich gratis inschrijven op een maandelijkse nieuwsbrief die per e-mail verstuurd wordt.
• Er is een on line-helpdesk voor alle computer- en internetvragen. Ook vragen over braille en spraakondersteuning en meer algemene vragen kunnen hier gesteld worden.
• De bezoeker krijgt bij veel pagina's een achtergrondmuziekje te horen.

Terug naar de inhoudstafel

Bespreking website: Blindenzorg Licht en Liefde

Toegankelijkheid

• Adres: www.blindenzorglichtenliefde.be
• Opmaak: voornamelijk tekst
• Keuze tussen tekst- en grafische weergave: nee (niet noodzakelijk)
• Koppelingen naar andere sites: ja
• Ophaalmogelijkheid: ja
• Invulschermen: ja
• Kaders: nee

Inhoud
Dit is de site van de grootste katholieke blinden- en slechtziendenorganisatie van Vlaanderen, mede-initiatiefnemer van het BlindSurfer-toegankelijkheidslabel. Dat label biedt de garantie dat een site toegankelijk is voor een visueel gehandicapte surfer; of die met vergroting, spraak of braille werkt, maakt niet uit.

• De dienstverlening van deze organisatie komt uitgebreid aan bod. Ook haar activiteiten kan men op de voet volgen.
• Via een alfabetische index kan men snel een gezocht onderwerp vinden.
• Websites die ook het BlindSurfer-label toegekend kregen, zijn verzameld en ingedeeld in categorieën: overheidsinstellingen, steden en gemeenten, organisaties uit de social profit-sector, websites van privé-personen, hulpmiddelenleveranciers en bedrijven.

Terug naar de inhoudstafel

Bespreking website: Sonneheerdt

Toegankelijkheid

• Adres: www.sonneheerdt.nl
• Opmaak: tekst en afbeeldingen
• Keuze tussen tekst- en grafische weergave: ja
• Koppelingen naar andere sites: ja
• Ophaalmogelijkheid: nee
• Invulschermen: ja
• Kaders: nee

Inhoud
Dit is de website van het Christelijk Blindencentrum Sonneheerdt, een landelijke organisatie voor slechtziende en blinde mensen in Nederland. De site is bedoeld als kennismaking met hun dienstverlening. De bezoeker kan kiezen tussen een versie met of zonder afbeeldingen en ook voor een Engelse versie zonder afbeeldingen.

• Er werd uitdrukkelijk aandacht besteed aan de toegankelijkheid van de site. Een aparte sectie is gewijd aan allerlei toegankelijkheidsaspecten.
• Verder zijn er uitgebreide pagina's met informatie over diverse activiteiten: dagbesteding, opleiding en arbeid, onderzoek en advies, productiecentrum Proson met aangepaste werkplekken, zorg en begeleiding bij het wonen en het vakantiecentrum Dennenheul.

Terug naar de inhoudstafel

Bespreking website: Visio

Toegankelijkheid

• Adres: www.visioweb.nl
• Opmaak: voornamelijk tekst
• Keuze tussen tekst- en grafische weergave: nee (niet noodzakelijk)
• Koppelingen naar andere sites: nee
• Ophaalmogelijkheid: ja
• Invulschermen: nee
• Kaders: nee

Inhoud
Deze site gaat over een afdeling van het grotere Visio, namelijk het Technisch Onderzoekscentrum Visueel Gehandicapten (TOVG), gevestigd in Huizen (NL).

• Onder "tips & trucs" vind je allerlei info over computeraanpassingen.
• Sommige onderdelen zijn afgeschermd met een wachtwoord.
• De mogelijkheid bestaat om te zoeken binnen de site.
• Het Bobby Approved-label is aanwezig en biedt zekere garanties aangaande toegankelijkheid.

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Beeldschermloepen - Delta

ISO 9999 21.06.03

Basiskenmerken
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: monochroom
Schermdiagonaal: 43 cm
Vergroting: 2 tot 36 maal
Elektronische leeslijnen
Autofocus en elektrische zoom

Aanvullende informatie

• De Delta is een zwart-wit beeldschermloep met autofocus, waarvan de bediening bewust zo eenvoudig mogelijk uitgevoerd is.
• De automatische scherpstelling kan uitgeschakeld worden.
• De elektronische leeslijn is enkel beschikbaar bij negatief beeld.
• Om een zo stabiel mogelijk beeld te bekomen, bedraagt de beeldverversingsfrequentie 75 Hz en de beeldlijnfrequentie 20 kHz.
• Het beeld kan geïnverteerd weergegeven worden.
• Op de voorzijde, onder het scherm, bevinden zich vier bedieningsknoppen.
• Het leesplateau meet 56 bij 30 cm en heeft een traploze rem.
• Standaard meegeleverd: handleiding.
• Voeding: lichtnet.
• Afmetingen: 58 x 56 x 47 cm.

Producent
TAGARNO
Hattingvej 5
8700 Horsens
Denemarken
Telefoon: +45 7625 1111
Fax: +45 7625 1188
E-mail: cctv@tagarno.dk

Leveranciers en prijzen
-België: Ergra Engelen: 119.780 BEF / 2.969 EUR (oktober 2001, incl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Beeldschermloepen - ELG-03

ISO 9999 21.06.03

Basiskenmerken
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: monochroom
Schermdiagonaal: afhankelijk van tv
Vergroting: afhankelijk van tv

Aanvullende informatie

• De Eschenbach ELG-03 is een compacte monochrome beeldschermloep bestaande uit een leesplateau (A3-formaat) en een op een arm gemonteerde camera. Dit toestel wordt aangesloten op een televisie (PAL) via een standaard videoconnector (SCART).
• De vergroting is afhankelijk van de grootte van het gebruikte beeldscherm en ligt tussen 5 en 70 maal.
• De ELG-03 is de opvolger van de ELG-01/02. Het nieuwe model heeft een verbeterde beeldweergave in het algemeen en meer specifiek werd ook de fotostand verbeterd (weergave van grijsniveaus).
• De bediening is gericht op senioren die doorgaans een lage leessnelheid hebben.
• Er zijn drie drukknoppen (aan/uit, geïnverteerd beeld en grijsniveaus), een draaiknop voor de instelling van de gewenste vergroting en een ring rond de cameralens om scherp te stellen.
• Om een contrastrijk resultaat te bekomen, kan men het camerabeeld digitaliseren.
• De afstand tussen camera en leesplateau is voldoende groot voor schrijfwerk.
• Het leesplateau wordt standaard verlicht.
• De ELG-03 wordt geleverd met een additionele opzetlens om foto's te bekijken (9 x 13 cm).
• De verkoper stelt bij de installatie de gewenste kleur van de letters en de achtergrond in.
• De ELG-03 kan vrij gemakkelijk gedemonteerd worden voor transport in een koffertje.
• Opties: transportkoffer.
• Aansluitingen: SCART.
• Voeding: lichtnet.
• Afmetingen: 43 x 43 x 41 cm; gewicht: 7,85 kg.

Producent
ESCHENBACH OPTIK
Schopenhauerstrasse 10
90409 Nürnberg
Duitsland
Telefoon: +49 911 360 00
Fax: +49 911 360 358
E-mail: mail@eschenbach-optik.com

Leveranciers en prijzen
België: De Ceunynck: 58.049 BEF / 1.439 EUR (november 2001, incl. BTW)
Nederland: Eschenbach Optik B.V.: 3.171,14 NLG / 1.439 EUR (november 2001, incl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Beeldschermloepen - Lupo

ISO 9999 21.06.03

Basiskenmerken
Uitvoering: met handcamera
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: 30 of 36 cm
Vergroting: 5,6 tot 32,5 maal
Pc-aansluiting

Aanvullende informatie

• De Lupo bestaat uit een handcamera, een vlak TFT-scherm met bedieningsknoppen en een schrijfstandaard. Er zijn twee uitvoeringen, waarvan enkel de schermgrootte verschilt: 30 cm (12 inch) of 36 cm (14 inch). Op een zwarte rand rondom het scherm van 30 cm na is de behuizing van beide identiek.
• De Lupo kan in zwart-wit of in kleur werken.
• De gebruiker kan schakelen tussen camerabeeld en pc-beeld.
• Het vergrotingsniveau kan in 4 stappen ingesteld worden door een draaiknop op de handcamera. De vergrotingsfactoren voor het model van 30 cm zijn : 8,5 / 14,5 / 22 / 28 maal en 5,6 voor de schrijfstand. De vergrotingsfactoren voor het model van 36 cm zijn: 10 / 17 / 25,5 / 32,5 maal en 6,5 voor de schrijfstand.
• Voor het schrijven van korte brieven of nota's kan de handcamera in een schrijfstandaard gezet worden die voorzien is van eigen verlichting.
• De handcamera wordt over de tekst of foto geschoven.
• Vooraan op de voet waarop zich het TFT-scherm bevindt, staan 6 drukknoppen voor de bediening.
• Standaard meegeleverd: handleiding, kleine pen en schoonmaakset voor het beeldscherm.
• Aansluitingen: computer.
• Voeding: lichtnet.
• Afmetingen: 30 cm TFT-scherm: 245 x 182 mm; 36 cm TFT-scherm: 283 x 218 mm.

Producent
REINECKER REHA-TECHNIK
Sandwiesenstrasse 19
64665 Alsbach-Hähnlein
Duitsland
Telefoon: +49 6257 9311 0
Fax: +49 6257 2651
E-mail : info@reineckerreha.de

Leveranciers en prijzen
-België: Sensotec: model 30 cm: prijs op aanvraag
model 36 cm: 175.943 BEF / 4.362 EUR (november 2001, excl. BTW)
-Nederland: Reinecker Nederland: model 30 cm: 6.500 NLG / 2.950 EUR
model 36 cm: 7.162,06 NLG / 3.250 EUR (oktober 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Beeldschermloepen - Sentry

ISO 9999 21.06.03

Basiskenmerken
Uitvoering: op statief
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: afh. van beeldscherm
Vergroting: afh. van beeldscherm
Keuze tekst- en achtergrondkleur
Autofocus en elektrische zoom

Aanvullende informatie

• De Sentry is een beeldschermloep waarbij de autofocuscamera gemonteerd is op een verplaatsbaar statief. De autofocus is uitschakelbaar.
• De voet van het statief is zeer zwaar uitgevoerd voor maximale stabiliteit.
• De camera is draaibaar in 2 richtingen en kan ook gebruikt worden om in de verte te kijken. Om de Sentry als afstandscamera te gebruiken, moet een lenskapje manueel verwijderd worden.
• Op een beeldscherm van 43 cm wordt een vergroting gerealiseerd van 1 tot 24 maal. Monitoren met andere beeldafmetingen kunnen aangesloten worden.
• Tussen camera en tafelblad is ruim voldoende afstand (34 cm) om te schrijven en te knutselen.
• Naast de volledige kleurmode kan de gebruiker kiezen uit 10 kleuren voor tekst en achtergrond. De Sentry kan ook in zwart-wit weergeven met verhoogd contrast. Het zwart-wit beeld kan ook geïnverteerd worden.
• Op de arm bevindt zich een lamp en bovenop de camera zijn 7 drukknoppen geplaatst.
• Standaard meegeleverd: voorzetlens.
• Opties: leesplateau.
• Aansluitingen: VGA-monitor.
• Voeding: lichtnet.

Producent
TIEMAN GROUP
Postbus 248
3190 AE Hoogvliet
Nederland
Telefoon: +31 10 23 13 555
Fax: +31 10 23 13 590
E-mail : info@tieman.nl

Leveranciers en prijzen
-België: Tieman België: prijs op aanvraag
-Nederland: Tieman: 3.801 NLG / 1.725 EUR (november 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Beeldschermloepen - Uno

ISO 9999 21.06.03

Basiskenmerken
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: 38 cm
Vergroting: 3 tot 35 maal
Autofocus en elektrische zoom
Pc-aansluiting

Aanvullende informatie

• De Uno is een kleurenbeeldschermloep met autofocus, voorzien van een 38 cm (15 inch) TFT-beeldscherm.
• De automatische scherpstelling kan uitgeschakeld worden.
• De Uno kan weergeven in kleur en positief of negatief zwart-wit.
• Onder het beeldscherm, boven de leestafel, bevinden zich de bedienknoppen.
• Een computer kan aangesloten worden, waarbij het beeld in split-screen op het geïntegreerde beeldscherm weergegeven wordt. Helderheid en contrast van deze deelbeelden kunnen onafhankelijk van elkaar ingesteld worden.
• Een handcamera is aansluitbaar om naast computerbeeld en beeldschermloep nog een informatiebron te hebben. Bij de handcamera wordt een schrijfstatief met interne verlichting geleverd.
• Een afstandscamera is aansluitbaar, om bijvoorbeeld in de klas op het bord te kijken. Deze camera heeft autofocus en is voorzien van elektrische zoom. Hij kan op het beeldscherm gezet worden, maar ook ernaast op een statief.
• Het beeldscherm is kantelbaar en kan helemaal plat op het apparaat gekanteld worden voor eenvoudig vervoer.
• Standaard meegeleverd: handleiding, schoonmaakset voor beeldscherm, plexiglasplaat om tekst plat te houden onder de camera.
• Opties: handcamera met schrijfstandaard, afstandscamera, statief voor afstandcamera.
• Aansluitingen: externe VGA-monitor, computer-in, handcamera, afstandcamera.
• Voeding: lichtnet.

Producent
REINECKER REHA-TECHNIK
Sandwiesenstrasse 19
64665 Alsbach-Hähnlein
Duitsland
Telefoon: +49 6257 9311 0
Fax: +49 6257 2651
E-mail: info@reineckerreha.de

Leveranciers en prijzen
-België: Sensotec: prijs op aanvraag
-Nederland: Reinecker Nederland: 11.514,35 NLG / 5.225 EUR
Handcamera met schrijfstatief: 2.512,23 NLG / 1.140 EUR
Afstandscamera: 3.525,94 NLG / 1.600 EUR (oktober 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Beeldschermloepen - Zenith

ISO 9999 21.06.03

Basiskenmerken
Uitvoering: bureaumodel
Weergave: kleur
Schermdiagonaal: 43 cm
Vergroting: 2 tot 36 keer
Elektronische beeldafdekking
Keuze tekst- en achtergrondkleur
Autofocus en elektrische zoom

Aanvullende informatie

• De Zenith is een kleurenbeeldschermloep met autofocus, waarvan de bediening bewust zo eenvoudig mogelijk uitgevoerd is.
• De automatische scherpstelling kan niet uitgeschakeld worden.
• Om een zo stabiel mogelijk beeld te bekomen, bedraagt de beeldverversingsfrequentie 75 Hz en de beeldlijnfrequentie 20 kHz.
• Het beeld kan geïnverteerd weergegeven worden.
• Op de voorzijde, onder het scherm, bevinden zich vier bedieningsknoppen.
• Het leesplateau meet 56 bij 30 cm en heeft een traploze rem.
• Standaard meegeleverd: handleiding.
• Voeding: lichtnet.
• Afmetingen: 60 x 56 x 52 cm.

Producent
TAGARNO
Hattingvej 5
8700 Horsens
Denemarken
Telefoon: +45 7625 1111
Fax: +45 7625 1188
E-mail: cctv@tagarno.dk

Leverancier en prijs
-België: Ergra Engelen: 157.940 BEF / 3.915 EUR (oktober 2001, incl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Brailledrukkers - Btec 100

ISO 9999 21.09.09

Basiskenmerken
Drukprocédé: enkelzijdig
Druksnelheid: 13 tekens per seconde
Papier: losse vellen
Achtpuntsbraille

Aanvullende informatie

• De Btec 100 is een compacte brailledrukker met automatische bladtoevoer voor losse vellen. Het toestel is bedoeld voor (beperkt) privé- en schoolgebruik.
• Bij het binnenhalen van het papier wordt het bladformaat automatisch herkend.
• Een willekeurig aantal ASCII-brailletabellen kunnen door de gebruiker gedefinieerd worden.
• De Btec 100 wordt geleverd met een Windows-aanstuurprogramma.
• De papierbreedte mag variëren tussen een A4- en een A3-blad (langsrichting).
• Standaard meegeleverd: papiercassette voor 20 vellen.
• Opties: geluidsdempende onderlegger, tweede papiercassette, draagtas.
• Aansluitingen: serieel.
• Voeding: lichtnet.
• Afmetingen: 40 x 14 x 12 cm; gewicht: 4,5 kg.

Producent
BLISTA-BRAILLETEC
Industriestrasse 11
35041 Marburg
Duitsland
Telefoon: +49 6421 802 0
Fax: +49 6421 802 14
E-mail: brailletec@brailletec.de
Website: www.brailletec.de/katalog.htm#btec

Leverancier en prijs
-Duitsland: Blista-Brailletec: 3.250 DEM / 1.662 EUR (oktober 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Brailleleesregels - Braillex EL 40 desktop

ISO 9999 21.09.12

Basiskenmerken
Aantal braillecellen: 40
Type braillecellen: achtpunts piëzo
Aansturing: softwarematig
Cursor-routing
GUI-compatibel

Aanvullende informatie

• De Braillex EL 40 desktop is een 40-cellige brailleleesregel voor bureaugebruik. Buiten de afmetingen is dit toestel identiek met de compactere versie voor mobiel gebruik, de EL 40p.
• Een standaard pc-toetsenbord past perfect bovenop deze brailleleesregel.
• Links van de braillecellen bevindt zich één functietoets en rechts bevinden zich twee functietoetsen.
• Op de voorzijde bevindt zich de “easy access bar”. Over de hele breedte van de 40 braillecellen kan deze joystick-achtige balk (met rubberen dopjes voor een betere grip) in acht standen verplaatst worden. De bediening gebeurt met de duim terwijl de andere vingers op de braillecellen kunnen blijven. Zo kan op een vrij intuïtieve manier de inhoud van het scherm afgetast worden in braille.
• De Braillex EL 40 desktop is compatibel met de meeste schermuitleesprogramma's voor Windows, waaronder Jaws, Hal/Supernova, Window-Eyes, Protalk en Window Bridge. Schermuitleesprogramma's voor Linux en OS/2 zijn eveneens beschikbaar.
• Het toestel wordt geleverd met een schermuitleesprogramma voor DOS: DosDOTS.
• Standaard meegeleverd: DosDOTS, kabels en harde draagtas.
• Opties: schermuitleesprogramma's voor Windows, Linux en OS/2.
• Aansluitingen: seriële poort, USB-poort.
• Voeding: lichtnet.
• Afmetingen: 47 x 27,7 x 3,3 cm; gewicht: 2,5 kg.

Producent
PAPENMEIER REHA DIVISION
P.O. Box 1620
58211 Schwerte
Duitsland
Telefoon: +49 2304 946 0
Fax: +49 2304 946 246
E-mail: info.reha@papenmeier.de
Website: www.papenmeier.de/reha/products/el_40de.htm

Leveranciers en prijzen
-België: Sensotec: 218.868 BEF / 5.426 EUR (november 2001, excl. BTW)
-Nederland: LVBC: 12.517 NLG / 5.680 EUR (oktober 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Brailleleesregels - Braillex EL 40p

ISO 9999 21.09.12

Basiskenmerken
Aantal braillecellen: 40
Type braillecellen: achtpunts piëzo
Aansturing: softwarematig
Cursor-routing
GUI-compatibel
Geschikt voor draagbare pc

Aanvullende informatie

• De Braillex EL 40p is een 40-cellige brailleleesregel voor mobiel gebruik. Buiten de afmetingen is dit toestel identiek met de bureauversie, de EL 40 desktop.
• Een draagbare pc past perfect bovenop deze brailleleesregel.
• Links van de braillecellen bevindt zich één functietoets en rechts bevinden zich twee functietoetsen.
• Op de voorzijde bevindt zich de “easy access bar”. Over de hele breedte van de 40 braillecellen kan deze joystick-achtige balk (met rubberen dopjes voor een betere grip) in acht standen verplaatst worden. De bediening gebeurt met de duim terwijl de andere vingers op de braillecellen kunnen blijven. Zo kan op een vrij intuïtieve manier de inhoud van het scherm afgetast worden in braille.
• De Braillex EL 40p is compatibel met de meeste schermuitleesprogramma's voor Windows, waaronder Jaws, Hal/Supernova, Window-Eyes, Protalk en Window Bridge. Schermuitleesprogramma's voor Linux en OS/2 zijn eveneens beschikbaar.
• Het toestel wordt geleverd met een schermuitleesprogramma voor DOS: DosDOTS.
• Standaard meegeleverd: DosDOTS, kabels en harde draagtas.
• Opties: schermuitleesprogramma's voor Windows, Linux en OS/2.
• Aansluitingen: seriële poort, USB-poort.
• Voeding: herlaadbare batterij (autonomie: meer dan 10 uur), lichtnet.
• Afmetingen: 36 x 32,2 x 3,15 cm; gewicht: 2,4 kg.

Producent
PAPENMEIER REHA DIVISION
P.O. Box 1620
58211 Schwerte
Duitsland
Telefoon: +49 2304 946 0
Fax: +49 2304 946 246
E-mail: info.reha@papenmeier.de
Website: www.papenmeier.de/reha/products/el_40pe.htm

Leveranciers en prijzen
-België: Sensotec: 221.698 BEF / 5.496 EUR (november 2001, excl. BTW)
-Nederland: LVBC: 12.517 NLG / 5.680 EUR (oktober 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Brailleleesregels - Zéphyr

ISO 9999 21.09.12

Basiskenmerken
Aantal braillecellen: 40
Type braillecellen: achtpunts piëzo
Aansturing: softwarematig
Cursor-routing
GUI-compatibel

Aanvullende informatie

• De Zéphyr is een vrij omvangrijk toestel met brailletoetsenbord, dat kan dienen als brailleleesregel en als notitietoestel.
• Naast het brailletoetsenbord bevinden zich op de bovenzijde nog 15 functietoetsen en een lcd-schermpje van 2 keer 40 tekens.
• In de functie van notitietoestel beschikt de Zéphyr over allerlei ingebouwde software: een tekstverwerker, een agenda, een telefoonrepertorium, een databank, een wetenschappelijke rekenmachine en een klok met datumaanduiding.
• De tekstverwerker beschikt over de mogelijkheid om braillekortschrift te verwerken.
• Via een printeraansluiting kan naar keuze een gewone of een brailleprinter aangesloten worden.
• Een gewoon pc-toetsenbord kan aangesloten worden. Het is mogelijk om beide toetsenborden (ingebouwd braille en extern standaard) tegelijk of apart te gebruiken.
• Als de Zéphyr verbonden wordt met een pc, functioneert het toestel als een 40-cellige brailleleesregel.
• De Zéphyr is compatibel met de meeste schermuitleesprogramma's, zoals Jaws, Visiobraille en Windif. Met Windif 3 staan specifieke functies ter beschikking voor het werken met internet-browsers.
• Het werkgeheugen is standaard 4 Mbyte groot, met de mogelijkheid om het uit te breiden tot 8 Mbyte.
• De Zéphyr heeft een ingebouwd diskettestation voor 3,5 inch diskettes.
• Aansluitingen: toetsenbord, 2 seriële poorten, parallelpoort, modempoort.
• Voeding: herlaadbare batterij (autonomie: ± 8 tot 12 uur), lichtnet.

Producent
TECHNIBRAILLE
4, rue Léon Blum
ZAE Les Glaises
91120 Palaiseau
Frankrijk
Telefoon: +33 1 69 19 47 57
Fax: +33 1 69 32 11 05
E-mail: info@technibraille.fr

Leverancier en prijs
-België: Data Braille Service: prijs op aanvraag

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - GUI-toegangsprogramma's - Connect Outloud

ISO 9999 21.09.27

Basiskenmerken
Versie: 1.0
Ontworpen voor: Windows 95/98/Me/NT/2000
Spraakondersteuning
Braille-ondersteuning

Aanvullende informatie

• Connect Outloud is gebaseerd op Jaws en ontworpen voor de beginnende tot ervaren computergebruiker die een internettoegang wenst. Het programma is bewust eenvoudig gehouden en ondersteunt een beperkt aantal toepassingen, waarbij de nadruk ligt op eenvoudige tekstverwerking, internetgebruik en e-mail.
• Connect Outloud is beschikbaar in het Nederlands. De meegeleverde spraakweergave is echter uitsluitend in het Engels (Eloquence). Spraaksyntheseprogramma's die volgens de SAPI-norm werken, worden wel ondersteund.
• De ondersteunde toepassingen beperken zich tot het Bureaublad, Internet Explorer 5.x, Outlook Express 5.x, MS Wordpad, FS-Editor (Engels), Elnet, Verkenner en Realplayer.
• Buiten de genoemde toepassingen wordt er geen spraak of braille weergegeven. Dit wordt met een geluidssignaal aangegeven.
• Het product heeft een ingebouwde leerfunctie en is bedoeld voor de gebruiker die zonder veel omhaal wil werken met genoemde functies.
• Om de eenvoud te bewaren zijn de instelmogelijkheden beperkt tot het elementaire.
• De bedieningswijze maakt een natuurlijke overstap naar Jaws mogelijk.
• In de Nederlandse versie worden alleen brailleleesregels van Alva ondersteund.
• Standaard meegeleverd: een installatiehandleiding en een referentiekaart met sneltoetsen, beiden in braille en zwartdruk.

Producent
FREEDOM SCIENTIFIC
11800 31st Court North
St. Petersburg FL 33716-1805
Verenigde Staten
Telefoon: +1 727 803 8000
E-mail: info@freedomscientific.com
Website: www.freedomscientific.com/fs_products/software_connect.asp

Leveranciers en prijzen
-België: Sensotec: prijs op aanvraag
-Nederland: Alva: 595 NLG / 270 EUR (november 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Licht/kleurendetectors - Color Talk

ISO 9999 21.48.12

Basiskenmerken
Weergave: spraak
Talen: Engels
Kleurendetectie

Aanvullende informatie

• De Color Talk is een compacte kleurendetector met spraakweergave.
• Het toestel heeft drie bedieningselementen: een draaiknopje voor het volume, een kleurenmodus-schakelaar en een drukknop voor het starten van de detectie.
• Vooraan, op de onderzijde van het toestel, zit de detector voor de kleuren. Bovenop het toestel, overeenstemmend met de plaats van de detector, is er een uitsparing waar de wijsvinger in past. Op de linkerzijkant zitten de drukknop voor het starten van de detectie en de volumeknop.
• De kleur wordt drie keer na mekaar uitgesproken. Het toestel is uitgeschakeld als de detectieknop losgelaten wordt.
• Voor de weergave van de kleuren kan gekozen worden tussen twee modes: “fine mode” en “simple mode”.
• In fine mode kunnen 220 kleursoorten onderscheiden worden. Daarbij wordt gebruik gemaakt van 13 standaardkleuren en gradaties voor de helderheid, verzadiging en kleurtint. Het resultaat kan dan bijvoorbeeld zijn: “licht geelachtig groen”.
• In simple mode kunnen 31 kleursoorten onderscheiden worden. Daarbij worden 13 standaardkleuren gebruikt, waaronder ook populaire kleuren zoals roze en bruin. Daarnaast worden de gradaties licht en donker gebruikt voor helderheid en verzadiging. Het resultaat kan dan bijvoorbeeld zijn: “licht purper”.
• Standaard meegeleverd: etui, polsriempje, 2 batterijtjes en een instructiecassette.
• Aansluitingen: oortelefoon.
• Voeding: 2 AAA-batterijtjes.
• Afmetingen: 150 x 58 x 30 mm; gewicht: 175 g.

Producent
HOKKEI
3-4-20 Masuizumi, Kanazawa
Ishikawa 921-8025
Japan
Telefoon: +81 76 242 1441
Fax: +81 76 242 1454
E-mail: info@hokkei.co.jp
Website: www.hokkei.co.jp/en

Leverancier en prijs
-Duitsland: Mitsui Deutschland: 1.300 DEM / 665 EUR (oktober 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Licht/kleurendetectors - ColorTest 2000

ISO 9999 21.48.12

Basiskenmerken
Weergave: spraak- en geluidssignalen
Talen: diverse talen
Lichtdetectie
Kleurendetectie
Detectie van kleursamenstelling

Aanvullende informatie

• De ColorTest 2000 is de opvolger van de ColorTest 150. De vorm is grotendeels hetzelfde gebleven, maar de mogelijkheden zijn verbeterd en toegenomen.
• In de meetpunt zijn nu twee lampjes verwerkt, om schaduwen te vermijden en zo een betere kleurbepaling te bekomen.
• Een luidspreker is ingebouwd en op de bovenzijde bevinden zich drie druktoetsen.
• De ColorTest 2000 kent 545 verschillende kleurnuances. De gebruiker kan kiezen tussen een universele kleurbeschrijving (bv. donkerrood) en een meer gebruikelijke beschrijving (bv. bordeaux rood).
• Er is keuze uit twee soorten kleurenanalyses: een traditionele benadering met helderheid, verzadiging en tint en een speciale analyse waarbij de hoeveelheid rood, groen en blauw opgegeven wordt.
• De licht- en patroonherkenning zijn verder verbeterd.
• Het toestel heeft nog tal van andere functies: datum en uur, aftelklok, stopwatch, thermometer en een elektronische dobbelsteen.
• Dankzij de pc-interface kan een doofblinde de ColorTest gebruiken via een brailledisplay die op de computer aangesloten is.
• Er kunnen tot 500 kleurmetingen verricht worden per batterijlading.
• De ColorTest spreekt Duits. De spraakweergave gebeurt via gedigitaliseerde spraak, waardoor bijkomende talen relatief snel beschikbaar gesteld kunnen worden.
• Standaard meegeleverd: batterijlader, lederen etui, halskoordje en handleiding.
• Opties: meetprobes voor aceton- en suikergehalte van urine en kleurherkenning van kleine elektriciteitsdraden.
• Aansluitingen: oortelefoon, computerinterface.
• Voeding: herlaadbare batterij, netadapter.
• Afmetingen: 157 x 38 x 20 mm; gewicht: 105 g.

Producent
CARETEC
Stubenbastei 1
1010 Wenen
Oostenrijk
Telefoon: +431 513 80 81 0
Fax: +431 513 80 81 9
E-mail: office@caretec.at

Leverancier en prijs
-België: Integra: prijs op aanvraag

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Notitietoestellen - Galatee

ISO 9999 21.12.XX

Basiskenmerken
Spraakweergave: 5 talen
Soort spraak: synthetisch
Grootte werkgeheugen: 128 Mbyte
Indeling werkgeheugen: vrij
Tekstverwerkingsfuncties
Adressendatabank
Agendafunctie

Aanvullende informatie

• De Galatee is een zéér compact notitietoestelletje met brailletoetsenbord en spraakweergave. Standaard worden 2 talen voorzien, te kiezen uit Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans.
• Het toestel werkt met Linux als uitbatingssysteem en maakt voor het opslaan van gegevens gebruik van smartmedia cards (capaciteit tot 128 Mbyte) die volledig pc-compatibel zijn.
• Instructies voor de gebruiker worden door een natuurlijke stem weergegeven voor optimale verstaanbaarheid.
• Naast de 8 brailletoetsen zijn er nog 4 even grote functietoetsen en 7 kleine ronde druktoetsjes. De luidspreker bevindt zich aan de bovenkant.
• Gegevensuitwisseling met een pc gebeurt via een meegeleverde kabel.
• De Galatee beschikt onder andere over een tekstverwerker, een adressendatabank, een klok met alarmfuncties, een wetenschappelijke rekenmachine, een digitale geluidsopnemer (tot 1 uur), een kompas en een thermometer.
• Met de Galatee kan men telefoonnummers laten vormen door de luidspreker tegen de microfoon van de telefoonhoorn te houden.
• Men kan naar keuze met één of beide handen braille invoeren.
• Na een woord wordt automatisch een spatie toegevoegd.
• De Galatee kan het toetsenbord van een pc vervangen en tevens samen met het pc-toetsenbord functioneren.
• Toekomstige uitbreidingen: diabetische agenda, gps-communicatie en elektronische spelletjes.
• Voeding: herlaadbare batterij.

Producent
CARETEC
Stubenbastei 1
1010 Wenen
Oostenrijk
Telefoon: +431 513 80 81 0
Fax: +431 513 80 81 9
E-mail: office@caretec.at
Website: www.caretec.at/galatee/galatee.html

Leverancier en prijs
-Oostenrijk: Caretec: prijs op aanvraag

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Notitietoestellen - Memospeech 2

ISO 9999 21.12.XX

Basiskenmerken
Spraakweergave: Nederlands, Frans, ...
Soort spraak: synthetisch
Brailleweergave: geen
Grootte werkgeheugen: afh. van computer
Indeling werkgeheugen: vrij
Tekstverwerkingsfuncties
Adressendatabank
Agendafunctie

Aanvullende informatie

• De Memospeech 2 is een notitietoestel op basis van een ultralichte draagbare computer. De toegankelijkheid wordt gerealiseerd via vergroting en spraak door het standaard meegeleverde Supernova schermuitleesprogramma. Supernova biedt ook ondersteuning voor brailleleesregels.
• De Memospeech 2 is de opvolger van de Memospeech. Het verschil zit in de krachtigere en tegelijk ook compactere notebook-pc. Echter, het merk en de specificaties van de gebruikte computer kunnen variëren volgens het meest interessante marktaanbod op het ogenblik van de aankoop.
• Het hart van de Memospeech 2 is momenteel een Sony Vaio-computer met Windows 98 en harde schijf van 8 Gbyte. Het TFT-scherm is voldoende helder en contrastrijk voor slechtzienden.
• De gebruiker kan naar eigen inzicht en behoefte gewenste toepassingsprogramma's aanschaffen en installeren zoals dat ook bij een bureaucomputer gebeurt.
• Standaard meegeleverd: handleiding Vaio en programma's, draagtas.
• Opties: brailleleesregel, andere spraaksystemen.
• Aansluitingen: afhankelijk van de gebruikte computer.
• Voeding: herlaadbare batterij, lichtnet.

Producent
DATA BRAILLE SERVICE
Sporthalplein 3
2610 Wilrijk
België
Telefoon: +32 (0)3 828 80 15
Fax: +32 (0)3 828 80 16
E-mail: info@databraille.be

Leverancier en prijzen
-België: Data Braille Service: zonder Supernova: 116.000 BEF / 2.876 EUR
met Supernova: 126.000 BEF / 3.123 EUR (oktober 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Technische fiche - Tekstherkenningssystemen - Reporter

ISO 9999 21.06.06

Basiskenmerken
Versie: 1
Uitvoering: autonoom softwarematig systeem
OCR-module: Kurzweil 1000 v 5.02
Herkenbare tekengrootte: niet bekend
Detectie van kolommen
Detectie van tekstoriëntatie
Automatische contrastregeling
Herkenning van matrixdruk
Herkenning van faxdocument

Aanvullende informatie

• De Sensotec Reporter is een autonoom tekstherkenningssysteem met Nederlandse spraakweergave, dat zonder computerkennis gebruikt kan worden.
• Het toestel heeft ongeveer 25 seconden nodig om op te starten en gemiddeld 20 seconden om een A4-blad te scannen en te herkennen. Dus minder dan een minuut na het aanzetten van de Sensotec Reporter wordt de tekst voorgelezen.
• De Sensotec Reporter bestaat uit één geheel waarin we onderdelen van een Windows XP-computer, een Epson-scanner, het Kurzweil 1000-tekstherkenningsprogramma en de spraaksynthesesoftware Real Speak terugvinden.
• De taal van gescande tekst wordt automatisch herkend (ook binnen een document), waarbij Nederlands, Frans, Duits en Engels in hoge Real Speak-kwaliteit voorgelezen worden.
• De spraakweergave gebeurt via de ingebouwde luidspreker, maar kan ook via een hoofdtelefoon gebeuren.
• Vooraan bevinden zich slechts enkele bedieningsknoppen voor de basisbewerkingen: start/stop scan, start/stop voorlezen, sneller/trager voorlezen, vooruit/achteruit in tekst, tekst spellen, datum en tijd opvragen en standaardinstellingen selecteren.
• Met het bijgeleverde numerieke toetsenbordje kunnen geoefende computeraars de extra mogelijkheden benutten: bestandsbeheer; teksten opslaan, openen, lezen, kopiëren en wissen; folders aanmaken en wissen, favoriete folders toewijzen; spraak- en scanvoorkeuren instellen; synoniemenlijst; hulpfunctie; bladwijzers plaatsen.
• Standaard meegeleverd: netsnoer, extern numeriek toetsenbord, hoofdtelefoon, Nederlandse handleiding (korte en lange versie).
• Aansluitingen: hoofdtelefoon.
• Voeding: lichtnet.
• Afmetingen: 56 x 28 x 20 cm; gewicht : 9,5 kg.

Producent
SENSOTEC
Gistelsteenweg 112
8490 Varsenare
België
Telefoon: +32 (0)50 39 49 49
Fax: +32 (0)50 39 49 46
E-mail : info@sensotec.be

Leverancier en prijs
-België: Sensotec: 182.075 BEF / 4.514 EUR (november 2001, excl. BTW)

Terug naar de inhoudstafel

Adressen leveranciers

ABERIS
Groeneweg 58
B - 3001 Heverlee
Telefoon: +32 (0)16 23 49 09
Fax: +32 (0)16 23 56 62
E-mail: aberis@pandora.be

ADVANCED TECHNICS
Tweehuizenweg 81, bus 9
B - 1200 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 763 09 08
Fax: +32 (0)2 763 09 08
E-mail: info@advtechnics.com

ALECS
Sprendlingenpark 21
NL - 5061 JT Oisterwijk
Telefoon: +31 (0)13 521 33 73
Fax: +31 (0)13 521 33 71
E-mail: info@alecs.tv

Alva
Leemansweg 51
NL - 6827 BX Arnhem
Telefoon: +31 (0)26 38 41 384
Fax: +31 (0)26 38 41 300
E-mail: info@alva-bv.nl

BLINDENZORG LICHT EN LIEFDE
Hulpmiddelendienst
Oudenburgweg 40
B - 8490 Varsenare
Telefoon: +32 (0)50 40 60 52
Fax: +32 (0)50 38 64 83
E-mail: hulpmid@blindenzorglichtenliefde.be

BRAILLELIGA
Engelandstraat 57
B - 1060 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 533 32 11
Fax: +32 (0)2 537 64 26

DATA BRAILLE SERVICE
Sporthalplein 3
B - 2610 Wilrijk
Telefoon: +32 (0)3 828 80 15
Fax: +32 (0)3 828 80 16
E-mail: info@databraille.be

DE CEUNYNCK NV
Kontichsesteenweg 36
B - 2630 Aartselaar
Telefoon: +32 (0)3 870 37 51
Fax: +32 (0)3 887 19 20
E-mail: l.herremans@deceunynck.be

EDITEC
5, rue des Berceaux
B - 7061 Casteau
Telefoon: +32 (0)65 72 32 45
Fax: +32 (0)65 72 38 16

ERGRA ENGELEN
Kerkstraat 23
B - 2845 Niel
Telefoon: +32 (0)3 888 11 40
Fax: +32 (0)3 888 14 36
E-mail: jos.engelen@ergra-engelen.be

ERGRA LOW VISION
Carnegielaan 4 - 14
NL - 2517 KH Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 311 40 70
Fax: +31 (0)70 311 40 71
E-mail: info@ergra-low-vision.nl

EROCOS INTERNATIONAL
Onze-Lieve-Vrouwstraat 90
B - 3550 Zolder
Telefoon: +32 (0)11 53 34 54
Fax: +32 (0)11 53 34 55
E-mail: erocos@innet.be

ESCHENBACH OPTIK BV
Osloweg 134
NL - 9723 BX Groningen
Telefoon: +31 (0)50 541 25 00
Fax: +31 (0)50 541 05 82
E-mail: mail@eschenbach-optik.nl

ESCHENBACH VISUEEL CENTRUM
Plezantstraat 42
B - 9100 Sint-Niklaas
Telefoon: +32 (0)3 766 64 99
Fax: +32 (0)3 778 01 98
E-mail: paumen@visueelcentrum.be

EUREVA
Saturnusstraat 95
NL - 2516 AG Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 38 55 209

EUROBRAILLE BELGIQUE
90-92, avenue Dailly
B - 1030 Bruxelles
Telefoon: +32 (0)2 241 65 68

EVISION OPTICS
Postbus 18568
NL - 2502 EN Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 311 40 90
Fax: +31 (0)70 311 40 91
E-mail: info@evision.nl

INTEGRA
Naamsesteenweg 386
B - 3001 Heverlee
Telefoon: +32 (0)16 35 31 30
Fax: +32 (0)16 35 31 44
E-mail: info@integra-belgium.com

KOBA VISION
De Oude Hoeven 6
B - 3971 Leopoldsburg
Telefoon: +32 (0)11 34 45 13
Fax: +32 (0)11 34 85 25

LVI BELGIUM
Meylstraat 4
B - 2540 Hove
Telefoon: +32 (0)3 455 92 64
Fax: +32 (0)3 455 92 88
E-mail: info@lvi.be

LVBC
James Wattstraat 13B
NL - 2809 PA Gouda
Telefoon: +31 (0)182 525 889
Fax: +31 (0)182 670 071
E-mail: info@lvbc.nl

MITSUI & CO
Köningsallee 63-65
D - 40215 Düsseldorf
Telefoon: +49 211 93 86 267
Fax: +49 211 93 86 335
E-mail: ttomonag@dus.xm.mitsui.co.jp

N. JONKER
Duifhuis 5
NL - 3862 JD Nijkerk
Telefoon: +31 (0)33 245 37 05
Fax: +31 (0)33 245 00 04

PRESOFT
Bethaniëlei 23
B - 2930 Brasschaat
Telefoon: +32 (0)3 663 42 71
Fax: +32 (0)3 663 07 63
E-mail: info@presoft.be

RDGKOMPAGNE
Winthontlaan 200
NL - 3526 KV Utrecht
Telefoon: +31 (0)30 287 05 64
Fax: +31 (0)30 289 85 60
E-mail: info@kompagne.nl

REINECKER REHA TECHNIK NL
Oudenhof 2D
NL - 4191 NW Geldermalsen
Telefoon: +31 (0)345 585 160
Fax: +31 (0)345 585 169
E-mail: reinecker.nl@worldonline.nl

SENSOTEC
Gistelsesteenweg 112
B - 8490 Varsenare
Telefoon: +32 (0)50 39 49 49
Fax: +32 (0)50 39 49 46
E-mail: info@sensotec.be

STICHTING SPITS
Blijdestijn 15
NL - 6714 DX Ede
Telefoon: +31 (0)318 63 16 82
E-mail: stichting.spits@inter.nl.net

SPIN SOFTWARE
Hogeweg 227A
NL - 3816 BS Amersfoort
Telefoon: +31 (0)33 479 00 20
Fax: +31 (0)33 470 05 97
E-mail: info@spinsoftware.nl

TIEMAN BELGIE
Baron Ruzettelaan 29
B - 8310 Brugge
Telefoon: +32 (0)50 35 75 55
Fax: +32 (0)50 35 75 64

TIEMAN NEDERLAND
Koddeweg 39-41
NL - 3184 DH Hoogvliet
Telefoon: +31 (0)10 231 35 55
Fax: +31 (0)10 231 35 90
E-mail: info@tieman.nl

VAN DEN BOS OPTICAL LOW VISION
De Moucheronstraat 55
NL - 2593 PX Den Haag
Telefoon: +31 (0)70 383 62 69
Fax: +31 (0)70 381 46 13

VAN HOPPLYNUS VISION CARE
Koningsstraat 101
B - 1000 Brussel
Telefoon: +32 (0)2 214 09 50
Fax: +32 (0)2 214 09 57

VAN LENT SYSTEMS
Lithoyensedijk 25A
NL - 5396 NC Lithoyen
Telefoon: +31 (0)412 64 06 90
Fax: +31 (0)412 62 60 25

WORLDWIDE VISION
Oude Hondsbergselaan 9
NL - 5062 SM Oisterwijk
Telefoon: +31 (0)13 528 56 66
Fax: +31 (0)13 528 56 88
E-mail: info@worldwidevision.nl

Terug naar de inhoudstafel

Agenda

(*) 13 tot 15 december 2001
Autonomies, Le salon pour et avec la personne handicapée
Beurs waarop alle diensten en producten die voor gehandicapten nuttig zijn, bekendgemaakt worden. Deze beurs richt zich tot het grote publiek.
Plaats: Palais des Congrès, Luik, België
Info: ENJEU asbl
Av. Constantin-de-Gerlache 41
B - 4000 Luik
Telefoon: +32 (0)4 254 97 97
Fax: +32 (0)4 254 97 98
E-mail: info@enjeu.org
Website: www.enjeu.org

(*) 18 tot 23 maart 2002
17th CSUN International Conference "Technology and Persons with Disabilities"
Groots opgezette internationale conferentie over technologie die gehandicapten kan helpen. Deze conferentie richt zich tot professionelen.
Plaats: Los Angeles, USA
Info: Center on Disabilities
California State University
Northridge
18111 Nordhoff Street
Building 11, Suite 103
Northridge, CA 91330-8340
Telefoon: +1 818 677 2578
Fax: +1 818 677 4929
E-mail: ctrdis@csun.edu
Website: www.csun.edu/cod

16 tot 19 april 2002
Braille in the Age of Digitalisation
Conferentie over het belang van brailleschrift in onze sterk gecomputeriseerde maatschappij.
Plaats: Kopenhagen, Denemarken
Info: Visual Impairment Knowledge Centre
Rymarksvej 1
DK - 2900 Hellerup
Fax: +45 39 61 94 14
E-mail: visinfo@visinfo.dk

12 tot 14 juni 2002
Autonomic 2002
Salon over hulpmiddelen voor gehandicapten. Deze beurs richt zich hoofdzakelijk tot de Franse markt en is bedoeld voor het grote publiek.
Plaats: Porte de Versailles (Hal 4), Parijs, Frankrijk
Info: Autonomic 2002 - ADES
Centre d'Affaires le Lugo
15, rue du Docteur Roux
F - 94600 Choisy le Roi
Telefoon: +33 1 48 00 05 20
Fax: +33 1 46 81 77 00
E-mail: info@autonomic-expo.com
Website: www.autonomic-expo.com/paris/index.html

13 tot 14 juni 2002
Handicap 2002
Tweede conferentie over de snelle ontwikkelingen op het vlak van technische hulpmiddelen voor gehandicapten. Deze conferentie richt zich hoofdzakelijk tot professionelen en loopt parallel met de Autonomic- beurs op dezelfde locatie.
Plaats: Porte de Versailles, Parijs, Frankrijk
Info: Handicap 2002
J.M. Toulotte
Laboratoire I3D
Centre d'Automatique de Lille, Université des Sciences et Technologies de Lille, Bâtiment P2
F - 59655 Villeneuve d'Ascq Cedex
Telefoon: +33 3 20 43 48 78
Fax: +33 3 20 43 65 67
E-mail: jean-marc.toulotte@univ-lille1.fr
Website: www.lasc.univ-metz.fr/ifrath/handicap2002/

(*) 15 tot 20 juli 2002
8th ICCHP: International Conference on Computers Helping People with Special Needs
Internationale conferentie over hoe computertechnologie gehandicapten kan helpen. Deze conferentie richt zich hoofdzakelijk tot professionelen.
Plaats: Linz, Oostenrijk
Info: Dr. Klaus Miesenberger
Johannes Kepler Universität Linz
Altenbergerstrasse 69
A - 4040 Linz
Telefoon: +43 732 24 68 98 53
Fax: +43 732 24 68 93 22
E-mail: k.miesenberger@aib.uni-linz.ac.at
Website: www.icchp.at

21 tot 25 juli 2002
Vision 2002: 7th International Conference on Low Vision
Internationale conferentie over low-vision. Deze conferentie richt zich hoofdzakelijk tot professionelen.
Plaats: Göteborg, Zweden
Info: Vision 2002
Box 5078
S - 402 22 Göteborg
Telefoon: +46 31 81 82 00
Fax: +46 31 81 82 25
E-mail: vision2002@gbg.congrex.se
Website: www.congrex.com/vision2002

(*) 27 juli tot 2 augustus 2002
11de ICEVI World Conference (50ste verjaardag)
Conferentie, georganiseerd door de "International Council for Education of People with Visual Impairment". Het thema is: “New Visions: Moving Toward an Inclusive Community”. Deze conferentie richt zich hoofdzakelijk tot professionelen.
Plaats: Leeuwenhorst Congrescentrum, Noordwijkerhout, Nederland
Info: Van Namen & Westerlaken
P.O. Box 1558
NL - 6501 BN Nijmegen
Telefoon: +31 (0)24 323 44 71
Fax: +31 (0)24 360 11 59
E-mail: icevi2002@congres.net
Website: www.icevi.org

6 tot 9 augustus 2002
CVHI 2002: 2nd Conference and Workshop on Assistive Technologies for Vision and Hearing Impairment
De tweede in een nieuwe reeks internationale conferenties over technologie en ontwikkelingen ten behoeve van gehandicapten. Dit evenement richt zich hoofdzakelijk tot professionelen. Er zijn ook studiebeurzen beschikbaar voor mensen in opleiding.
Plaats: Hotel Alixares, Grenada, Spanje
Info: Ms. Vi. Romanes
CVHI 2002 Secretariat
Department of Electronics and Electrical Engineering
University of Glasgow
Scotland
GB - Glasgow G12 8QQ
E-mail: v.romanes@elec.gla.ac.uk

2 tot 6 oktober 2002
4. Europäische Seminar des "Acquired Deafblindness Network"
Thema: "Probleme der Spättaubblindheit und die Dienstleistungen der Fachhilfe heute"
Europees seminarie over problemen bij mensen die op latere leeftijd doofblind worden en de dienstverlening van professionele instanties. Richt zich tot iedereen die dagelijks met doofblinden te maken heeft.
Plaats: Zürich, Zwitserland
Info: Catherine Woodtli
E-mail: adbn-seminar@zugernet.ch
of
SZB
Maggie Gsell
Taubblinden-Beratung
Ausstellungsstrasse 36
CH - 8004 Zürich
Telefoon : +41 1 444 10 80

(*) : Activiteiten waar Vlicht - Cel Infovisie, Blindenzorg Licht en Liefde, Visio en/of Sonneheerdt aan deelnemen

Terug naar de inhoudstafel

Colofon

INFOVISIE MAGAZINE
Driemaandelijks tijdschrift over technische hulpmiddelen voor blinde en slechtziende mensen. Verkrijgbaar in zwartdruk, groteletterdruk, braille, op audiocassette en in diverse elektronische formaten.

Redactie:
Vlicht - Cel Infovisie
Tel.: +32 (0)16 33 23 92
E-mail: gerrit.vandenbreede@esat.kuleuven.ac.be
Visio
Tel.: +31 (0)356 98 57 11
E-mail: helenevanharten@visio.nu
Blindenzorg Licht en Liefde
Tel.: +32 (0)16 73 52 40
E-mail: technisch.advies@blindenzorglichtenliefde.be
Sonneheerdt
Tel.: +31 (0) 341 498 498
E-mail: gpape@sonneheerdt.nl

Redactieteam:
Gerrit Van den Breede
Jan Engelen
Jeroen Baldewijns
Gerhard Pape
Helene van Harten
Jan Dewitte

Vormgeving:
zwartdruk, groteletterdruk en braille: Proson
diskette: Gerrit Van den Breede
cassette: FNB

Abonnementen:
België: 900 BEF
Nederland: 49 NLG
Andere landen: 1.100 BEF

Wie zich wenst te abonneren, kan terecht bij de redactie op de bovenstaande adressen.
Zonder schriftelijk tegenbericht wordt uw abonnement automatisch verlengd bij het begin van een nieuwe jaargang.

Verantwoordelijke uitgever:
Jan Engelen
Vloerstraat 67
B - 3020 Herent

De redactie is niet verantwoordelijk voor ingezonden artikelen. Enkel teksten die ondertekend zijn, worden opgenomen. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten.
Het redactieteam kan niet aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste gegevens die door leveranciers of producenten werden meegedeeld.
© Artikels uit deze publicatie kunnen overgenomen worden na schriftelijke toestemming van de uitgever.

Terug naar de inhoudstafel